سرویس فرهنگی کمال مهر، سریال معمای شاه این شب‌ها و با نزدیک شدن به ایام‌الله دهه فجر به بخش‌های جذاب و حساس‌تری از تاریخ معاصر نزدیک می‌شود و پخش هر شبی آن که نزدیک دو ماه پیش آغاز شده، باعث جلب مخاطبان بیشتری نیز شده است. یکی از دلایلی که باعث جذاب‌تر شدن بیشتر مجموعه معمای شاه در این شب‌ها شده ورود کاراکترهایی است که اغلب مردم آنها را می‌شناسند و در رأس آنها امام خمینی(ره) است که در حال تبدیل شدن به کاراکتر محوری این شب‌های معمای شاه است و به طور طبیعی باید انتظار داشت این محوریت تا پایان سریال حفظ شود.
نقش حضرت امام در سریال معمای شاه را شکرخدا گودرزی ایفا می‌کند. او مدرس، کارگردان، نویسنده و بازیگر تئاتر است که البته تجربیاتی هم در سینما و تلویزیون داشته. تئاتری بودن را باید مهم‌ترین ویژگی برای از عهده برآمدن در نقشی دانست که ایفای آن می‌تواند یکی از مهم‌ترین تجربیات بازیگری برای هر هنرمندی قلمداد شود.
احتمالاً پربیراه نیست اگر بگوییم انتخاب بازیگر برای نقش امام خمینی(ره) یکی از سخت‌ترین انتخاب‌ها در سریال معمای شاه بوده است. چه شد که قرعه به نام شما افتاد؟
من پیش از معمای شاه آشنایی چندانی با محمدرضا ورزی نداشتم. چند سال پیش درحال بازی در تئاتری به نام ساقی بودم که روزی کارگردان آن نمایش به من گفت که آقای ورزی برای تو خوابی دیده و من هم گفتم که ان‌شاءالله خیر است. با من صحبت شد و قرار شد که تست گریم روی صورت من انجام شود. این اتفاق افتاد و حدود ۲۶ روز روی تست گریم من کار شد تا تأیید نهایی انجام شود.
نقش و بازی شما در نمایش ساقی چقدر به کاراکتر امام خمینی(ره) نزدیک بود؟
من آنجا نقش شاعری را بازی می‌کردم که به دوره صدر اسلام و فوت پیامبر(ص) مربوط می‌شد و بحث جانشینی مطرح بود. آنجا من مداح امیرالمؤمنین(ع) بودم. شعر بلندی می‌خواندم که از نظر تماشاگران خیلی تأثیرگذار اجرا می‌شد و به نظرم جنس بازی و کاراکتر تا حدودی نزدیک بود.
نقش امام خمینی(ره) چه ویژگی‌هایی برای شما دارد؟ حتماً سختی‌های خاص خود را دارد. چطور به نقش نزدیک شدید؟
بله نقش خیلی حساسی است. از این جهت که تقریباً همه مخاطبان با ایشان آشنا هستند و حتی آنهایی که ایشان را از نزدیک درک نکرده‌اند، احتمالاً بارها فیلم‌های سخنرانی ایشان را از تلویزیون دیده‌اند و همین مسئله کار را خیلی سخت می‌کند. کمتر کاراکتری را می‌توان یافت که مردم تا این اندازه از او شناخت داشته باشند. این اولین‌بار است که در این وسعت بازی در نقش امام خمینی(ره) دیده می‌شود. پیش از این کارهایی درباره شخصیت ایشان ساخته شده و برخی بازیگران به جای ایشان ایفای نقش کرده‌اند، اما هر کدام از آنها به دلایلی دیده نشده است.
شناخت شما از کاراکتر حضرت امام چقدر کامل بود؟
ایشان یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌های قرن بیستم لقب گرفته‌اند که معادلات سیاسی و اجتماعی را تغییر دادند و فعالیت‌های ایشان منجر به ساقط شدن یک رژیم و روی کار آمدن نظمی جدید شد. استقبال مردمی از ایشان همپای مراسم تشییع پیکر ایشان با استقبال بی‌نظیری مواجه شد و من به عنوان بازیگر می‌دانستم که چقدر کار مشکلی خواهم داشت. امام خمینی(ره) شخصیت پیچیده‌ای داشتند و این کار را برای بازیگر سخت‌تر می‌کند.
