به گزارش کمال مهر، رضا مراد صحرایی در نشست علنی امروز (سه شنبه، ۹ خردادماه) مجلس شورای اسلامی اسلامی در جریان بررسی صلاحیت خود به عنوان وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش، ضمن گرامیداشت یاد امام خمینی (ره) و شهدا به ویژه شهدای معلم و دانش آموز و دانشجو، عنوان کرد: خدا را شاکرم در آستانه میلاد با سعادت حضرت امام رضا (ع) در این مجلس انقلابی حضور یافتم تا برنامه هایم را برای وزارت آموزش و پرورش کشور عزیزتر از جانم ارائه کنم.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش با بیان اینکه خدا را شاکرم که از دل انقلاب اسلامی چنین مجلسی برخواسته است که فضای آزاد، عقلایی و خردورزانه ای دارد که همه می توانند نقد کنند، افزود: البته از همکار دانشگاهی ام توقع داشتم کمی تحقیق کند.
وی همچنین از موافقان به خاطر آگاهی بخشیدن و روشنگری صمیمانه تشکر و اضافه کرد: آنچه مخالفان در مورد شخص بنده گفتند، اگر صحت دارد خداوند مرا هدایت کند و اگر صحت ندارد که به فضل و رحمت او ندارد خداوند حقیقت را بر آن ها آشکار و دل و ذهنشان را نرم و مهربان کند.
صحرایی تصریح کرد: نظرات منتقدان ستودنی بود و نشان از یک حقیقت پرافتخار داشت و آن اینکه شما نمایندگان در بطن و متن ملت ایران بوده و نظرات دقیق و کارشناسانه بود، درود خدا بر شما؛ در این چند روز همنشینی با همکاران مجلس بسیار بیش از سال ها درست و بحث، آموختم و فهمیدم چقدر مجلس عمیق است.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش، افزود: اگر ایران قوی می خواهیم، اگر ایران عزیز می خواهیم، اگر اقتصاد خوب می خواهیم، اگر جامعه با صلابت و مومن می خواهیم، راهش آموزش و پرورش قوی است.
وی تاکید کرد: دغدغه نمایندگان برای داشتن آموزش و پرورش قوی را می ستایم، دغدغه همه ما عزت و سربلندی ایران عزیز است ولی حقیقت این است که حال آموزش و پرورش و معلمان خوب نیست و به همین دلیل حال کشورمان نیز خوب نیست.
صحرایی اضافه کرد: همه ما باید هم دل و هم قسم و همراه شویم و آموزش و پرورش به کمک همه ما یعنی دولت، ملت و مجلس نیاز دارد، امسال در محضر مقام معظم رهبری گزارشی ارائه کردم که بخشی از آن را اینجا به شما ارائه می دهم. در این گزارش مسیر را تبیین و ارائه طریق کردم.
وی با بیان اینکه با نسلی مواجه هستیم که در چند سال کوتاه عمرشان چندین برابر عمر ما تجربه کرده اند و پیچیدگی دیده اند، تصریح کرد: باید خلا ادراکی، ارتباطی و شناختی با این نسل را از بین ببریم و به تعبیر آن معلم با اخلاص باید خاک این باغچه را عوض کنیم. جاده پیچیده است و ما نپیچیده ایم و زمان هم نداریم. باید دانش آموزانمان را از چنگال فضای مجازی وحشی نجات دهیم.
وی تصریح کرد: باید فنی و حرفه ای و هنرستان ها را تقویت کنیم، برای دختران آینده ساز این کشور برنامه های ویژه داشته باشیم، سبک زندگی ایرانی- اسلامی را به آنها بیاموزیم و هویت ایرانی را در آنها نهادینه کنیم.
