گروه ویژه های «کمال مهر» – روزنامه نیویورک تایمز گزارشی از تاریخچه برنامه هسته‌ای ایران از ابتدا تاکنون منتشر کرده است.
در این گزارش، به آغاز فعالیت‌های هسته‌ای ایران قبل از انقلاب اسلامی اشاره شده اما به این ابهام پاسخ داده نشده که چرا فعالیت‌هایی که در رژیم پهلوی در زمینه هسته‌ای آغاز شد مورد حمایت غربی‌ها بود اما همان فعالیت‌ها در جمهوری اسلامی مورد مخالفت آن‌ها قرار گرفته است.
***
۱۹۵۰
آغاز برنامه هسته‌ای ایران
در دهه ۱۹۵۰ با توافق میان رژیم پهلوی و آیزنهاور رئیس‌جمهور وقت آمریکا، مقرر شد ایالات متحده در چارچوب برنامه موسوم به «انرژی اتمی برای صلح»، یک رآکتور تحقیقاتی و نیروگاه اتمی در ایران راه‌اندازی کند.
***
۱ جولای ۱۹۶۸
امضای پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای
با آغاز فعالیت رآکتور تحقیقاتی ارائه‌شده از سوی آمریکا به ایران در سال ۱۹۶۷، ایران همچون ۵۰ کشور دیگر، پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان.پی.تی) را امضا کرد و طبق آن متعهد شد که هیچ‌گاه به دنبال بمب هسته‌ای نرود.
***
۱۹۷۳
ایجاد سازمان انرژی اتمی
رژیم پهلوی، سازمان انرژی اتمی ایران را تأسیس کرد. وظایف این سازمان عبارت بود از: آموزش کارکنان و توافق‌های هسته‌ای با کشورهای دیگر از جمله آمریکا، فرانسه، آلمان غربی، نامیبیا و آفریقای جنوبی. با آموزش مهندسان ایرانی در داخل و خارج کشور، ایران به اطلاعات مناسبی از فناوری هسته‌ای دست پیدا کرد.
یک سال بعد، یک شرکت متعلق به آلمان غربی به نام کرافت‌ورک یونیون Kraftwerk Union پذیرفت با هدف تولید برق، دو رآکتور آب سبک در نیروگاه بوشهر راه‌اندازی کند. ساخت این تاسیسات در سال ۱۹۷۴ آغاز شد اما امضای قرارداد مربوطه به سال ۱۹۷۶ کشیده شد.
در اواخر دهه ۱۹۷۰، آمریکا از این که احتمالاً ایران اهداف ساخت بمب هسته‌ای در سر دارد، نگران شده بود.
***
۱۶ ژانویه ۱۹۷۹
فرار پهلوی
به دنبال انقلاب مردم ایران، محمدرضا پهلوی از ایران فرار کرد. چند هفته بعد نیز انقلاب اسلامی ایران به پیروزی رسید.
در آن زمان، شاپور بختیار آخرین نخست‌وزیر رژیم پهلوی قرارداد ۲/۶ میلیارد دلاری ساخت دو نیروگاه در بوشهر را لغو کرد.
یک سال پیش‌تر آمریکا قرارداد خود با ایران را یک‌طرفه لغو کرده و عرضه اورانیوم غنی‌شده برای استفاده رآکتور تحقیقاتی تهران را متوقف ساخته بود.
***
۱۱ فوریه ۱۹۷۹
پیروزی انقلاب اسلامی
رژیم پهلوی سقوط کرد و انقلاب اسلامی به پیروزی رسید. با پیروزی انقلاب، فعالیت‌های هسته‌ای ایران متوقف شد و بسیاری از کارشناسان هسته‌ای نیز کشور را ترک کردند. همچنین تمامی همکاری‌های هسته‌ای میان ایران و آمریکا نیز به طور کامل متوقف شد.
***
۱۹۸۴
آغاز مجدد برنامه هسته‌ای
در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، با بمباران عراق، بخشی از نیروگاه در حال ساخت بوشهر، ویران شد و ایران برای بازسازی آن از آلمان کمک خواست.
