کمبود آب شرب در کرج/ دسترسی به آب سالم در شرایط شکننده‌ قرار گرفته است

به گزارش تابناک البرز، در روزهای اخیر مشاهده می‌شود که فضای مجازی و رسانه‌ای کشور مملو از خبرهای مرتبط با وضعیت وخیم تأمین آب شرب تهران بوده به‌طوری که از جوانب مختلف موضوع کمبود آب شرب توسط صاحب‌نظران و دستگاه‌های مسئول مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و اخطارهای لازم برای کاهش مصرف آب توسط شهروندان تهرانی صادر می شود.
این در حالی است که کلان شهر کرج که در غرب تهران و تقریباً متصل به منطقه ۲۲ تهران قرار گرفته، از نظر وضعیت آب شرب در شرایط بحرانی‌تر از تهران است و متأسفانه تاکنون از دید و نظر خبرنگاران و منتقدین امر مغفول مانده است.
شهر کرج با احتساب شهرک‌های حاشیه‌ای آن نزدیک به ۲ میلیون نفر جمعیت داشته که به طور معمول برای تأمین آب شرب شهروندان کرجی به حدود ۱۸۰ میلیون متر مکعب آب تصفیه شده نیازمند است. در حال حاضر این مقدار آب از دو طریق منابع آب سطحی سد کرج و سد طالقان به میزان حدود ۴۵ میلیون مترمکعب و از طریق منابع آب زیرزمینی با استفاده از ۳۵۰ حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق به میزان کمتر از ۱۳۵ میلیون متر مکعب تأمین می‌شود.
در این خصوص برای تأمین آب شرب شهر کرج ۲۵ درصد از منابع آب سطحی و ۷۵ درصد از منابع آب زیرزمینی استحصال شده در حالی که این نسبت در تهران بزرگ کاملاً برعکس، یعنی ۷۵ درصد منابع آب سطحی و ۲۵ درصد منابع آب زیرزمینی است . بنابراین با توجه به اینکه آسیب‌پذیری، آلودگی و ریسک خطر فقدان آب زیرزمینی به شدت بالاتر از منابع آب سطحی است، پس پر واضح است که کرج می‌تواند زودتر و سریع‌تر از شهر تهران در آستانه بحران کمبود آب شرب قرار گیرد.
در این رابطه چاه‌های تأمین‌کننده آب شرب کرج که بعضاً تا عمق ۳۰۰ متر هم حفاری شده‌اند در شرایط ناپایداری از جهت خشک شدن قرار گرفته‌اند و تعدادی که در حال بهره‌برداری هستند نیز از نظر دبیی استحصالی دچار کاهش آبدهی شده‌اند. دشت کرج و محدوده شرق آن که در گذشته به‌واسطه جریانات دائمی رودخانه کرج از جهت شارژ منابع زیرزمینی تغذیه می‌شد، هم‌اکنون به جهت قطع جریان آب پایه و دائم در رودخانه کرج که ناشی از انتقال آن به منطقه ۲۲ تهران بوده در شرایط نامساعدی قرار گرفته و در نتیجه چاه‌های کرج، فردیس و حومه آن در آستانه خشک شدن قرار دارند.
در منطقه غربی و جنوبی کرج نیز که جریانات آب رودخانه شور تا حدودی سفره‌های آب زیرزمینی را تغذیه می‌کرد، به جهت بهره‌برداری از سدهای جدید در استان قزوین که در سال‌های اخیر رخ داده، متأاسفانه تغذیه سفره آب زیرزمینی نیز انجام نشده و لذا غرب و جنوب دشت کرج نیز شرایط مساعدی برای تداوم استحصال آب زیرزمینی ندارد.
با توجه به اینکه کرج یکی از مهاجر پذیرترین شهرهای ایران با جذب حدود ۱۰۰ هزار مهاجر از دیگر استان‌های ایران به این شهر بوده، لذا نه تنها تامین آب شرب کرج باید حالت پایدار و مستمری داشته باشد بلکه هر سال باید حدود ۱۰ درصد نیز به مقدار آب تصفیه شده اضافی برای شهروندان کرجی اقدام به عمل آید.
افزایش سهمیه آب شرب کرج از طریق منابع آب سطحی از ۵۵ میلیون مترمکعب در سال به ۱۱۰ میلیون مترمکعب در سال به عنوان یک اقدام مثبت در جهت پایداری تأمین منابع آب استان البرز توسط وزارت نیرو و در دولت دوازدهم انجام شد و لذا انتظار می‌رفت که طی چند سال اخیر زیرساخت‌های لازم از جمله تصفیه‌خانه‌ها و خطوط انتقال آب در شهرستان کرج انجام شود که متأسفانه به علل مختلف این مهم به طور کامل عملیاتی نشد و در نتیجه در حال حاضر دسترسی شهروندان کرجی به آب سالم در شرایط شکننده‌ای قرار گرفته است.
سفره‌های آب زیرزمینی تأمین‌کننده ۷۵ درصد آب شرب به شدت با افت تراز آب زیرزمینی روبرو بوده که این نیز باعث فرونشست‌های گسترده‌ای در دشت کرج، شهریار و ساوجبلاغ شده است و چون از طریق رودخانه‌های کرج و شور تقریباً تغذیه‌ای صورت نمی‌گیرد، لذا استحصال آب از طریق منابع آب زیرزمینی برای کرج خصوصاً برای سال‌های آتی خصوصاً در افق ۱۴۰۵ و ۱۴۱۰ در پرده ابهام قرار داشته و امیدی به آن متصور نیست.
در طرف دیگر تأمین آب از طریق منابع آب سطحی و استناد به ۱۱۰ میلیون متر مکعب سهمیه آب کرجی‌ها از دو سد کرج و طالقان مطرح است که این نیز به زیرساخت‌های متعددی نیازمند است و قطعاً اگر منابع مالی مکفی هم در اختیار باشد، حداقل ۳ تا ۵ سال زمان نیاز داشته تا بتوان تصفیه‌خانه‌های مورد نظر را احداث و به بهره‌برداری رساند.
با توجه به موارد فوق‌الذکر ضروری است که هر چه سریع‌تر موضوع تأمین آب شرب سالم و پایدار شهرستان کرج تا افق ۱۴۱۰ و ۱۴۲۵ توسط دولت محترم مورد توجه جدی قرار بگیرد زیرا در غیر این صورت فرصت‌های کنونی امروز قابل بازگشت نخواهد بود.