صحرایی ادامه داد: نکته دیگر بحث تربیت معلم است که یک کشاورز خوب برای مزرعه خود از بهترین بذر استفاده می کند. ما باید بهترین افراد کشور را به معلمی بفرستیم و زمینه این کار را فراهم کنیم. همچنین برای رفتن به دانشگاه های تربیت معلم نمره علمی کافی نیست، عشق و علاقه، خلق و خو و ذات و زی معلم شدن مهم است. باید برای معلمان فعلی برنامه های ویژه داشته باشیم و برای تضمین کیفیت تعلیم و تربیت عمومی کشور برنامه ریزی کنیم.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش افزود: نکته دیگر بحث مدارس است؛ بنده رضا مراد صحرایی روستازاده ای هستم از دیار زاگرس که هنوز بوی خاک خیس دشت هایش بهترین عطر دنیاست. از سرزمین بلوط ها به تهران آمده ام، هیچ پشتوانه ای جز انقلاب و ولایت در این مسیر و راه نداشتم. معتقدم به عنوان کسی که از روستا به بهترین دانشگاه کشور و در ۲۰ کشور جهان تدریس کرده ام، راه نجات ما از مسیر مدارس می گذرد، اگر می خواهیم کشور را نجات دهیم، نقطه نجات ما مدارس و کلاس ها هستند. هر مدرسه را یک امیدخانه و یک مهارت سرا کنیم و هر دانش آموز یک مهارت گر در پایان هر مقطع از وظایف ما و برنامه های ما می باشد؛ مدیران نیز باید در چنین مدارس توانمند شوند و برای این کار تخصص داشته باشند.
صحرایی گفت: نکته دیگر بحث خانواده است، معتقدم که اصلی ترین رکن تربیت خانواده است و مدرسه و مسجد در کنار خانواده مثلثی می شود که اگر شکل بگیرد همه مشکلات ما تا حد قابل توجهی با همکاری والدین و مدرسه قابل حل است.
وی ادامه داد: نکته دیگر بحث عدالت در تربیت است، پیام انقلاب ما عدالت است. پیام اسلام عدالت است، واقعیت این است که امروز فاصله مدارس ما با هم یک اندازه نیست، باید کیفیت مدارس دولتی را آنچنان بالا ببریم که خانواده ها در همین ایام از سال های زندگی فرزندانشان دغدغه ای برای اینکه فرزندانمان را به کدام مدرسه بفرستیم، نداشته باشند. ما نظام رتبه بندی را به صلاحیت های حرفه ای و توانمندی های تخصصی و توانایی های عمومی معلمان گره خواهیم زد و مسیر رشد معلمی برای معلمان عزیز طراحی خواهیم کرد.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش بیان کرد: نکته بعدی بحث سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است که گرچه مجری آن آموزش و پرورش است، اما حداقل ۷ دستگاه دیگر نسبت به آن تعهد دارند، این سند باید از آمال و عمل بیاید و از یک سند بخشی به یک سند ملی تبدیل شود. این سند آنقدر فاخر است که سند دیگری در کنار آن قرار نگیرد.
صحرایی گفت: نکته بعدی بحث آموزش ترکیبی است، دستاورد کرونا در سراسر جهان تغییر نظام های آموزشی به سمت کیفیت بوده که اگر ما این تغییر را ندهیم از این دستاورد بزرگ بی بهره مانده ایم، باید کلاس را به محل یادگیری تبدیل کنیم و نه محل آموزش، که راه آن استفاده از شیوه های نوین همچون آزمایش تلفیقی و ترکیبی است و راه این مسئله نیز معلمان هستند. معلمان نیز باید از یکسو و مرکز توانمندی معلمان از طرف دیگر شیوه های نوینی را به معلمان یاد خواهیم داد تا آنها به دانش آموزان آموزش دهند. معتقدم که اگر معلم اینچنین باشد، جایگزین ناپذیر است، معلمی که به جای تعلیم صِرف به تربیت نیز بپردازد و نقش خود را از معلم به مربی و از آموزگار به پروردگار ارتقا دهد. چنین معلمی ستودنی است و کشور ما پر از چنین معلمانی است و اگر چه ممکن است معلمانی باشند که مطابق انتظارات ظاهر نشده باشند که اصلاح رفتار آنها لازم است.