***
اواخر ۱۹۸۰
کمک دانشمند پاکستانی
عبدالقدیر خان پدر برنامه هسته‌ای پاکستان، فناوری غنی‌سازی اورانیوم را به ایران، کره شمالی و لیبی فروخت. این اقدام تا سال‌ها بعد فاش نشد.
در سال ۲۰۰۵ مقامات ایرانی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع دادند که در سال ۱۹۸۷ ملاقاتی با نمایندگان عبدالقدیر خان داشته بودند اما این ملاقات بی‌نتیجه ماند و به انتقال تکنولوژی نیانجامید.
***
۴ ژوئن ۱۹۸۹
درگذشت امام
در این روز، امام خمینی (ره) درگذشت و آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جدید ایران شد.
***
۸ ژوئن ۱۹۹۵
امضای قرارداد هسته‌ای ایران و روسیه
ایران اعلام کرد که قصد دارد طی ۴ سال پیش رو، قراردادی ۸۰۰ میلیون یورویی با روسیه برای تکمیل ساخت دو رآکتور آب سبک در نیروگاه اتمی بوشهر امضا کند. پس از تاخیرهای طولانی،در نهایت این پروژه در سال ۲۰۱۰ تکمیل شد.
در آن دوران، آمریکا کشورهایی همچون آرژانتین، هند، اسپانیا، آلمان و فرانسه را مجبور کرد که از فروش فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز به ایران خودداری کنند.
***
جولای ۱۹۹۶
تحریم‌های آمریکا علیه ایران و لیبی
دولت بیل کلینتون با این بهانه که احتمال می‌رود ایران به طور محرمانه به دنبال ساخت بمب هسته‌ای باشد، قانون تحریم‌های تجاری علیه ایران را به اجرا درآورد. طبق این تحریم‌ها، شرکت‌های خارجی از سرمایه‌گذاری در ایران و لیبی منع شدند. این تحریم‌ها هنوز هم برای شرکت‌های آمریکایی پابرجا است.
***
می ۱۹۹۹
طرح خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای
محمد خاتمی رئیس‌جمهور وقت ایران با سفر به عربستان، اولین مقام ارشد ایران بود که پس از انقلاب اسلامی، به عربستان سفر می‌کرد.
وی در جریان این سفر، بیانیه مشترکی با فهد پادشاه عربستان صادر کرد که در آن ضمن ابراز نگرانی نسبت به برنامه بمب هسته‌ای رژیم صهیونیستی بر پاکسازی خاورمیانه از بمب هسته‌ای تاکید شده بود. در سال ۲۰۰۳، ایران از پیشنهاد مشابهی که این بار از سوی سوریه مطرح شد، حمایت کرد.
***
۲۰۰۲
ادعای کشف برنامه محرمانه ایران
در آن سال، گروهک تروریستی منافقین، به اصطلاح اسنادی درباره برنامه هسته‌ای مخفیانه ایران منتشر کرد.
طبق اسناد مورد ادعا، برنامه مخفی هسته‌ای ایران شامل غنی‌سازی گسترده در مجتمع نطنز و یک رآکتور آب سنگین در اراک بود. در دسامبر ۲۰۰۲، تصاویر ماهواره‌ای از تاسیسات نطنز و اراک، رسانه‌ای شد. آمریکا ایران را به ساخت تسلیحات کشتار جمعی متهم کرد؛ اما به علت آن که آمریکا در آستانه تهاجم نظامی به عراق قرار داشت، این ماجرا چندان پیگیری نشد.
همچنین ایران به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، چراغ سبز نشان داد و از طرف دیگر، قرارداد جدیدی با روسیه امضا کرد تا تکمیل نیروگاه بوشهر را سرعت ببخشد.
***
۲۰۰۳
تعلیق برنامه هسته‌ای ایران
طبق ادعای نهادهای اطلاعاتی آمریکا، در این سال هم‌زمان با تهاجم نظامی آمریکا به عراق، برنامه ساخت بمب هسته‌ای ایران متوقف شد اما برنامه غنی‌سازی اورانیوم ادامه یافت.
بازرسان آژانس، نشانه‌هایی از غنی‌سازی اورانیوم با درصدهای بالا در نطنز پیدا کردند و متعاقباً ایران پس از مذاکرات با انگلستان، فرانسه و آلمان، بازرسی‌های گسترده‌تر آژانس و تعلیق غنی‌سازی اورانیوم را پذیرفت.
