اصلیترین مطالبات دانشجویان دانشگاه آزاد البرز چیست؟/ گفتوگو با رئیس دانشگاه آزاد
به گزارش کمال مهر، ۱۶ آذر فرصتی است تا بار دیگر دانشگاه را نه صرفاً یک نهاد آموزشی، بلکه قلب تپنده اندیشه، تحول و کنشگری اجتماعی بدانیم؛ روزی که صدای پرسشگری و آزاداندیشی دانشجویان، به یکی از ماندگارترین مؤلفههای هویت دانشگاه ایرانی تبدیل شد. این روز یادآور آن است که دانشجو فقط دریافتکننده دانش نیست، بلکه پرسشگر حقیقت، مطالبهگر عدالت و موتور حرکت جامعه است.
امروز، دانشگاه آزاد اسلامی بهعنوان بزرگترین مجموعه آموزش عالی کشور، بخش قابلتوجهی از نسل جوان و فرهیخته ایران را در خود جای داده و طبیعی است که انتظارات از این دانشگاه نیز فراتر از آموزش کلاسیک و دورههای رسمی باشد. نقش و مسئولیت دانشگاه آزاد در پرورش نسلی توانمند، متخصص، دغدغهمند و آیندهساز، بیش از هر زمان دیگری برجسته شده است؛ نسلی که باید در میدان علم، مهارت، اخلاق و مسئولیتپذیری اجتماعی، پیشرو و پاسخگوی چالشهای واقعی کشور باشد.
به مناسبت ۱۶ آذرماه، روز دانشجو، خبرنگار کمال مهر از کرج، به گفتوگو با حسین کلانتری خلیلآباد، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز و واحد کرج پرداخته که فرصتی را برای بررسی دستاوردها، چالشها و مسیر پیشروی دانشگاه فراهم کرده است؛ از تحول آموزشی و پژوهشی تا توسعه فعالیتهای دانشبنیان و از ارتقای کیفیت زندگی دانشجویی تا نقش دانشگاه در حل مسائل کلان کشور.
کمال مهر: روز دانشجو برای شما چه مفهومی داشته و فکر میکنید امروز دانشجوی ایرانی چه تفاوتی با نسلهای پیشین دارد؟
روز دانشجو برای ما فقط یادآوری آنچه روزگاری در این کشور رخ داده و امروز به یک مناسبت تقویمی تبدیل شده، نیست، بلکه نماد آگاهی، مسئولیتپذیری و مطالبهگری عالمانه است. این روز یادآور نقش تاریخی دانشجویان در صیانت از استقلال، عزت و پیشرفت کشور است؛ نقشآفرینی که همواره با بصیرت، شجاعت و تعهد اجتماعی همراه بوده است.
دانشجوی ایرانی امروز با نسلهای پیشین تفاوتهای معناداری دارد. او علاوه بر دغدغههای فرهنگی و اجتماعی، در دنیایی پیچیده و پرشتاب رشد کرده است؛ دنیایی که علم، فناوری، نوآوری و مهارتمحوری عناصر اصلی آن هستند. دانشجوی امروز صرفاً مصرفکننده دانش نیست، بلکه تولیدکننده ایده، کارآفرین و کنشگر مؤثر در حل مسائل جامعه است.
در دانشگاه آزاد اسلامی، بهویژه در استان البرز و واحد کرج نیز، باور ما بر این است که دانشجو علاوه بر کسب علم و دانش، باید بهصورت همزمان دارای تعهد، تخصص و روحیه خلاقانه باشد و با تکیه بر علم، اخلاق و هویت ایرانی ـ اسلامی، مسیر آینده کشور را آگاهانه و مسئولانه ترسیم کند.
کمال مهر: اصلیترین مطالبات دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز چیست؟
اصلیترین مطالبات را میتوان در چند محور اساسی و واقعبینانه جمعبندی کرد؛ نخست، کیفیت آموزشی متناسب با نیازهای روز جامعه و بازار کار است. دانشجویان خواهان آموزش عمیق، مهارتمحور و مبتنی بر فناوریهای نوین هستند که آنها را برای اشتغال مؤثر و کارآفرینی واقعی آماده کند.
دوم، ارتباط مؤثر دانشگاه با صنعت، جامعه و زیستبوم نوآوری استان البرز بوده و انتظار دانشجویان این است که دانشگاه به بستری برای تجربه عملی، حل مسائل واقعی و مشارکت در پروژههای علمی، صنعتی و پژوهشی تبدیل شود. سوم، عدالت آموزشی و حمایتهای دانشجویی شامل تسهیلات رفاهی، خدمات مشاورهای، فرصتهای برابر پژوهشی و حمایت از استعدادها، بهویژه در حوزههای علمی، فرهنگی و نوآورانه است.
