گروه فرهنگی «کمال مهر» – آزادیهای اجتماعی موضوعی نبوده که مورد مخالفت حاکمیت جمهوری اسلامی باشد و تغییرات محسوس در جامعه و افزایش ضریب آزادیهای اجتماعی در سی سال اخیر وضوح غیرقابل انکاری دارد و با هر جامعهشناسی به صورت تخصصی، درباره حضور اجتماعی زنان به گفتوگو بنشینم به این مسئله اعتراف خواهد کرد. حضور کمرنگ زنان در سالهای گذشته ریشه در فرهنگ عامه و به زبان سادهتر فرهنگ خانوادههای ایرانی داشت و اگر امروز با ضریب حضور اجتماعی زنان در عرصههای مختلف اجتماعی روبرو هستیم، تنها دلیلش زمینهای تحصیلی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی برای بانوان ایرانی فراهم شد.
اینها واقعیتهایی است که به صراحت باید مطرح شود و فرهنگ مهاجم بیهویتی که توسطمسیحعلینژاد و سالومه سیدینیا از طریق شبکههای فارسیزبان بیگانه به افکار عمومی تزریق میشود را به درستی تحلیل کرد. حتی میتوان به این سابقه این دو نفر اشاره کرد؛ اگر تغییرات اساسی در بدنه اجتماعی پس از انقلاب رخ نمیداد، آیا سالومه سیدینیا میتوانست در حوزه بازیگری تحصیل و فعالیت کند؟ آیا مسیح علینژاد که به شکل رادیکالی آزادیهای اجتماعی را مطالبه میکند، در همین نظام امکان تحصیل و یافتن شغل خبرنگاری برایش فراهم نشده است؟
“هیس” برنامه چندانی مهمی نیست که با پخش یکی دو قسمت از آن مورد نقد قرار بگیرد. چون محتوای شاخص و قابل ملاحظهای ندارد. فاطمه صداقتی مجری شناخته شده رادیو در فضای بدون تصویر این رسانه، برنامه با کیفیتتر و انتقادیتر «جوان ایرانی سلام» را به عنوان یک مجری زن ایفا میکند و یکی از پرطرفدارترین مجریان زن رادیو محسوب میشود و یا مژده لواسانی برنامه کاملا دخترانه و زنانه را در شبکه سوم سیما اجرا میکند و همان مصادیق انتقادی برنامه هیس، مثل حضور زنان در ورزشگاه را با غلظت بیشتری مطرح میکند و از سوی مخاطبان مورد اقبال قرار میگیرد.
اما برنامهای مثل هیس، نه انتقادی است نه مبتکرانه. متن نوشته شده برای دو مجری زن مصداقهای دو پهلویی است که بوی اروتیسم میدهد و این دو مجری را مجبور میکنند که برای هر اپیزود کوتاه، تنوع آرایشی و پوششی خود را تغییر دهند. آیا غیر از این است که ساختار حاکم در برنامه، نوعی سوء استفاده جنسیتی، از دو مجری این برنامه است؟ دو مجری که یکی از آنان دائما به موبایلش نگاه میکند تا متنی را که برایش نوشتهاند فراموش نکند، اما لباسهای غیر متعارفی را برتنش کردهاند و متن دو پهلویی برایش نوشتهاند تا واسطه ابزاری برای ساختار برنامه باشد نه محتوای آن.
اگر از چنین برنامهای انتقادی مطرح کنیم، متهم به رادیکالیسم میشویم و برای اینکه به نسبتسنجی دقیقی از حضور زنان در رسانه با شاخصههای اجتماعی عرفی برسیم، برای اینکه به عقب بازنخواهیم گشت، کمی کنکاش در گذشته داشته باشیم.
بدون شعار و نگره ایدئولوژیکی به عکس زنانی توجه کنیم که در راهپیمایی ۱۳۵۷ حضور دارند . بسیاری از آنان حجاب ندارند، اما لباسهای پوشیدهای به تن دارند و علیه حکومت پهلوی شعار میدهند و همین بانوان به تدریج به فعالان شاخص انقلابی تبدیل شدند. موضوعی که از دید رسانهها مغول مانده و به آن نپرداختهاند. وقتی زنان در حکومت پهلوی تبدیل به سمبل مینیژوپ شدند، حتی بانوانی که حجاب نداشتند به مخالفان رژیم پهلوی پیوستند. چون میزان امنیت اجتماعی آنان کاسته شد. برهنگی و در معرض بودن نتیجهای جز ناامنی برای بانوان دربر نخواهد داشت.