***
۷ نوامبر ۲۰۰۴
توافق جدید
با عدم تحقق وعده‌های اروپائیان درباره ارائه مشوق‌های سیاسی و اقتصادی به ایران، این کشور از توافق هسته‌ای عدول کرد. متعاقباً پس از ۲۲ ساعت مذاکره، ایران با فرانسه، آلمان، انگلستان و اتحادیه اروپا به توافق اولیه برای تعلیق فوری غنی‌سازی اورانیوم در ایران دست یافت. کمال خرازی وزیر خارجه وقت ایران، این توافق را که به معاهده پاریس موسوم شد، ستود اما تاکید کرد که هرگونه تعلیق غنی‌سازی از جانب ایران، موقتی خواهد بود.
طی چند هفته، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تعلیق فعالیت‌های غنی‌سازی ایران را تأیید کرد اما با یک استثنا: تقاضای ایران برای استفاده از ۲۰ سانتریفیوژ برای تحقیق و توسعه.
***
اواسط جولای ۲۰۰۵
ماجرای لپ‌تاپ کذایی
مقامات اطلاعاتی آمریکا، محتویات لپ‌تاپی را که مدعی بودند از ایران به سرقت رفته، به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند. محتویات ارائه‌شده شامل بیش از هزار برگ سند از فعالیت‌های شبیه‌سازی رایانه‌ای و نتایج مطالعات و آزمایش‌های ایران درباره بخش‌های مهم یک کلاهک هسته‌ای بود.
گزارش‌های اطلاعاتی آمریکا ادعا می‌کرد که یک دانشمند ایرانی به نام محسن فخری‌زاده، مدیریت برنامه بمب هسته‌ای ایران موسوم به پروژه ۱۱۰ و پروژه ۱۱۱ را بر عهده دارد.
اما ادعاهای اطلاعاتی آمریکا از سوی کارشناسان مستقل مورد تردید واقع شد، چون مقامات آمریکایی به بهانه حفظ منبع اطلاعاتی خود از ارائه جزئیات نحوه به دست آوردن لپ‌تاپ مذکور خودداری می‌کردند و صرفاً می‌گفتند که آن را در اواسط ۲۰۰۴ از یک منبع خود در ایران به دست آورده‌اند که او نیز آن را از فرد ثالثی که ادعا می‌شد فوت کرده، به دست آورده است.
***
۳ آگوست ۲۰۰۵
انتخاب احمدی‌نژاد
احمدی‌نژاد با انتخاب به عنوان رئیس‌جمهور، بر توسعه برنامه هسته‌ای ایران تاکید کرد.
***
ژانویه ۲۰۰۶
بازگشایی نطنز
ایران غنی‌سازی اورانیوم در نطنز را پس از شکست مذاکرات با مقامات آمریکایی و اروپایی، دوباره آغاز کرد.
متعاقباً آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قطعنامه‌ای پرونده هسته‌ای ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارسال کرد. بهانه آژانس، عدم اطمینان نسبت به صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران بود.
***
۲۶ آگوست ۲۰۰۶
بازگشایی رآکتور آب سنگین اراک
چند روز قبل از مهلت زمانی ایران برای تعلیق غنی‌سازی یا وضع تحریم‌ها، احمدی‌نژاد شخصاً تاسیسات رآکتور آب سنگین اراک را افتتاح کرد. این تاسیسات قابلیت تولید پلوتونیوم را که در بمب هسته‌ای کاربرد دارد، داشت.
در نوامر ۲۰۰۶، ایران خواستار کمک بین‌المللی برای بررسی ایمنی عملیات رآکتور ۴۰ مگاواتی خود شد، اما آمریکا، اروپا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به بهانه وجود ابهام در اهداف هسته‌ای ایران با این درخواست مخالفت کردند.