چهارم، فضای گفتوگو، نشاط علمی و مشارکت دانشجویان در تصمیمسازی دانشگاه است. دانشجویان، مطالبهگر شنیده شدن نظرات خود در چارچوب عقلانیت، قانونمداری و اخلاق دانشگاهی هستند. در مجموع، مطالبات دانشجویان دانشگاه آزاد البرز مطالباتی آگاهانه، مسئولانه و رو به آینده است و دانشگاه خود را متعهد میداند با تعامل مستمر، شفافیت و برنامهمحوری، پاسخگوی این انتظارات باشد.
کمال مهر: کیفیت آموزش در دانشگاه آزاد اسلامی نسبت به سالهای گذشته چه تغییری کرده است؟
در سالهای اخیر، کیفیت آموزش در دانشگاه آزاد اسلامی مسیر رو به رشد و هدفمندی را طی کرده و این تغییرات صرفاً کمی نبوده، بلکه ماهیتی ساختاری و کیفی داشته است. نخست، تحول در برنامههای آموزشی با رویکرد مهارتمحوری و مسئلهمحوری اجرا شده، بهگونهای که سرفصلها بهروزرسانی شده و آموزش صرفاً نظری جای خود را به آموزش کاربردی، پروژهمحور و متناسب با نیازهای واقعی جامعه و بازار کار داده است.
دوم، ارتقای کیفیت دانش اعضای هیئتعلمی و شیوههای تدریس بوده است. بهرهگیری از اساتید متخصص، توانمندسازی علمی و آموزشی آنان و استفاده از روشهای نوین آموزشی و فناوریهای یادگیری، موجب افزایش عمق و اثربخشی آموزش شده است. بهعنوان سومین مورد، پیوند آموزش با پژوهش، فناوری و صنعت تقویت شده است.
دانشجویان امروز بیش از گذشته درگیر پروژههای تحقیقاتی، فعالیتهای آزمایشگاهی، مراکز رشد، شرکتهای دانشبنیان و همکاریهای صنعتی هستند که این امر مستقیماً بر کیفیت یادگیری آنها اثرگذار است. چهارم، زیرساختهای آموزشی و آزمایشگاهی توسعه و بهروزرسانی شده و فضای آموزشی دانشگاهها، از جمله در دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز و واحد کرج، متناسب با نیازهای نوین آموزشی ارتقا یافته است.
پنجم، نظامهای پایش و تضمین کیفیت آموزشی در دانشگاه آزاد اسلامی بهصورت جدیتری فعال شده است. با استقرار سامانههای ارزشیابی مستمر کلاسها و اساتید، رصد نتایج آموزشی و حرکت به سمت اعتباربخشی برنامهها، فرآیند آموزش از حالت ثابت و سنتی به یک نظام پویا، پاسخگو و بهروز تبدیل شده است.
این سازوکارهای نظارتی و اصلاحی، باعث شده کیفیت آموزش نهتنها ارتقا یابد، بلکه این ارتقا قابلاندازهگیری، مستند و مبتنی بر شواهد باشد. در مجموع، میتوان گفت دانشگاه آزاد اسلامی از یک دانشگاه صرفاً آموزشمحور به سمت دانشگاهی مهارتمحور، مسئلهگرا و فناورانه حرکت کرده و کیفیت آموزش امروز، نسبت به سالهای گذشته، عمیقتر، کاربردیتر و متناسبتر با آینده دانشجویان شده است.
کمال مهر: وضعیت تشکلهای دانشجویی در دانشگاه آزاد اسلامی البرز چگونه است؟ آیا از فعالیت آنها حمایت میکنید؟
این تشکلها فعال، پویا و مبتنی بر چارچوبهای قانونی و دانشگاهی هستند و ما نقش آنها را بهعنوان یکی از ارکان اصلی حیات اجتماعی و فرهنگی دانشگاه به رسمیت میشناسیم. دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز بر این باور است که تشکلهای دانشجویی تمرینگاه مسئولیتپذیری اجتماعی، گفتوگوی نقادانه و فعالیت مدنیِ آگاهانه هستند.