صدای کاراکتر هم از شماست؟
خیر صداپیشگی کار با من نیست و دوستی دیگر این کار را انجام داده که خیلی خوب هم از آب درآمده است.
چه قابلیت‌هایی باعث شد شما از عهده نقش امام خمینی(ره) برآیید؟
همه شخصیت‌ها ویژگی‌های منحصر به فردی دارند که باید برای ایفاگر نقش به شکل کلی مورد بررسی و موشکافی قرار گیرد. یک شخصیت ممکن است اکت بیرونی زیادی داشته باشد و از کاراکتر دیگر اکت بیرونی کمی دیده شود و هرچه هست مربوط به درون شخصیت است و اینجا مقداری کار مشکل‌تر می‌شود. شخصیت امام خمینی(ره) دارای ابعاد مختلفی است و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد، برای مثال در طرز نشستن و فیگور کاراکتر ظرافت‌هایی باید لحاظ شود که عناصر کاریزماتیک شخصیت خود را نشان بدهد. ابهت، بزرگی و توانایی در او است که می‌تواند دیگران را تحت تأثیر قرار بدهد و بی‌تردید در شخصیت او متجلی است و این مسئله باید خیلی چشمگیر باشد، به طوری‌که هم خصوصیات شخصیتی دیده شود و هم نقش بیرون نزند و این کار خیلی مشکلی است که امیدوارم من از عهده آن خوب برآمده باشم. ابزار بدن بازیگر در حالت سکون هم باید اقتدار شخصیت را انتقال دهد و این مسئله ویژگی و شرایط خاصی را طلب می‌کند. نکته دیگر این است که بازیگر باید به این باور درونی برسد و متقاعد شود که دارد نقش شخصیت بزرگی را ایفا می‌کند.
به نظر می‌رسد که مردم هم کار و بازی شما را دوست داشتند و پسندیدند.
من واکنش‌های خیلی خوبی از مردم گرفته‌ام. البته اولین واکنش‌ها به زمانی برمی‌گردد که در حال ضبط کار بودیم و واکنش عوامل پشت صحنه واقعاً دلگرم‌کننده بود. نکته مثبتی که وجود داشت این بود که محمدرضا ورزی شرایطی برای من ایجاد کرده بود که به من کمک می‌کرد. خوشبختانه فرصت کافی برای مطالعه، تحقیق و بررسی درباره زندگی امام خمینی(ره) در اختیار من گذاشته شد و همین فرصت برای مال خود کردن جملات و دیالوگ‌ها شرایط مناسبی در اختیار من قرار داد. معمای شاه در واقع در سه فاز فیلمبرداری شد. من در انتهای فاز دوم و فاز سوم فیلمبرداری حضور داشتم و فاصله میان فاز دوم و سوم فرصت خوبی برای تسلط پیدا کردن بر نقش در اختیار من قرار داد. این شرایط سبب شد برای مثال سکانس مربوط به سخنرانی کاپیتولاسیون در یک برداشت فیلمبرداری شود.
من کاملاً آماده بودم و همه دیالوگ‌ها را حفظ بودم. به شکل ساده باید بگویم که بازی در نقش امام خمینی مینی‌مالیستی و کمینه‌گرا بود. در واقع کاراکتر به من اجازه حرکات درشت را نمی‌دهد. نمی‌توانستم غلو کنم یا کم‌فروشی کنم. اینکه شما رکوردها را در تمام طول فیلمبرداری حفظ کنید هم کار دشواری بود. در واقع من برای معمای شاه تمرین چندساله داشتم. این نکته را هم باید بگویم که وجود عوامل فنی و حرفه‌ای دیگر در کار باعث می‌شد نقش من هم بهتر دیده شود و ما شاهد یک تلاش جمعی بودیم که من جلوی دوربین بخشی از نتیجه زحمات همه عوامل را ارائه می‌دادم و می‌دانستم این زحمتی که کشیده می‌شود اگر با کار من خراب شود در واقع نتیجه زحمات همه عوامل هدر می‌رود و از این نظر بار سنگینی روی دوشم احساس می‌کردم./ روزنامه جوان