به گزارش کمال مهر، در جلسه علنی امروز (سه‌شنبه ۲۳ اسفند ماه) مجلس شورای اسلامی گزارش کمیسیون فرهنگی در مورد عملکرد دستگاه‌های اجرایی در خصوص مصوبات حجاب و عفاف مورد بررسی قرار گرفت.
کمیسیون فرهنگی مجلس در گزارش عملکرد دستگاه‌های اجرایی در خصوص عفاف و حجاب پیشنهاد داد برای اثربخش شدن مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی متناسب با تحولات اجتماعی، قوه قضائیه لایحه دو فوریتی به مجلس ارائه کند.
متن کامل گزارش کمیسیون فرهنگی در خصوص مصوبات عفاف و حجاب به شرح زیر است:
مقدمه
موضوع عفاف و حجاب که در اصل چهارم قانون اساسی با رویکرد حاکمیت اسلام بر همه قوانین و مقررات کشور به آن اشاره شده است، به عنوان سمبل شخصیت مردمان ایران زمین در اکثر دوران تاریخ خود نمایی می‌کند. حجاب زن مسلمان بخصوص پس از دوران انقلاب شکوهمند اسلامی نمادی از شخصیت و اعتبار برای ملت مسلمان ایران در میان سایر ملل و کشورهای جهان زبان زد عام و خاص بوده است و حمله و هجمه دشمنان انقلاب اسلامی به مسئله حجاب نیز به عنوان تلاشی برای سرنگونی نماد شخصیت و معنویت ملت بزرگ ایران به حساب می‌آید. دشمنان به خوبی می‌دانند پیشرفت‌های شگرف انقلاب اسلامی در دهه‌های گذشته در سایه تربیت صحیح و بی بدیل جوانان این مرز و بوم و آن هم توسط زنان و مادران ایرانی صورت گرفته است و برای جلوگیری از این حرکت عظیم مهمترین هدف دشمنان تغییر سبک زندگی ایرانی اسلامی و ضربه زدن به عفاف و حجاب به عنوان اصلی ترین عقبه اخلاقی جامعه ایران است و از این رو هرازگاهی با انجام توطئه و به بهانه‌های گوناگون سعی در مخدوش کردن چهره زن ایرانی و غالب کردن فرهنگ مبتذل غربی در کشور دارند. ضعف قوانین اجرایی و به روز نبودن آن در مواجهه با مسائل و مشکلات اخلاقی جامعه در کنار بی قانونی در فضای مجازی کشور که امروزه حتی از خطرات فضای حقیقی پیشی گرفته و مرزهای فکری و اخلاقی ایران اسلامی را به چالش کشیده است و از طرفی کوتاهی دستگاه‌های اجرایی، تقنینی و قضائی کشور در اعمال قوانین و مقررات موجود و همچنین بی انگیزه بودن برخی از مدیران، در احیای فریضه امر به معروف و نهی از منکر که می‌تواند با شیوه‌های نوین و کارآمد صورت بگیرد موجب بروز و تظاهر بی حجابی در کشور شده است که علاوه بر تأثیر روحی و روانی بر آحاد جامعه همچنین موجب اعتراض اقشار مختلف مردم از عملکرد مسئولان و دست اندرکاران اجرایی، قضائی و تقنینی کشور شده است.
کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی از ابتدای مجلس یازدهم ضمن پرداختن به وظایف مصرح خود در قانون اساسی و آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی به موضوع تربیت اخلاقی در سایه عفاف و حجاب توجه خاصی مبذول داشته است و بدین منظور صدها ساعت وقت خود را برای اجرای قوانین عفاف و حجاب و برطرف ساختن نگرانی جامعه ایران اسلامی از خدشه دار شدن عفاف و حجاب مصروف داشته است و گزارش حاضر که حاصل جلسات متعدد کارشناسی با حضور کارشناسان فرهنگی، قضائی، اجرایی و پژوهشی است و در راستای تبصره ۱ ماده ۴۵ آئین نامه داخلی است، تقدیم نمایندگان و ملت عظیم الشان می‌گردد.