از این رو، سیاست ما محدودسازی نیست، بلکه طی سه سال گذشته آمار به پنج تشکل رسیده و حمایت و هدایت فعالیتهای تشکلی در چارچوب قانون، اخلاق دانشگاهی و حفظ آرامش و نشاط علمی را داریم. این حمایتها شامل فراهمسازی بستر قانونی فعالیت، پشتیبانی محتوایی و اجرایی برنامهها، تسهیل در صدور مجوزها، استفاده از ظرفیت اساتید مشاور و ایجاد فضای گفتوگو و تعامل میان دانشجویان و مدیریت دانشگاه است.
در عین حال، دانشگاه از نقد منصفانه و مطالبهگری مسئولانه استقبال میکند و آن را عاملی برای ارتقای فضای دانشگاه میداند. در مجموع، رویکرد ما در دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز این است که تشکلهای دانشجویی آزاد، قانونمند، اثرگذار و گفتوگومحور باشند و دانشگاه خود را متعهد میداند با حفظ این رویکرد، از نقشآفرینی سازنده آنان حمایت کند.
لازم به ذکر است بر اساس ارزیابیهای سازمان مرکزی تشکلهای استان البرز بهویژه پنج تشکل دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سال جاری بهعنوان فعالترین و پویاترین تشکلهای دانشجویی در سطح واحدهای کشور معرفی و موردتقدیر قرار گرفتهاند.
کمال مهر: نظر شما در خصوص تعادل بین فعالیت فرهنگی و تمرکز بر آموزش چیست؟
در نگاه ما، آموزش و فعالیت فرهنگی دو ساحت جداگانه و رقیب نیستند، بلکه دو ضلع یک مأموریت واحد هستند؛ تربیت دانشجوی تراز دانشگاه ایرانی ـ اسلامی. هر جا این دو ازهمگسیخته شوند، یا صرفاً دانش فنی بدون مسئولیت اجتماعی تولید میشود یا شور فرهنگی بدون عمق علمی. از این رو، در دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز، سیاست ما همافزایی فرهنگ و آموزش است نه انتخاب یکی به قیمت حذف دیگری.
دانشگاهی که فقط به کلاس و آزمون و واحد درسی محدود شود، ممکن است نیروی متخصص تربیت کند، اما الزاماً شهروندی متعهد، پرسشگر، قانونمدار و اهل گفتوگو نمیسازد. در مقابل، فعالیت فرهنگی اگر به متن آموزش و اهداف علمی متصل نباشد، بهتدریج به مجموعهای از مراسم و مناسبتها بدون اثر پایدار تبدیل میشود.
در عین حال، همه برنامههای فرهنگی در چارچوب اسناد بالادستی، از جمله سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی و سیاستهای فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی، طراحی و اجرا میشود تا هم با هویت ایرانی ـ اسلامی و ارزشهای انقلاب همسو بوده و هم پشتوانه حقوقی و نهادی مشخص داشته باشد.
بر همین مبنا، چند اصل برای ایجاد تعادل رعایت میشود:
۱- تقدم برنامه آموزشی: هیچ برنامه فرهنگی نباید مزاحم کلاس، برنامه هفتگی یا پیشرفت تحصیلی دانشجویان شود؛ زمانبندی رویدادها در ساعات فراغت از درس، عصرها یا بر اساس توافق قبلی با گروههای آموزشی انجام میشود.
۲– همراستاسازی اهداف فرهنگی با اهداف آموزشی: برنامههای فرهنگی در حوزههایی مانند مهارت گفتوگو، مسئولیتپذیری اجتماعی، زیست اخلاقی در دانشگاه، سبک زندگی سالم، هویت ایرانی ـ اسلامی و نشاط دانشجویی طراحی میشود؛ موضوعاتی که مستقیماً به کیفیت یادگیری و حضور مؤثر دانشجو در کلاس کمک میکند.
۳– نقشآفرینی خود دانشجو: ما تأکید داریم که کانونها، انجمنهای علمی و تشکلهای دانشجویی، فرهنگ را از مصرف برنامه به طراحی و اجرای برنامه تبدیل کنند؛ این فرایند خود، یک کارگاه جدی مهارتآموزی، مدیریت، برنامهریزی و کار تیمی است و به بلوغ شخصیتی دانشجو کمک میکند.
۴– هماهنگی ساختاری میان معاونتهای آموزشی و فرهنگی: سیاستگذاری و اجرای فعالیتهای فرهنگی در دانشگاه، ذیل کارگروهها و شوراهای مشترک آموزشی ـ فرهنگی پیش میرود تا هم از موازیکاری و تداخل با کلاسها جلوگیری شده و هم برنامهها بهصورت هدفمند، منسجم و قابل ارزیابی اجرا شوند.