***
دسامبر ۲۰۰۶
اولین دور از تحریم‌های سازمان ملل
شورای امنیت سازمان ملل به اتفاق آراء تحریم‌هایی علیه ایران با هدف توقف برنامه هسته‌ای این کشور تصویب کرد. طبق این تحریم‌ها، هرگونه مبادله مواد و فناوری مورد استفاده در غنی‌سازی و بازفرآوری هسته‌ای و تولید موشک‌های بالستیک با ایران، ممنوع شد.
***
۲۰۰۸
آغاز حملات سایبری آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه ایران
جرج بوش رئیس‌جمهور وقت آمریکا با درخواست رژیم صهیونیستی برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران با بمب‌های ویژه سنگرشکن bunker-busting bombs مخالفت کرد. طرح رژیم صهیونیستی عبارت بود از بمباران تاسیسات هسته‌ای ایران در نطنز از مسیر عراق. صهیونیست‌ها خواستار کمک اطلاعاتی آمریکا در این باره شده بودند و همینطور از آمریکایی‌ها خواسته بودند جدیدترین اقدامات خود برای نابودی زیرساخت‌های هسته‌ای ایران را به اطلاع اسرائیل برساند. گفته می‌شود بوش مهم‌ترین برنامه مخفی آمریکا در این زمینه را به اوباما رئیس‌جمهور بعد از خود، ارائه کرده است.
متعاقباً آمریکا و رژیم صهیونیستی حملات سایبری علیهرایانه‌های تاسیسات هسته‌ای ایران در نطنز را با عنوان رمزی «بازی‌های المپیک» Olympic Games شروع کردند. یک سال بعد این برنامه به رایانه کنترلی نطنز نفوذ کرد و موجب معیوب شدن سانتریفیوژها شد؛ اما مهندسان ایرانی نمی‌دانستند که تاسیسات تحت حمله سایبری قرار گرفته است.
***
۱۹ جولای ۲۰۰۸
بن‌بست در مذاکرات
جرج بوش رئیس جمهور وقت آمریکا، برای اولین بار، ویلیام برنز از مقامات ارشد سیاست خارجی خود را به میز مذاکرات هسته‌ای با ایران فرستاد، با این حال، مذاکرات به شکست انجامید.
در مقابل درخواست آمریکا برای توقف غنی‌سازی اورانیوم، مذاکره‌کنندگان ایران قویاً اعلام کردند که این موضوع، قابل مذاکره نیست.
***
۸ آوریل ۲۰۰۹
آمریکا به مذاکرات پیوست
هیلاری کلینتون وزیر خارجه وقت آمریکا اعلام کرد که این کشور از دور بعدی مذاکرات هسته‌ای با ایران حضور خواهد یافت و به ۴ کشور انگلستان، چین، روسیه و آلمان خواهد پیوست.
***
سپتامبر ۲۰۰۹
هشدار به ایران
آمریکا، انگلیس و فرانسه بر مبنای گزارش‌های اطلاعاتی و تصاویر ماهواره‌ای، از برنامه ایران برای ساخت تاسیسات غنی‌سازی در اعماق کوه خبر دادند.
مقامات اطلاعاتی آمریکا مدعی شدند که در این تاسیسات، ایران بین یک تا ۵ سال برای ساخت بمب هسته‌ای زمان لازم دارد.
***
ژانویه ۲۰۱۰
نشت سیاست خارجی آمریکا
رابرت گیتس وزیر دفاع وقت آمریکا در نامه‌ای به مقامات ارشد کاخ سفید هشدار داده بود که آمریکا فاقد یک راهبرد بلندمدت مؤثر برای جلوگیری از توان رو به رشد هسته‌ای ایران است.
زمانی که این نامه در آوریل ۲۰۱۰ رسانه‌ای شد، گیتس با انتشار بیانیه‌ای ابراز امیدواری کرد که این نامه سبب آن نشود که متحدان آمریکا گمان کنند واشنگتن در تصمیم‌گیری درباره چگونگی برخورد با ایران، به بن‌بست رسیده است.
***
فوریه ۲۰۱۰
کلاهک هسته‌ای
بازرسان هسته‌ای سازمان ملل برای نخستین بار ادعا کردند که اسناد فراوانی درباره تلاش نیروهای نظامی ایران(در حال یا گذشته)برای ساخت کلاهک هسته‌ای به دست آورده‌اند.