وی افزود: نکته بعدی بحث امور تربیتی و پرورشی است، بارها گفته ایم که تربیت بالاتر از تعلیم است، بارها گفته ایم که تزکیه مهم از تعلیم است، اما باید این نکات به رفتار واقعی تبدیل شود، ما ۵۹ هزار معلم پرورشی کم داریم، این موارد حاصل یک سال کم کاری نیست، در سالی که گذشت بنده کم کاری ندیدم، باید این کمبودها جبران شود و باید معلم پرورشی بگیریم و باید هر سال ۱۱ هزار معلم به کار گرفته شود تا در چند سال آینده این کمبود جبران شود که در افق ۵ ساله این مشکل رفع خواهد شد.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش اظهار کرد: هویت ایرانی نکته بعدی است، همه ارکان این هویت ریشه دار اعم از دینداری و دین اسلام، زبان و ادبیات فارسی، ایران دوستی، عفاف و حجاب، یاری مظلومان، مقاومت و پایداری در تمامی ارکان تعلیم و تربیت از محتوا و برنامه درسی گرفته تا تععلیم و تربیت معلم مورد توجه خواهد بود.
وی با اشاره به صفحه ایسنتاگرامی بنیاد سعدی گفت: این بنیاد، بنیادی برای گسترش زبان فارسی در جهان و همچنین راه ارتباط با خارجیان است. سال های گذشته که بنده در آنجا بودم، معاونت محل مسئولیت بنده یک صفحه داشت که در آن صفحه برای خارجی ها شعر و آهنگ می گذاشت و خارجی ها نیز در مناسبت هایی مانند روز یلدا، روز مادر، روز جوان و نوروز از خانه های خود شعر می خوانند، گاهی ما به آنها شعر می دهیم که بخوانند و شخصی آمده و شعری خوانده، آیا درخصوص حجاب او ما باید پاسخ بدهیم؟ در خانه خودش و در کشور خودش می باشد و این کار نیز با هماهنگی نهادهای ذیربط بوده است و امروز صدای ما را نیز می شوند. افتخار ما این است که با نوشتن کتب درسی زبان فارسی یعنی هویت ملی ایرانیان را به تمام دنیا برده ایم. کتبی که بنده و تیم تألیف آنها را نوشته ایم در ۶۵ تا ۷۰ کشور جهان تدریس می شود، آن کتب از طریق همین صفحات، ایران را به تمام دنیا معرفی کرده است.
وی افزود: نکته دیگر بحث دوری از حاشیه هاست، در مدتی که در کنار شما بوده ام بسیار به من تذکر دادید و درست تذکر دادید که نباید آموزش و پرورش سیاست زده شود و نباید آموزش و پرورش ما به ستاد تبلیغاتی تبدیل شود، حاشا و کلا، در شأن آموزش و پرورش این نیست، حتما آموزش و پرورش قوی تر از آن خواهد بود که اینچنین کند. سیاست ورزی در مسیر انقلاب خواهیم کرد، هیچ کاری در کشور بدون کمک آموزش و پرورش شدنی نیست، اما سیاست زدگی نخواهیم کرد.