در یک جمعبندی، تعادل مطلوب زمانی شکل میگیرد که برنامه فرهنگی نه رقیب کلاس، بلکه حامی و عمقدهنده به آن باشد و نظام آموزشی نیز نه بیتفاوت به هویت، اخلاق و سبک زندگی دانشجو، بلکه الهامبخش و جهتدهنده فرهنگ دانشگاهی. ما دقیقاً در پی همین الگو هستیم؛ الگویی که خروجی آن، دانشآموختهای هم توانمند در تخصص و هم مسئول در فرهنگ و رفتار اجتماعی است.
کمال مهر: شهریهها در حالی هر ترم افزایش پیدا میکنند که فشار اقتصادی بیشتر شده است. برنامه عملی دانشگاه برای کنترل این روند چیست؟ آیا قرار است دوباره افزایش شهریه داشته باشیم؟
موضوع شهریهها از دغدغههای جدی و بهحق دانشجویان و خانوادههاست و ما هم این نگرانی را بهخوبی درک میکنیم. لازم است با شفافیت تأکید شود که تعیین میزان شهریه در دانشگاه آزاد اسلامی یک فرآیند متمرکز است و در سطح سازمان مرکزی دانشگاه انجام میشود و واحدهای استانی، از جمله دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز، نقشی در تعیین یا افزایش شهریه ندارند و صرفاً مجری مصوبات ابلاغی هستند.
در عین حال، دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز رویکرد خود را بر کاهش وابستگی به شهریه و کنترل فشار اقتصادی بر دانشجویان قرار داده است. در همین راستا، منابع درآمد غیر شهریهای متعددی تعریف و فعال شده و امروز بخشی از بودجه دانشگاه از محل این درآمدها از جمله فعالیتهای پژوهشی، قراردادهای صنعتی، مراکز فناوری و نوآوری، شرکتهای دانشبنیان و ارائه خدمات تخصصی تأمین میشود.
این سیاست به ما این امکان را میدهد که ضمن حفظ کیفیت آموزشی و زیرساختها، رشد شهریهها را مدیریتپذیر کرده و حمایتهای بیشتری از دانشجویان از طریق تقسیط شهریه، تسهیلات مالی و اشتغال دانشجویی فراهم کنیم. در خصوص هرگونه افزایش شهریه نیز تأکید میکنیم که تصمیمگیری صرفاً در سطح سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی انجام میشود.
هرگونه تغییر، تنها پس از ابلاغ رسمی و با اطلاعرسانی شفاف اعلام خواهد شد. رویکرد مدیریتی ما استفاده حداکثری از ظرفیتهای غیر شهریهای و پیگیری مستمر مطالبات دانشجویان در سطوح بالادستی است تا امکان ادامه تحصیل دانشجویان در شرایط اقتصادی موجود حفظ شود.
کمال مهر: هر سال از «روز دانشجو» صحبت میکنیم، اما عدهای از دانشجویان میگویند صدایشان شنیده نمیشود. دانشگاه چه سازوکاری برای شنیدن و پیگیری خواستههای واقعی دانشجویان دارد؟
دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز بهخوبی به دغدغههای دانشجویان واقف و معتقد است که شنیده شدن صدای دانشجو، بخشی از هویت یک دانشگاه پاسخگو و پویاست. برای تحقق این هدف، سازوکارهای متعددی تعریف شده است:
۱. تشکلها و انجمنهای دانشجویی قانونی و فعال که مسائل و پیشنهادهای دانشجویان را جمعآوری و به مدیریت دانشگاه منتقل میکنند.
۲. سامانههای رسمی انتقاد، پیشنهاد و مکاتبه که امکان مطرح کردن دغدغهها و پیگیری پاسخها را بهصورت شفاف فراهم میسازند.
۳. نشستهای مستقیم با مسئولان دانشگاه، شامل رئیس واحد و معاونان که فرصت گفتوگوی رودررو را برای بیان مسائل و پیشنهادات فراهم میکند.
۴. نمایندگان دانشجویی نزد رئیس دانشگاه: صدور حکم برای سه نفر دانشجو بهعنوان نماینده رئیس دانشگاه با دانشجویان، امکان ارتباط مستقیم، طرح مطالبات و پیگیری عملی آنها را بهصورت مستمر و هدفمند فراهم میکند.
