«کمال مهر»: دین مبین اسلام دینی جامع است که برای تمامی زوایای مختلف زندگی بشر برنامه ارائه نموده است. اسلام دین وسط و اعتدال و پرهیز از زیاده روی و کندکاری در همه امور است. از یک سو استفاده و بهره‏ مشروع از نعمت هاى زیبای خدادادی را جایز دانسته، و از سویی دیگر اسراف و زیاده ‏روى و ضایع نمودن نعمت ها را حرام و ناروا مى‏داند.
شاید در نگاه اول گفته شود چرا اسلام استفاده از نعمت ها ولو زیادتر از نیاز باشد حرام کرده است؟ این مسئله بدان دلیل است که هر مسلمانی به تناسب امکانات، توانایى و کارآیى خود، در برابر جامعه مسئولیت دارد و این مسئولیت پذیری او را دارای صفات نیک اخلاقی می گرداند، در غیر این صورت فرد اسراف کار خواهد بود و از اجراى مسئولیت و تعهدات اجتماعى خود باز مى ماند و دچار عادت های سوء اخلاقی می شود که از این رهگذر بر پیکر جامعه ضربه مى‏زند.
در قرآن کریم می فرماید: «انه لایحب المسرفین‏» خداوند اسراف کاران را دوست نمى دارد. (انعام، ۱۴)
امام صادق (ع) در این باره فرمود: «ان السرف امر یبغضه الله‏» اسراف مورد غضب خدا است. (کافی، ج ۷، ص ۳۳۹)
***
سه نکته:
* رفتن برکت از زندگی
سوای همه مضرات اسراف، این عمل ناپسند باعث می شود برکت در زندگی انسان کم شود و در نهایت رخت بربندد:
«اِنَّ مَعَ الاسْرافِ قِلَّهَ الْبَرَکَهِ» همانا اسراف همراه با کاهش برکت است. (کافی، ج ۴، ص ۵۵)
** چرا امام روی کاغذهای کوچک و پاره پاسخ نامه ها را می نوشت!؟
حضرت امام خمینی رحمه الله در عمل به دستورهای اسلام، بسیار جدی و نمونه بود. ایشان نسبت به اسراف حساسیت بسیاری داشت. برای نمونه یکی از مسئولان دفتر امام خمینی رحمه الله می نویسد: یک بار مسئول امور مالی پشت یک پاکت چیزی نوشت و به امام داد، امام در یک کاغذ کوچک، پاسخ آن را داد و در زیر آن چنین نوشت: شما نیز در یک قطعه کوچک می توانستید بنویسید.
ازاین رو، آن برادر کاغذ خردها را جمع و جور می کرد و در کیسه می گذاشت و هنگامی که می خواست برای امام چیزی بنویسد، روی آن کاغذ پاره ها می نوشت. امام هم در زیر آن پاسخ لازم را می نوشت.
*** از خرج خانه از ده هزار تومان بییشتر شود می روم
یکی دیگر از اعضای دفتر امام خمینی رحمه الله نقل می کند: یک روز بر اساس وظیفه ای که هر ماه به عهده داشتیم، در پایان ماه صورت مخارج ماهیانه را (در جماران) خدمت امام فرستادیم و ضمن آن مخارج خانه امام از مهمانی ها، رفت و آمدهای امام و پول برق خانه را نوشته بودیم. هنگامی که صورت مخارج را نزد امام فرستادیم، پس از نیم ساعت حاج احمد آقا تلفن زد و گفت: از وقتی که صورت حساب داده اید، امام مرتب در لب باغچه قدم می زند و سخت ناراحت است؛ زیرا مخارج خانه امام در این ماه از ده هزار تومان (آن عصر) تجاوز کرده است. لذا امام می فرماید: اگر خرج خانه من از ده هزار تومان تجاوز کند، من اصلاً از اینجا می روم. حاج احمد آقا به من گفت: شما ببینید که خرج اضافی در این ماه چه بوده است تا به آقا بگوییم و خیالشان راحت شود. ما پس از جست وجو در دفاتر، سه قلم خرج اضافه آن ماه را یافتیم که ابداً مربوط به خانه امام نبوده است. برای مثال ۱. گازوئیلی که از خانه امام زیاد آمده بود و ما گفتیم آن را در انبار حسینیه جماران بریزند. ۲. به ماشینی که خانواده حضرت امام را می برد و بر اثر بی توجهی راننده، خسارتی به آن وارد شده بود. ۳. ملامین برزنتی برای خانه حضرت امام تهیه شده بود تا داخل منزل ایشان از بالای پشت بام دیده نشود؛ زیرا پاسداران در آنجا پاس می دادند. صورت این چند قلم اضافه خرج را خدمت امام فرستادیم، در نتیجه ایشان آسوده خاطر شدند.