کمال مهر: از اواسط زمستان اخیر، راب راینهارت از آنچه مردم اعتقاد دارند غذای کامل است تقریبا چیزی نخورده است. در واقع گاهی اوقات بین وعده هایی که از غذای متعارف می خورد یک ماه فاصله می افتاد. در عوض این مهندس برق ۳۵ ساله اهل سان فرانسیسکو تقریبا به طور کامل با نوشیدنی مغذی که در آشپزخانه اش ساخته و نام آن را سویلنت گذاشته زندگی می کند.
برای راینهارت و افرادی که از او پیروی می کنند این مایع سفید، خوراکی ساده ولی ضیافتی بزرگ در جهت تغییر عادات غذایی مردم است. وابستگی فیزیولوژیک ما به غذا تبدیل به دلبستگی خاصی شده و بسته به فرهنگ های گوناگون، عوامل تجاری و زیبایی شناختی است اما غذا فقط یک ماده انرژی زاست و ما برای این ماده زمان و پول زیادی هزینه می کنیم.
تابستان گذشته راینهارت در سانفرانسیسکو در بی پولی شدیدی به سر می برد. او بعد از فارغ التحصیلی از دانشگاه صنعتی جورجیا به آنجا آمده بود تا یک شرکت ارتباطات بی سیم راه اندازی کند؛ اما پروژه اش شکست خورد و او مجبور شد برای زنده ماندن از ارزان ترین رژیم غذایی ممکن استفاده کند؛ یعنی نودل و هات داگ. او و هم اتاقی اش شروع به استفاده از مکمل هایی برای رفع کمبود ویتامین کردند. راینهارت می گوید: «من ضعیف شده بودم و از پخت و پز، تمیزکاری و خرید بیزار بودم و تنها هزینه اصلی من برای تهیه غذا بود.» او تصمیم گرفت به جای اینکه سه بار در روز خرید، آشپزی و شست و شو کند، وعده غذایی ساده و مفیدی تدارک ببیند.
مطالعه گسترده
به مدت سه ماه، راینهارت کتاب های مختلفی خواند و در مورد بیوشیمی و تغذیه مطالبی آموخت. او فهرستی از مواد – اغلب شیمیایی – تهیه کرد که هر چیزی برای زنده ماندن احتیاج داشت، دربر می گرفت. آب پنیر تصفیه شده برای تامین پروتئین، مالتودکسترین برای تامین کربوهیدرات ها، و حتی ترکیبات اصلی و مغذی نظیر زینک و کروم را جدا کرد.
او این مواد را به فروشنده های مواد افزودنی و مواد شیمیایی سفارش داد. چندی بعد او آشپزخانه ای مملو از پودرهای مختلف داشت که فقط باید با هم مخلوط می شدند. محصولات زیادی وجود دارند که می توانند جایگزین غذاهای معمولی شوند؛ اما نوشابه ها و نوشیدنی ها جایگزین های غذایی خوبی نیستند؛ به علاوه گران و ناسالم هستند. بنابراین آنچه بسیار مهم است رژیم کامل و سالمی از ماتیعات است اگر به درستی انجام شود، بدون هزینه زیاد نیاز بدن را نیز فراهم کند.
آزمایش تاریخی
در سال ۱۹۶۵، آزمایشگاه ملی سلامت در ایالات متحده آزمایشی ۱۹ هفته ای روی زندانیان کالیفرنیا انجام داده بود تا متوجه شوند که آیا فضانوردان می توانند با رژیم مایعات زنده بمانند. بعد از پایان آزمایش، زندانیان سلامت تر و شاداب تر بودند. (هر چند شایعه ای است که زندانیان به خاطر فقدان بو و مزه در این رژیم معترض بودند.) در ۱۲ ژانویه راینهارت مقدار معینی از مواد را با ترازو اندازه گرفت و در یک ظرف ریخت و به آنها آب اضافه کرد. او می گوید: «زندگی ام جلوی چشمانم برق می زد.»
اشتباهات بزرگ
درست زمانی که با مصرف ۸۰۰ کالری احساس خوبی به او دست داده بود، متوجه شد فیبر که موجب کنترل جذب مواد می شود به موادش اضافه نکرده و احساس خستگی و شکست کرد. بعد از کمی اصلاحات و مطالعه در مورد مسمومیت پتاسیم (که برای راینهارت تپش قلب ایجاد کرده بود)، یک فرمول کارساز درست کرد اما بعد از گذشت یک ماه او به ماده ای دست پیدا کرده که نامش را سویلنت گذاشت؛ اسمی که او از فیلم علمی – تخیلی soylent green محصول دهه ۱۹۷۰ انتخاب کرده بود.
