این مخدر خطرناک، اما بسیار ارزان که در بسته‌های سبز رنگ و به قیمت کم‌تر از ۵۰۰ تومان حتی در برخی در سوپر مارکت‌ها نیز یافت می‌شود، محصول کشور هندوستان است که مخدر‌های مشابه آن نیز در پاکستان و افغانستان تولید می‌شوند و دقیقا همانند مخدر ناس، یعنی از طریق بزاقِ دهان مصرف می‌شود.
هرچند پیش تر برخی رسانه ها اشاره ای به این قبیل ماده مخدر داشتند؛ اما به دلیل برخی کم توجهی ها هنوز این مخدر ارزان قیمت برای عمده مردم و جوانان ناشناخته است.
*اجزای تشکیل دهنده پان پراگ
مواد اولیه این محصول خطرناک، تنباکو، آهک، خاکستر، ادویه های معطر، ساخارین(ماده بسیار سرطان‌زا) و برای افزایش قدرت نشئه‌گی و سرخوشی ترکیبات مخدر و یا توهم‌زایی چون تریاک و حشیش و ترکیبات شیمیایی دیگری چون آرسنیک، منیزیم، سرب و حتی داروهای روان‌گردان از قبیل اکستازی گزارش شده است.
*کودکان، جامعه هدف بی تی
بزرگ‌ترین فاجعه این مخدر ویران‌گر که در بسته بندی های بسیار شیک و با طعم انواع میوه ها وجود دارد این است که اگر تریاک و حتی کراک و هروئین و سایر مواد مخدر سنتی و صنعتی، قشر بزرگ سال، جوان و یا حتی نوجوان را مورد هجمه قرار داده اند؛ این سرطان بی صدا نوک پیکان شومش را به سمت کودکان و خردسالان دانش آموز نشانه رفته است و گویا قصد دارد تمام جامعه را شخم بزند!
اگر تریاک و شیشه و کراک و هرویین و … مواد مخدر محسوب می شوند، نتیجه آن می شود که همه آن ها را می شناسند و معتادان برای تهیه آن باید به محله های خلاف نشین بروند و ساقی را پیدا کند؛ اما برای تهیه بی تی کافیست سری به سوپر مارکت محله مان یا حداکثر دست فروشان بزنیم و تنها با ۵۰۰ تومان خودمان را نابود کنیم!
* عوارض و خطرات بی تی(پان پراگ)، اعتیاد روانی+اعتیاد جسمانی
کارشناسان و متخصصان بر این باورند که این مخدر بی‌صدا و کم‌تر شناخته شده، علاوه بر ایجاد وابستگی و اعتیاد روحی و روانی، به سلول های مغزی، دستگاه تنفسی و قلب و عروق آسیب های جدی فراوانی می‌رساند و موجب، افت تحصیلی، گیجی و از دست دادن تعادل روحی- رفتاری و حرکتی می‌شود.
همچنین بروز حرکات غیر طبیعی در چشم ها، افزایش ضربان قلب، دندان قروچه، لرزش، اختلال در خواب، سرطان روده بزرگ، نارسایی کلیوی، اختلالات رفتاری همراه با پرخاشگری، افزایش فشار خون، تخریب زیبایی و بروز سرطان دهان، حنجره و لثه، از مهم ترین عوارض جسمی و روانی مصرف این ماده خطرناک به شمار می‌رود.
*بی تی ناشناس نزد همه
فاجعه سنگین تر، ناشناس بودن این محصول، به عنوان مخدر نزد خانواده ها، معلمان، مدیران، دانش آموزان و حتی غالب مصرف کنندگان است! تعجب نکنید، در بسیاری موارد مشاهده شده که فرد خردسال مصرف کننده نمی داند این چه چیزی است که مصرف می کنند و فکر می کند پاستیل، آدامس و یا امثال این هاست!
نکته تاسف بار دیگر این که برابر گزارشات رسیده از سوی خبرنگاران ما، برخی کودکان دبستانی این ماده را در جلوی چشم پدر و مادر و حتی مدیر و معلم خود مصرف می کنند، بی آن که خود و یا پدر و مادر و معلم او بدانند این سرطان چیست.