در این گزارش همچنین ادعا شده بود که برنامه‌های بمب هسته‌ای ایران پس از سال ۲۰۰۴ نیز ادامه داشته است. این در حالی بود که گزارش جامعه اطلاعاتی آمریکا در سال ۲۰۰۸ اعلام کرده بود که برنامه ایران برای ساخت بمب هسته‌ای از اواخر ۲۰۰۳ متوقف شده است.
***
تابستان ۲۰۱۰
ویروس‌های رایانه‌ای علیه ایران
آمریکا و رژیم صهیونیستی دریافتند که کپی‌های ویروس‌های تخریبی علیه تاسیسات هسته‌ای نطنز در سطح اینترنت به سرعت در حال توزیع است. طبق گزارش رسانه‌ها در آن زمان، این کرم رایانه‌ای که استاکس‌نت نام‌گذاری شده بود، از طریق درگاه‌های یو.اس.بی منتقل می‌شد و موجب خرابی سیستم عامل‌های ویندوز می‌شد.
اوباما تصمیم گرفت که این برنامه را متوقف نکند و در حملات بعدی، حدود ۱۰۰۰ سانتریفیوژ ایران یعنی یک پنجم کل سانتریفیوژهای فعال این کشور، معیوب شدند.
***
ژوئن ۲۰۱۰
تحریم‌های جدید شورای امنیت
شورای امنیت سازمان ملل، چهارمین دور از تحریم‌های خود علیه برنامه هسته‌ای ایران را وضع کرد. طبق این تحریم‌ها، هرگونه مبادلات تجاری و مالی و نظامی با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران ممنوع شد.
این قطعنامه همچنین از کشورهای جهان می‌خواست که در موارد مشکوک، هواپیماها یا کشتی‌هایی که مبدأ یا مقصد آن‌ها ایران است را بازرسی کنند. همچنین ایران از سرمایه‌گذاری در تاسیسات هسته‌ای،معادن اورانیوم و فناوری‌های وابسته دیگر کشورها محروم شد. کمیته‌ای نیز مسئول ارزیابی اجرای این قطعنامه شد.
***
۱۵ جولای ۲۰۱۰
ماجرای شهرام امیری
آمریکایی‌ها مدعی شدند یک دانشمند هسته‌ای ایرانی به نام شهرام امیری که در سال ۲۰۰۹ به آمریکا فرار کرده، اطلاعات جدیدی درباره برنامه ایران برای ساخت بمب هسته‌ای در اختیار مقامات آمریکایی گذاشته و سپس به ایران بازگشته است. وی پس از بازگشت به ایران مدتی بازداشت شد.
***
۲۹ نوامبر ۲۰۱۰
ترور دانشمندان ایرانی
تروریست‌ها دو تن از دانشمندان برجسته هسته‌ای ایران را مورد هدف قرار دادند که یکی از آن‌ها به شهادت رسید. ایران اعلام کرد که آمریکا و رژیم صهیونیستی پشت صحنه این ترورها هستند.
دانشمندی که به شهادت رسید، مجید شهریاری بود که نقش مهمی در پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران داشت. فرد دیگر که زنده ماند، فریدون عباسی، چهره مهم‌تری بود و پیش‌تر در فهرست تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل هم قرار گرفته بود.
***
نوامبر ۲۰۱۱
افزایش تحریم‌ها
کشورهای غربی، تحریم‌های شدیدتری علیه ایران وضع کردند. هدف از این تحریم‌های جدید، قطع رابطه بانک مرکزی و بانک‌های تجاری ایران با نظام مالی بین‌المللی بود. آمریکا نیز تحریم‌هایی علیه شرکت‌های فعال در صنعت هسته‌ای، نفت و پتروشیمی ایران وضع کرد.
سازمان بین‌المللی انرژی اتمی هم اعلام کرد که شواهدی در دست دارد که نشان می‌دهد ایران فعالیت‌های مرتبط با ساخت بمب هسته‌ای را در پایگاه نظامی پارچین انجام داده و می‌دهد.