ارزان و سریع
او روزانه سه یا چهار وعده از این مایع استفاده کرد و برای هر وعده حدود یک دقیقه زمان صرف آماده کردن، نوشیدن و شستشو می کرد. برای اینکه از سلامت خود مطمئن شود یک آزمایش خون انجام داد و پیشرفتش را در وبلاگ شخصی اش به نام mostly harmless نوشت. در وبلاگش تغییراتی که در فرمول ها ایجاد می کرد می نوشت؛ تغییراتی از قبیل اینکه برای به دست آوردن فیبر بیشتر و قند خون پایین تر یک سوم مالتود کسترین (قند مالت) را با پودر جو جایگزین کرد. او همچنین روند تغییرات زندگی اش را نیز در وبلاگش یادداشت می کرد.
او دیگر نیازی به خرید غذا ندارد و بدون آشپزی کردن در پول و وقتش صرفه جویی می کند. مواد اولیه ای که او روزانه برای تهیه نوشیدنی محتوی ۲۶۹۲ گلی اش صرف می کند، هزینه ای معادل ۱۵۴.۸۲ دلار در ماه دارند؛ در حالی که او برای تهیه غذای جامد ماهانه ۵۰۰ دلار هزینه می کرد. همچنین راینهارت اعتقاد دارد که سویلنت خواص انرژی زایی، شفاف کنندگی پوست و کم کنندگی شوره سر را دارد.
واکنش های مردم
اساسا به این دلیل که سویلنت باعث می شود تا مردم سوالاتی در مورد ماهیت غذا و ارتباطشان با غذا بکنند، واکنش ها هم با هم متفاوت بود. عده ای عکس العمل های تندی نسبت به راینهارت نشان دادند. شخصی به او نوشت: «از مردن بر اثر سرطان لذت ببر».
نظر متخصصان چیست؟
متخصصان تغذیه هم به این روش خوشبین نیستند. براساس گفته جوی دابوست، متخصص تغذیه و عضو آکادمی تغذیه و رژیم غذایی «هر چیزی که ما می خوریم شیمیایی است؛ بنابراین در این زمینه من مشکلی با این روش ندارم. مشکل من رویکرد متناسب او به علم تغذیه است. هیچ مدرک علمی نظرات او را درباره اثرات این ماده تایید نمی کند؛ اما من این نوشیدنی را امتحان کردم و مزه فوق العاده بدی دارد.»
این خورندگان ناجور!
البته راینهارت در مقابل هر واکنش منفی یک واکنش مثبت از سوی مردم دریافت می کرد. این «خورندگان ناجور» – اسمی که هواداران او روی خود گذاشته اند – به دلیل سرخوردگی از مواد غذایی و محدودیت غذاها جذب این مایع شده اند. افرادی مثل دانیل داو، معلم ریاضی و شیمی ۲۷ ساله اهل ایندیانا که در چند ماه گذشته با رضایت و خرسندی کامل چیزی شبیه سویلنت را خورده، ماده غذایی خاص خود را از روی فرمولی که راینهارت یک بار به صورت آنلاین منتشر کرده بود، ساخته است. «خورندگان ناجور» مثل داو مجبور نیستند برای مدت طولانی این مایع را خودشان درست کنند. در ماه می، راینهارت و سه نفر از دوستانش کمپینی راه انداختند تا بتوانند ۱۰۰ هزار دلار جهت تولید انبوه سویلنت به دست آورند. آنها فکر می کردند برای به دست آوردن این مبلغ یک ماه زمان لازم است. اما در طول دو ساعت همه این پول جمع شد. در زمان انتشار این مطلب آنها نزدیک به ۶۰۰ هزار دلار به دست آوردند که این مبلغ هر لحظه بیشتر می شود. راینهارت اعلام کرده مایل است مقداری از پول به دست آمده از فروش سویلنت را به فقرا و قحطی زدگان کشورهای دیگر کمک کند. او همچنین علاقمند است طیف وسیعی از خریداران را تامین کند. او همچنین گفته است که ارتش آمریکا نیز خواهان سویلنت برای سربازانش شده است.
برخی از مواد تشکیل دهنده
– مالتو دکسترین ۲۵۰ گرم برای کربوهیدرات ها
– پودر جو ۱۲۵ گرم برای کربوهیدرات ها و فیبر
– آب پنیر تصفیه شده ۶۰ گرم برای پروتئین
– تری گلیسرید متوسط ۶۵ گرم برای چربی
– گلوکونات پتاسیم ۲۷ گرم برای الکترولیت
– کربنات کلسیم ۲.۵ گرم برای تراکم استخوان
– لیکوپن ۵۰۰ میکروگرم برای آنتی اکسیدان ها
– کلرید سدیم ۵.۸ گرم برای الکترولیت
– ترکیبات مس ۲۵ گرم برای ساخت کلاژن
– وانادیوم ۱۰۰ میکروگرم برای تنظیم گلوکز
مجله دانستنیها