خطرناک بودن این ماده زمانی بیش تر به چشم می‌خورد که کودک بدون اطلاع از عواقب و عوارض و خطرات این ماده، با قیمتی ارزان و نسبتا راحت آن را تهیه می کند و آن را برای خوشبو کردن دهان یا لذت بردن استفاده می کند و چون در بسته بندی هایی شیک همانند آدامس، پاستیل و … است؛ والدین با تصور این که بسته‌ای که فرزندشان مصرف می کند پاستیل هست و نه مواد مخدر نگرانی یا ممانعتی به خرج نمی دهند! این ماده که در حال آلوده کردن و نابود کردن جوانان، دانشجویان و به ویژه دانش آموزان است؛ بیش از دو سال است که در کشور وارد شده و روند استفاده از آن در حال گسترش است.
* اسامی دیگر پان یا بی تی
گزارش های ما از استان های کشور حاکی از آن است که این ماده مخدر با اسم های دیگری چون پان پراگ، پان اسنفناح، ملبان زبل، راجا، تایتانیک، نسوار، پان عربی، چاآیا و … و در بسته بندی های زیبا، شکیل و جذاب با عکس‌هنرپیشه‌های هندی و پاکستانی به صورت آدامس، پاستیل و پودرهایی با طعم نعنا پرتقال، لیمو و … تحت عنوان هایی چون خوشبو کننده دهان وارد کشور می‌شود که قیمت ارزان و بسته بندی متنوع آن موجب گسترش مصرف این مخدر ناشناخته در بین دانش آموزان خردسال و نوجوان شده است.
البته در مواردی به صورت غیر رسمی مسئولین آموزش و پرورش و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفته بودند که ضمن برخورد با عوامل این موضوع از شیوع آن در مدارس جلوگیری کرده و خانواده ها، دانش آموزان، معلمان و مسئولین مدارس را نسبت به این ماده مخدر آگاه خواهند کرد تا با هشیار کردن دانش آموزان با این ضربه اجتماعی و فرهنگی مبارزه شود.
باشگاه خبرنگاران از تمامی دانش آموزان عزیز و باهوش ایرانی خواهش می کند، هوشیار تر بوده و فریب ظاهر این ماده را نخورند و سایر دوستان و یا خواهر و برادر کوچک تر خود را از عواقب این مخدر آگاه سازند.
به گفته یک کارشناس متخصص دارو، مصرف این مخدر برای بار اول ضمن ایجاد وابستگی روانی باعث می شود تا فرد مصرف کننده برای بار های بعدی خود دو عدد، بعد چهار تا، بعد ۶ تا و گاها تا ۱۰ عدد همزمان برای یک وعده مصرف کند تا جایی که پس از مدتی مثلا در راهنمایی یا دبیرستان این ماده دیگر جوابگوی نیاز روحی و جسمی او نمی شود و بعد می شود شیشه، کراک و … و بعد هم مرگ!
علیرضا.م نوجوانی ۱۲ ساله در حالی که مشغول خرید یک بسته BT است با اظهار بی اطلاعی از این که بی تی یک ماده مخدر به شمار می آید می گوید: اگر این بسته ها مشکلی داشتند و برای دانش آموزان عوارض بدی داشت، آزادانه به فروش نمی رسید.
دکتر “مسلمی فرد” نایب رییس انجمن پزشکان عمومی ایران نیز در گفتگو با خبرنگاران اعلام کرد: ماده اولیه و پایه این مخدرها آمفتامین است و ترکیبات این ماده مخدر، آهک، تنباکو، کمی مواد مخدر و ساخارین است.
وی در ادامه یادآور شد: استعمال این مواد حالت گیجی، سبکی سر، بد رنگ شدن دندان ها، ضعف و رخوت را برای فرد ایجاد می کند و این مواد از طریق بزاق دهان جذب می شود و باعث بروز سرطان لثه، حنجره و دهان می شوند.
دکتر “نقش واریان” هم پیش تر گفته بود: با توجه به نحوه تهیه این ماده که در کارگاه های غیربهداشتی به صورت دست ساز تهیه و توزیع می شود، می تواند باعث افزایش مخاط دهان و شیوع بیماری های عفونی چون سل و هپاتیت در جامعه شود.
حال این زنگ خطری است که همت همه دستگاه ها و بسیج مردم و ادارات را برای مبارزه با این ویران گر طلب می کند.