گزارش تکالیف و وظایف قانونی دستگاه‌ها
مصوبه عفاف و حجاب بر اساس مطالبه عمومی در تاریخ ۱۳/ ۱۰ /۱۳۸۴ و مجموعه تکمیلی اقدامات اجرایی گسترش فرهنگ عفاف و حجاب «که در جلسه ۸۲۰، تاریخ ۱۲/۰۶/۱۳۹۸ و ۸۶۷ به تاریخ ۲۵/۰۵/۱۴۰۱ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده و تکالیف همه دستگاه‌ها را در بحث عفاف و حجاب روشن کرده است. ۳۲ دستگاه در این زمینه وظایف ایجابی و فرهنگی دارند و تنها دستگاهی که تکلیف سلبی در این امر دارد، فراجا است. البته فراجا هم بخشی از وظایفش در حوزه عفاف و حجاب بر اساس مصوبات مذکور ایجابی است. در این مصوبات برای دستگاه‌ها تکالیفی تعیین شده است که البته در برخی از مصوبات خلاءهایی مشاهده می‌شود که نیاز به اصلاح و بازنگری مجدد دارد که در پیوست این گزارش طرح پیشنهادی خود را در کمیسیون تهیه و به هیأت رئیسه تقدیم کردیم. اجمال وظایف و تکالیف دستگاه‌ها در این قانون به صورت شفاف بیان شده است.
انجام وظیفه نظارتی کمیسیون فرهنگی
کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۲۴/۰۹/۱۴۰۰ و ۱۲/۷ /۱۴۰۱ طی مکاتبه‌ای از ۳۱ دستگاه به طور مستقیم و از طریق نامه به وزارت کشور دعوت به عمل آورد، تا ضمن ارائه گزارش عملکرد خود، چالش‌ها، خلاء ها و موانع عدم اجرایی شدن مصوبه مذکور را به این کمیسیون ارائه دهند، اما صرفاً ۱۲ دستگاه اجرایی در سال ۱۴۰۰و ۱۴۰۱ گزارش‌های خود را ارسال کردند و ۱۹ دستگاه که از ارائه گزارش عملکرد، اجتناب کردند که نشان از عدم اهتمام و انجام وظایف مصرح قانونی به شرح ذیل است: ا-معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری ۲- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ۳- شهرداری‌ها ۴- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ۵- وزارت امور خارجه ۶- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ۷- سازمان امور اداری و استخدامی کشور ۸- قوه قضائیه ۹- وزارت راه و شهرسازی ۱۰- بسیج مستضعفین ۱۱- سازمان حج و زیارت ۱۲- سازمان اوقاف و امور خیریه ۱۳- مرکز مدیریت حوزه علمیه قم ۱۴- وزارت اطلاعات ۱۵- وزارت امور اقتصاد و دارایی ۱۶- سازمان مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی ۱۷- کمیته امداد حضرت امام (ره) ۱۸- بنیاد شهید و امور ایثارگران ۱۹- سازمان برنامه و بودجه کشور
اقدامات کمیسیون فرهنگی
کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در خصوص پیگیری اجرای وظایف دستگاه‌ها در زمینه قانون عفاف و حجاب و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در راستای وظایف نظارتی خود اقداماتی را به شرح ذیل انجام داده است.
۱- تشکیل کمیته‌ای تخصصی در کمیسیون فرهنگی در خصوص عفاف و حجاب
۲- جلسات متعدد با متصدیان امر در خصوص ضرورت ارائه الگوهای ایرانی- اسلامی در راستای مد و لباس
۳- جلسات پیگیری ساماندهی مد و لباس با اصناف و نمایندگان وزارتخانه‌ها، نهادها و دستگاه‌ها
۴- جلسات پیگیری ساماندهی مجتمع‌های بین راهی با نمایندگان وزارت راه و شهرسازی
۵- جلسه با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر شورای فرهنگ عمومی در خصوص ارائه گزارش‌ها و اقدامات انجام شده در شورای فرهنگ عمومی
۶- جلسات متعدد با مسئول رسانه ملی در مباحث متعدد و مرتبط با عفاف و حجاب
۷- درخواست برنامه و پیوست فرهنگی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص برگزاری جشنواره‌ها
۸- چندین جلسه با معاونین و حقوق دانان قوه قضائیه و دادستان کل
۹- جلسات متعدد با وزارت کشور و ستاد عفاف و حجاب و بازدید میدانی از زیرساخت‌های لازم در راستای اجرای قانون
۱۰- جلسات متعدد با فراجا و بررسی و پیگیری مشکالت آنان