صحرایی گفت: آموزش و پرورش بر محتوا متمرکز خواهد شد و از متشابهات پرهیز خواهد کرد، دوست حکیمی گفت که آموزش‌ها و تربیت ها را می‌توان به یک درخت تشبیه کرد؛ وظیفه آموزش و پرورش رویاندن ساقه و تنه‌ای است راست، بلند و استوار، متصل به ریشه‌ای زنده و فعال که بتواند شاخه‌ها و برگ‌ها را بپرورد، نگاه دارد و سایه بیفکند، ثمره بدهد و ستون وحدت ملی شود، چنین آموزش و پرورشی آرزوی ما است و این شدنی است.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش افزود: رهبر معظم انقلاب پس از شنیدن همین حرف‌ها اینچنین فرمودند «آنچه بنا است انجام دهید و اقدام کنید بسیار حائز اهمیت است، باید همت کنید، اینها همه شدنی است، اگر کسی تصور کند که اینها بلندپروازی است و رفتن به سوی افق‌هایی که دستمان به آن نمی‌رسد، قطعاً اشتباه کرده، همه اینها که گفتید توقعات ما است و شدنی است، همت می‌خواهد، کاردانی می‌خواهد، پیگیری می‌خواهد و کمک الهی شامل چنین حرکتی خواهد شد.»
وی ادامه داد: بر مبنای همین رهنمود برای آموزش و پرورش یک برنامه نوشتیم که در اختیار همه شما قرار گرفته است، در این برنامه چالش‌ها احصا شده است؛ آموزش و پرورش چالش‌های بسیاری دارد، ما معلمان می‌گوییم حسن السوال نصف العلم. اگر چالش‌ها را نشناسیم نمی‌توانیم برای دفع آن برنامه‌ریزی کنیم.
صحرایی تصریح کرد: ۵ چالش جدی شناسایی کردیم؛ نخستین چالش ناکارآمدی نظام حکمرانی آموزش و پرورش و فقدان عزم ملی برای تحول در آن، به یک وفاق ملی برای آموزش و پرورش نیاز داریم و اینجا به عنوان خانه ملت محل آن وفاق ملی است.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش ادامه داد: کم توجهی به ارتقاء کمی و کیفی سرمایه انسانی آموزش و پرورش دومین چالش است؛ معلمان ما باید توانا شوند تا توانا کنند، این حق معلمان به گردن ما است، آنها فارغ‌التحصیل شدند، فرزندان ما را تحویل گرفتند، باید تابستان‌ها سالی حداقل ۲۰۰ ساعت برای آنها آموزش می‌گذاشتیم که این اقدام انجام نشد.
وی ضعف در بهره‌وری زیرساخت‌های فیزیکی، فناورانه و ناترازی در منابع و مصارف آموزش و پرورش را سومین چالش دانست و گفت: گاهی در تربیت به ما گفته می‌شود چرا کار تربیتی آنقدر کم است، من به شوخی این نقد را می‌گویم؛ فرماندهی به سرباز خود گفت چرا شلیک نکردید و سرباز پاسخ داد به هزار و یک دلیل، فرمانده گفت دلیل اولش چه بود و سرباز بیان کرد تیر نداشتم. زمانی که ۹۷.۵ درصد بودجه ما پرسنلی است، چگونه می‌توانیم کار تربیتی در تراز انقلاب اسلامی و برای این جمعیت ۱۶.۵ میلیون نفری دانش آموزانمان انجام دهیم.
صحرایی ضعف در کیفیت و ناکارآمدی برنامه‌های آموزشی و پرورشی را چهارمین چالش برشمرد و ادامه داد: ۱۲ سال گوهر هر خانواده‌ای یعنی فرزندش در اختیار ما است، از خودمان می پرسیم که بعد از ۱۲ سال چه به او داده‌ایم، حافظه‌محوری و یادگیری کم عمق از مشکلات ما است، باید آنها را رفع کنیم.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش گفت: جهت‌گیری عدالت‌ستیز و کاهش فرصت‌های برابر دیگر چالش ما است؛ ما هنوز کلاس‌های مختلط داریم، مدارس شبانه‌روزی، عشایری و روستایی ما نتوانستند به دلیل فقر امکانات، مشکلات فرزندان ما را حل کند. عبور از این چالش‌ها بدون کمک شما نمایندگان مردم غیرممکن است. مسائل آموزش و پرورش امروز دستگاهی نیستند، ملی هستند. عزم ملی و وفاق ملی برای تحول در آموزش و پرورش می‌خواهیم که مقدمه تحول در کشور است که برای این منظور دو دسته برنامه ارائه کردیم.