۴۰ سال از انقلاب میگذرد و همچنان دختران همان مادران در راهپیمایی بیست دوم بهمن حضور پررنگی دارند. پس تفکر حاکم در جامعه بانوان تغییری نکرده است، شاید ظاهرشان استانداردهای اجتماعی لازم را رعایت نمیکند، اما با ولنگاری مخالفند و به عقب باز نخواهند گشت.
این تحلیل را باید در مورد برنامه هیس به صورت مستقیم به کار برد که برنامه کوتاه ۵ دقیقهای حاوی هیچ گفتمانی نیست. ارزش کیفی آن از آیتمهای دوپهلوی شبه اروتیسم برنامههای مشابه خود کمتر است و از مجریان زن سوء استفاده میشود وسازندگان نگاه کالاواری نسبت به هویت زنان دارد.
نکته جالب در مورد محتوای «هیس» این است که همچنان اصرار به نبود آزادیهای اجتماعی دارد و نسبت به موضوع مردسالاری رایج در فرهنگ عامه قدیم متلک پرانی میکند. در واقع برنامه متلک پران هیس به چیزی که دیگر وجود ندارد انتقاد میکند؛ به مرد سالاری که رنگ باخته و جامعهای که ضریب استقلال جامعه زنانش افزایش یافته است. به همین دلیل گفتمان تهمینه میلانی (مبتنی بر مبارزه با مرد سالاری و آزادی و استقلال زنان) به پایان رسیده و کارگردان مهم سینما، با گرایشات شبه فمنیستی مجبور میشود نمایشگاه نقاشی برگزار کند.
اسم هات داگ از کجا میآید و چرا این اسم برای این ساندویچ معروفی انتخاب شد، مثل آیتمهای سرگرم کننده رادیو است. در واقع ساختار برنامه رادیویی است و موضوع آمپول بازی به صورت شبههناک و دو پهلو چه جذابیتی میتواند داشته باشد؟
ضریب سواد در جامعه بانوان چنان از جامعه مردان پیشیگرفته که با چنین برنامههای سبکسرانهای نمیتوان مردم را سرگرم کرد و در عوض خروجی چنین اثری مصداق ترویج ولنگاری است، چون حتی ساختار حاکم و متون نوشته شده برای مجریان، ارزشهای زنانه و میزان فهم آنان را به چالش میکشد. از سوی دیگر مجریان ناشناختهای که حتی نمیتوانند یک متن را از روی موبایلشان بخوانند در جایگاهی قرار ندارند که با استفاده از «به عقب باز نمیگردیم»، شعار معروف انتخاباتی رئیس جمهور حسن روحانی را تمسخر کند. چون مجری تمسخر کننده، حتی جایگاه معتبری به اندازه یک میکروسلبریتی را ندارد.
مجری تمسخر کننده، یک صورت جراحی شده است که با این صورت، باید در قالب مجری برنامهای شبه اجتماعی، لوازم آرایشی و پوشاک را به صورت نامحسوس تبلیغ کند و این امید همچنان در میان دلسوزان فرهنگی وجود دارد که با توجه به تمسخر رئیس جمهور محترم در این ویدئو، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به وضعیت ولنگارانه و پر از تخلف سایت آپارات رسیدگی کند.
در فضایی که هدایت بانوان در مجموعههای رسانهای مدیریت نمیشود و ناگهان با بستر نامحدودی از فضای مجازی و خواست جامعه بانوان مبتنی بر حضور رسانهای روبرو هستیم، گروههای برنامهساز بدون پشتوانه علمی و شناخت منطقی از شرایط جامعه، طبق الگوهای مرسوم شبکههای فارسی زبان سعی در سوء استفاده از بانوان در حوزه برنامه سازی در فضای مجازی را دارند. برنامه هیس که تنها یک قسمت از آن در سایت آپارات آپلود شده است، مصداق چنین هرج مرجی در فضای رسانهای است. به هر حال مخالفت با حضور بانوان در برنامههای تولیدی خارج از محدوده سازمان صدا و سیما یک بحث بسیار جدی است.
در شرایطی که آزادی های اجتماعی جامعه بانوان در حال افزایش است هشدار سوء استفاده ابزاری از زنان در مدیا و رسانه آنان را در معرض خطرناک بسیار بزرگی قرار میدهد. برنامه «هیس» مصداقی از سوء استفاده از بانوان، در هرج و مرج افزایش پهنای باند و گسترش VOD ها در فضای مجازی است.