۵. کارگروههای ویژه پیگیری مسائل دانشجویی که ضمن بررسی مطالبات، راهکارهای عملی ارائه کرده و گزارش اقدامات را به دانشجویان منتقل میکنند.
۶. کمیته تعامل دانشجو و دانشگاه متشکل از دانشجویان دانشکدههای مختلف، با هدف احصای مطالبات صنفی و اجتماعی دانشجویان از یک منظر مشترک و مشارکت در تصمیمسازی دانشگاه.
۷. انتخاب مشاوران فکری، اجرایی و عملیاتی ریاست دانشگاه: هفت نفر از دانشجویان با رأی آزادانه انتخاب میشوند و به مدت یک سال در مشاوره و همراهی با ریاست و اعضای هیأت رئیسه دانشگاه فعالیت میکنند.
۸. تقدیر از فعالیتها و کنشگریهای دانشجویان فعال: دانشگاه بهطور منظم و حداقل دو بار در طول سال، در مناسبتهای خاص، از زحمات فعالان فرهنگی و تشکلهای دانشجویی تقدیر به عمل میآورد.
دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز بهخوبی به این واقعیت واقف است که نسل جدید دانشجویان با روحیه مطالبهگری و نقد صریح وارد دانشگاه میشوند و باور دارد که شنیده شدن این نقدها نه تهدید، بلکه فرصتی برای ارتقای کیفیت آموزشی، پژوهشی و فرهنگی است.
رویکرد ما این است که دانشجویان نه تنها شنیده شوند، بلکه در فرآیند تصمیمسازی و اجرای برنامهها مشارکت فعال داشته باشند. دانشگاه آزاد اسلامی البرز خود را متعهد میداند که فضایی آزاد، قانونی و مسئولانه برای نقد و مطالبهگری فراهم کند و از آن بهعنوان ابزاری برای بهبود مستمر بهره ببرد.
کمیته تعامل دانشجو و دانشگاه بهصورت منظم و با راهبری تشکلها و اعضای کمیته و با حضور ریاست، معاونان و مسئولان در سطح همه دانشکدهها در فضایی صمیمی جلسات منظم پرسش و پاسخ به مطالبات صنفی دانشجویان برگزار و در همان جلسات دستورات لازم جهت رفع نواقص احتمالی در هر حوزهای که روند فعالیتهای دانشجویی و دانشگاه را با مشکل مواجه کرده باشد، صادر میشود.
کمال مهر: آینده دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز را در پنج سال آینده چگونه میبینید؟
آینده این دانشگاه را روشن، توسعهیافته و پیشرو میبینیم. برنامهریزی ما مبنی بر ارتقای کیفیت آموزشی، گسترش پژوهش و نوآوری و تقویت ارتباط با صنعت و جامعه متمرکز است تا دانشگاه به جایگاه یک مرکز علمی جامع، فناورانه و اثرگذار برسد. شایان ذکر است که در حال حاضر نیز دانشگاه آزاد البرز رتبه A+++ را در بین دانشگاههای آزاد اسلامی کشور کسب کرده است.
در حوزه آموزش، تمرکز بر مهارتمحوری، یادگیری فعال و توسعه زیرساختهای دیجیتال ادامه خواهد داشت تا دانشجویان با آمادگی کامل وارد بازار کار و عرصههای علمی شوند. این برنامهها با سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی همسو است و اهداف کلان دانشگاه در ارتقای کیفیت، عدالت آموزشی و بهرهوری علمی را دنبال میکند.
در بخش پژوهش و فناوری، هدف ما تقویت مراکز رشد، شرکتهای دانشبنیان و پروژههای کاربردی با همکاری صنعت و جامعه است تا دانشگاه به یک قطب نوآوری در استان و منطقه تبدیل شود. همچنین توجه ویژهای به فضای فرهنگی و تشکلهای دانشجویی پویا، نشاط علمی و اجتماعی دانشجویان داریم، زیرا باور داریم که دانشجویان توانمند علمی همراه با فعالیت فرهنگی اثرگذار، سرمایه اصلی دانشگاه هستند.
در مجموع، دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز امروز در سطح ملی پیشرو است و طی پنج سال آینده، با تکیه بر اهداف سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی، به دانشگاهی در تراز منطقهای و بینالمللی با کیفیت علمی بالا، محیط فرهنگی فعال و نقشآفرین در توسعه استان، منطقه و کشور تبدیل خواهد شد.
گفتوگو: مینا صدیقیان
انتهای پیام/
دیدگاهتان را بنویسید