وی در تشریح این برنامه‌ها توضیح داد: یک دسته برنامه‌ها فوری است و دسته دوم برنامه‌هایی است برای افق دو ساله و ریل‌گذاری چند ساله پس از آن.
صحرایی مهمترین برنامه فوری خود را تکمیل فرآیند رتبه‌بندی دانست و اضافه کرد: در رتبه‌بندی که یکی از افتخارات این خانه ملت است، نتوانستیم نتیجه مورد نظر را بگیریم، کار شما شاهکار بود، کار دولت شاهکار بود اما اجرا موفق نبود. آیین‌نامه‌ای که برای این موضوع نوشتیم، آیین‌نامه‌ای برای رتبه‌بندی معلمان نبود. معلمان را باید بر مبنای وظایف معلمی‌شان رتبه‌بندی کرد. مقاله‌نویسان صرف از کوچ معلم با ایل و اداره کلاس ۴۵ نفره بدون وسایل سرمایشی و گرمایشی چه می‌فهمد. این درد همه معلمان است که ما آنها را بر مبنای مأموریتشان رتبه‌بندی نکردیم.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش تصریح کرد: در ۵۰ روز سرپرستی نشان دادیم که می‌توان کار جهادی کرد، با متلاطم‌ترین وضعیت آموزش و پرورش و رتبه‌بندی را تحویل گرفتیم و به گونه‌ای تحویل دادیم که می‌بینید، همه رتبه گرفتند، نزدیک ۷۵ هزار نفر و همه توانستند اعتراض کنند، نزدیک ۳۰۰ هزار نفر و همه امکانات لازم برای بررسی اعتراضات آنها فراهم شده است.
وی ادامه داد: قول من به معلمان این است که با اتکا به حمایت‌های مجلس به ویژه کمیسیون آموزش و تحقیقات، آیین‌نامه را اصلاح کنیم و ان‌شاء الله آن را در مسیر درستش قرار دهیم، آرمان ما معلم‌الخیر است. معلمی که در وصف او گفته می‌شود مُعَلِّمُ اَلْخَیْرِ یَسْتَغْفِرُ لَهُ دَوَابُّ اَلْأَرْضِ وَ حِیتَانُ اَلْبُحُورِ وَ کُلُّ صَغِیرَهٍ وَ کَبِیرَهٍ فِی أَرْضِ اَللَّهِ وَ سَمَائِهِ، ما می‌خواهیم چنین معلمی را تربیت و نگهداری کنیم بنابراین رتبه‌بندی بر اساس مأموریت معلمان اصلاح می‌شود و آنچه که اعتراض بوده بررسی خواهد شد.
صحرایی به ساماندهی نیروی انسانی اشاره کرد و گفت: همه نگرانیم و این نگرانی به حق است، بازنشستگی زیادی داریم، پیشتر داشته‌ایم و از چندین سال پیش بحث کمبود معلم در اول مهر هر سال یک اتفاق مهم است. امسال نیز کمبود معلم داریم، یک آزمون استخدامی برگزار کردیم و یک آزمون دیگر نیز پیش از مهر برگزار می کنیم تا موضوع کمبود معلم را حل کنیم زیرا موضوع ساماندهی یک موضوع بسیار بسیار جدی است.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش درباره امتحانات نهایی ادامه داد: امتحانات نهایی امسال ۴۰ درصد ضریب تأثیر قطعی دارد، ما ۵ هزار و ۶۰ حوزه امتحانی داریم، ممکن است در جایی امتحان با چند دقیقه تأخیر شروع شده باشد، وظیفه من این است که از سلامت آزمون، روایی سوالات و پایایی محتوا مراقبت کنم. هر روز سعی کردیم که از دیروز بهتر باشیم، کار بزرگی را شروع کردیم، به بزرگی کار توجه شود.