۱۱- درخواست پژوهش‌های لازم جهت تکمیل سیر مطالعاتی اجرای قانون از مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و مرکز تحقیقات اسلامی قم
۱۲- ایجاد تعاملات درون مجلس با هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی
۱۳- دیدار با گروه‌های مردمی و مطالبه گران عفاف و حجاب
۱۴- تشکیل جلسات هم اندیشی با ستاد احیا امر به معروف و نهی از منکر و متصدیان امر
۱۵- بحث و بررسی وضعیت عفاف و حجاب با حضور وزرای متعدد در کمیسیون فرهنگی
۱۶- نشست با وزیر محترم میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و جلسه با وزیر ورزش و جوانان در خصوص وظایف ابلاغی
۱۷- شرکت مستمر در جلسات عفاف و حجاب در وزارت کشور و پیگیری مصوبات آن
۱۸- دریافت و انتشار طومارهای مردمی در خصوص مطالبه اجرای قانون عفاف و حجاب و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی از سراسر کشور با امضا مسئولین استانی، محلی و ائمه جماعات و جمعه و اقشار مردم
علل اثربخش نبودن اقدامات دستگاه‌ها در مقابله با بد حجابی
اقدامات سلبی و ایجابی معین شده در قوانین موجود که عمدتاً اجرای آن بر دوش فراجا نهاده شده است به دلایل زیر اثربخش و قابل اجرا نبوده است:
۱- عدم درجه بندی مجازات
۲- سهل و ممتنع بودن اعمال مجازات در قوانین مرتبط با عفاف و حجاب
۳- عدم قاطعیت در اجرای قوانین
۴- نبود مالک و معیار مصرح و دقیق جهت اجرا و تعیین مجازات‌ها
۵- اشکال به جایگاه مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در نظام تقنینی کشور
۶- بی اعتنایی و اهمال قابل توجه بعضی از دستگاه‌ها به اجرای مصوبات
برخی از دستگاه‌ها از اجرایی نمودن مواد مصوبه فوق امتناع می‌ورزند که ریشه آن در دو دلیل خالصه می‌شود: الف) نداشتن برنامه منظم و راهکارهای متنوع و اثر بخش، جهت اجرایی نمودن مصوبات ب) ضعف باور و اندیشه‌های عمیق دینی در سطوح مختلف اداری و کارشناسی در راستای اجرای مصوبات
۷- بلا اثر بودن نظارت به دلیل عدم پیش بینی ضمانت‌های اجرایی لازم در اجرای قوانین
جمع بندی
۱- در اجرای هر قانونی میزان اثر بخشی مواد آن قانون، به ضمانت‌های لازم اجرایی و تناسب احکام با مسائل موجود بر می‌گردد لذا در راستای اثر بخش تر نمودن مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی متناسب با تحولات اجتماعی و همچنین ارائه ضمانت‌های لازم در راستای اجرایی شدن قانون بر اساس جز ۲ اصل ۱۵۸ قانون اساسی و شرح وظایف قوه قضائیه مصوبه ۸۲۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد می‌شود؛ ظرف ۳ هفته لایحه‌ای دو فوریتی توسط قوه قضائیه جهت اثربخش تر نمودن قانون به مجلس ارائه گردد.
۲- در اجرای بند ۲-۶ مصوبه ۸۲۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص برنامه ریزی، اجرای سازی، نظارت و ارزیابی و همچنین تصریح بند ۹ شرح وظایف مصوبه مذکور، وزارت کشور مکلف است به صورت نوبه‌ای حداکثر شش ماهه گزارش اقدامات دستگاه‌های ۳۱ گانه و ترک فعل آنها را در خصوص اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی به مجلس شورای اسلامی ارائه نماید.
۳- با توجه به مطالبه قاطبه مردم و دریافت طومارها و مطالبات گسترده فعالان فرهنگی- اجتماعی سراسر کشور، و اقشار مختلف مردم، در راستای اجرایی سازی مصوبه ۸۲۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی، دولت و قوه قضائیه مکلف هستند در راستای پاسخ به این مطالبه عمومی، اقدامات لازم را معمول و نتیجه را به مجلس و نهادهای ذیربط گزارش دهند.
۴- رئیس جمهور محترم در خصوص گزارش مذکور درباره دستگاه‌های که در اجرای مصوبات اقدام مناسب انجام دادند، تشویق‌های لازم را معمول و در خصوص ترک فعل‌های انجام شده توسط دستگاه‌های مورد خطاب قانون، اقدامات لازم را مبذول، و گزارش آن را به مجلس شورای اسلامی ارائه نماید.