به گزارش کمال مهر، ابتکار بانک مرکزی کشورمان در اجلاس اخیر اتحادیه پایاپای آسیایی درباره حذف دلار از مراودات تجاری کشورهای عضو این اتحادیه، اقدام مهمی است که پس از سال‌ها بی‌عملی دولت‌های قبل، توسط دولت سیزدهم پیگیری شد که با حذف دلار از مراودات مالی کشورهای عضو این اتحادیه و همچنین جایگزین کردن کانال انتقال مالی جدید به جای سوئیفت، به ضربات تحریمی دولت امریکا با استفاده از دلار بر اقتصاد ایران، پاسخ مناسبی داده خواهد شد.
پنجاه و یکمین جلسه هیأت مدیره اتحادیه پایاپای آسیا در روزهای گذشته برگزار شد و در این جلسه، محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی کشورمان با اشاره به لزوم دلارزدایی از مبادلات تجاری، گفت: پذیرش اعضای جدید با هدف هم افزایی، تنوع‌بخشی به سبد ارزی اتحادیه با استفاده از ارزهای محلی کشورهای عضو و سایر ارزهای غیرجهانروا که می‌تواند به تشویق دلارزدایی در مبادلات تجاری، حفظ و نگهداری هرچه بیشتر ذخایر مطلوب ارزی اعضا و نیز ایجاد یک چهارچوب مؤثر برای تسویه تعهدات بینجامد، از اهداف آتی این اتحادیه است.
همچنین پس از برگزاری نشست اتحادیه پایاپای آسیایی، مجله امریکایی فوربس طی گزارشی از نشست اخیر اتحادیه پایاپای آسیایی در تهران، نوشت: ایران از شرکای آسیایی‌اش می‌خواهد دلار را از تجارت دو جانبه حذف کنند. اتحادیه پایاپای آسیایی گروهی قوی متشکل از بانک‌های مرکزی ۹ کشور از جمله هند، پاکستان و ایران است که قرار است طی هفته‌های آینده یک سیستم پیام‌رسان بین مرزی را بین اعضا راه‌اندازی کند تا جایگزینی برای شبکه بین‌المللی سوئیفت باشد.
محسن کریمی؛ معاون رئیس کل بانک مرکزی ایران نیز درباره نتایج اجلاس که ریاست آن بر عهده ایران بوده است، گفت: کشورهای عضو اتحادیه پایاپای آسیایی با توجه به اینکه شبکه سوئیفت در دسترس همه کشورهای عضو قرار ندارد و با نظر به هزینه‌های خاص این شبکه، تصمیم گرفته‌اند سیستمی تناسب یافته برای خودشان داشته باشند.
مراودات پولی منهای دلار
داوود سوری، کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به ادامه مسیر دلارزدایی در ایستگاه اتحادیه پایاپای آسیایی، گفت: مسائل مربوط به مبادلات تجاری گریبانگیر بازرگانان ایرانی است و اقدام جدید اتحادیه پایاپای آسیا مبنی بر راه‌اندازی سامانه پیام رسان برای جایگزینی سوئیفت، اقدامی ثمربخش است که نیازمند زمان برای مشاهده عملکرد آن در مراودات تجاری اعضای این اتحادیه است. وی اظهارداشت: به طور حتم هر چقدر مراودات پولی و صادراتی ما از طرق مختلف صورت گیرد؛ از مسائل تحریمی فاصله خواهیم گرفت و امکان تسهیل وصول درآمدهای حاصل از تجارت نیز فراهم می‌شود. اما در نهایت باید صبر کرد تا ارزیابی استفاده از این پیام رسان در اتحادیه پایاپای آسیایی صورت بگیرد.
سوری تأکید کرد: در راستای فراهم ساختن بستر مناسب برای مراودات تجاری، اقدامات دیگری همچون امکان راه‌اندازی بانک روسی در ایران صورت گرفته است که می‌تواند تسهیل کننده ارتباط ما با سایر بانک‌های بین‌المللی باشد؛ اقدامی که دارای نتایج ثمربخشی خواهد بود. البته باید ارتباط این بانک با سایر بانک‌های بین‌المللی هم بررسی شود.
خروج کشورها از سلطه پولی امریکا
ایرج ندیمی، نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به اینکه دنیا به دنبال جدایی از سلطه اقتصادی امریکا است، گفت: به طور طبیعی کشورهای مختلف دنیا به دنبال جدایی قانونمند از سلطه غرب هستند؛ در واقع بعد از جنگ جهانی دوم، کشورها بر ایجاد اتحادی مستقل از امریکا تمایل پیدا کردند که نتیجه آن شکل‌گیری اتحادیه اروپا و تبدیل چین به قدرت اقتصادی و سیاسی در جهان شد. ندیمی ادامه داد: شکل‌گیری اتحادیه کشورهای عضو پیمان شانگهای، اتحادیه پایاپای آسیایی و… بر اساس ملاحظاتی که در جهان تعریف مختص خود را دارد منجر به مقابله با سلطه غرب می‌شود. به هر جهت، اقتصاد جهانی برای رهایی جهان از سلطه امریکا و وابستگی به دلار نیاز داشت تا گام‌های مؤثری را بردارد؛ در همین راستا کشور ما نیز از این قائله مستثنی نبوده و وجود تحریم‌ها کمک شایانی در حرکت به سمت دلارزدایی در اقتصاد ما داشته است. این نماینده ادوار مجلس تصریح کرد: جامعه بین‌المللی برای رهایی از سلطه امریکا محکوم به اتخاذ تدابیری در حوزه‌های مختلف بخصوص اقتصادی هستند تا بتوانند بستر اقتصادی بدون آقا بالاسر و مستقل را فراهم کنند.
گام‌های عملی برای حذف دلار
آلبرت بغزیان، کارشناس مسائل اقتصادی نیز در گفت‌وگو با «ایران اقتصادی»، با اشاره به تأکید اتحادیه پایاپای آسیایی بر بی‌نیازی به سوئیفت و دلار، گفت: در نشست اجلاس بین‌المللی اتحادیه پایاپای آسیایی، اهداف بسیار مهم و بزرگی اعم از دلارزدایی، کاهش نیاز و وابستگی به برخی ارزها بخصوص دلار و همچنین رونمایی از شبکه پیام رسان بانکی به عنوان جایگزین سوئیفت دنبال شد؛ لذا امیدواریم در اجلاس اتحادیه پایاپای آسیایی، گام‌های مؤثری در موارد عنوان شده، برداشته شده باشد.
این کارشناس مسائل اقتصادی گفت: در گذشته می‌توانستیم مشکل سوئیفت را با ارائه طرح و راه‌اندازی شبکه پیام‌رسان بانکی به همت اتحادیه پایاپای آسیایی حل کنیم، اما متأسفانه اقدامی صورت نگرفت، اما حالا هم دیر نیست. با توجه به لزوم استفاده از ارزهای دیگر به جای دلار در معاملات بین‌المللی، امیدوارم این مهم هر چه زودتر در این اجلاس به مرحله نهایی و اجرا برسد. بغزیان ادامه داد: یکی از اهداف اقتصادی در بحث دلارزدایی کاهش هزینه‌های معاملات مالی است که مطمئناً با دور زدن دلار می‌توان به آن رسید. مطمئناً در صورت به ثمر رسیدن این مسأله، دیگر نیازی نیست برای مبادلات مالی، هزینه بالای جابه‌جایی متحمل شد چرا که می‌توان در قالب ارزهای مختلف این کار را انجام داد. ضمن اینکه عمده معاملات تجاری ما با کشورهای عضو اتحادیه پایاپای آسیایی است که می‌توانیم روند معاملات را با ارز ملی خودمان پیش ببریم. به گفته وی، یکی از اهداف اتحادیه یاد شده این است که ارزهای دیگر را به عنوان وسیله مبادله معرفی و استفاده کنند. برای تحقق این هدف نرخ ارز مبادله‌ای باید تثبیت و مدیریت شود تا کشورهای عضو نیز در معاملات خود دغدغه خاصی نداشته باشند. بی‌تردید با اعمال مدیریت و تثبیت ارز مبادله‌ای، دیگر کشورهای عضو اتحادیه پایاپای آسیایی به دنبال ذخیره‌سازی دلار نخواهند رفت. مثلاً هیچ کشوری در پی ذخیره‌سازی یوان چین، لیر ترکیه یا ریال نیست و صرفاً ارزها، وسیله مبادله خواهند بود.
این کارشناس مسائل اقتصادی در پایان سخنانش، گفت: امیدوارم تلاش و برنامه‌های مورد نظر بانک مرکزی همچنان تأثیرگذار و مطلوب به مرحله اجرا درآید و طرح‌های بعدی نیز مغفول واقع نشود. ضرورت دارد رئیس کل بانک مرکزی همان‌طور که برنامه‌های خود را به خوبی شروع کرد، همین روند را همچنان ادامه دهد تا شاهد ثبات و پیشرفت بیشتری در حوزه ارز و مبادلات مختلف بین‌المللی باشیم.