***
دسامبر ۲۰۱۱
فعالیت مجدد نطنز
فعالیت تاسیسات غنی‌سازی نطنز که در سال ۲۰۱۰ پس از حملات سایبری که به گفته ایران از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی صورت گرفت، دچار وقفه شده بود، دوباره شروع شد. طبق برآوردها، حملات سایبری مذکور، برنامه هسته‌ای ایران را یک تا دو سال به عقب برد.
آمریکا و رژیم صهیونیستی هنوز هم به دنبال راهکارهایی برای متوقف یا کند کردن فعالیت نطنز هستند.
***
شکار پهپاد آمریکایی
یک هواپیمای بدون سرنشین (پهپاد) آمریکایی که با هدف جاسوسی از تاسیسات هسته‌ای ایران وارد خاک ایران شده بود، در نزدیکی شهر کاشمر سقوط کرد و به دست ایران افتاد.
ایران اعلام کرد که این پهپاد از سوی نیروی هوایی این کشور، شکار شده است اما آمریکایی‌ها می‌گفتند این پهپاد سقوط کرده است.
***
۱۱ ژانویه ۲۰۱۲
ترور یک دانشمند دیگر
مصطفی احمدی‌روشن یکی دیگر از دانشمندان هسته‌ای ایران توسط تروریست‌ها به شهادت رسید. آمریکا دست داشتن خود در این عملیات تروریستی را رد کرد اما رژیم صهیونیستی، موضع شفافی نگرفت.
***
مارس ۲۰۱۲
توسعه نطنز
ایران اعلام کرد که در حال ساخت ۳ هزار سانتریفیوژ پیشرفته در تاسیسات نطنز است.
در همان حال، بازرسان آژانس همچنان به دنبال بازرسی از پایگاه نظامی پارچین بودند که در مظان انجام برنامه ساخت بمب هسته‌ای بود.این در حالی بود که تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌داد پارچین کاملاً پاکسازی شده است.
***
۲۴ می ۲۰۱۲
افول مذاکرات با غرب
مذاکرات هسته‌ای ایران و ۶ قدرت جهانی در بغداد، بی‌نتیجه ماند. آمریکا، روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان خواستار توقف غنی‌سازی ۲۰درصدی اورانیوم بودند.
ایرانی‌ها خواستار کاهش تحریم‌های اقتصادی و پذیرش حق غنی سازی خود بودند. قرار شد دوباره در ماه ژوئن مذاکرات برگزار شود، اما با وضع تحریم‌های اقتصادی جدید علیه ایران و گزارش آژانس درباره عدم امکان بازرسی از سایت‌های مشکوک، روند مذاکرات، آهسته‌تر شد.
***
۱ جولای ۲۰۱۲
تحریم نفتی ایران
تحریم نفتی ایران از سوی اتحادیه اروپا آغاز شد. در مقابل، ایران تهدید کرد که مانع عبور و مرور کشتی‌ها از تنگه هرمز خواهد شد و موشک‌های دوربرد خود را که قابلیت دسترسی به اراضی اشغالی فلسطین را دارند، آزمایش کرد.
در ژانویه ۲۰۱۳، رستم قاسمی وزیر وقت نفت ایران برای اولین بار اعلام کرد که صادرات نفت این کشور ۴۰ درصد کاهش یافته است.
***
آگوست ۲۰۱۲
توسعه برنامه هسته‌ای
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران سه چهارم سانتریفیوژهای مورد نیاز در تاسیسات هسته‌ای فردو (در اعماق زمین) را نصب کرده است.
آژانس همچنین مدعی شد که ایران سایت دیگر هسته‌ای خود را که احتمالاً در آنجا فعالیت‌های مرتبط با ساخت بمب هسته‌ای انجام می‌شد را پاکسازی کرده است.
در همان زمان، آمریکا تحریم‌های شدیدتری علیه بخش‌های نفت، پتروشیمی، کشتیرانی و صادرات ایران وضع کرد.
***
۲۷ سپتامبر ۲۰۱۲
خط قرمز رژیم صهیونیستی
نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در اجلاس عمومی سازمان ملل ادعا کرد که اگر برنامه غنی‌سازی ایران تا بهار یا اوایل تابستان سال بعد متوقف نشود، ایران در آستانه ساخت اولین بمب هسته‌ای خود قرار خواهد گرفت.
***
اکتبر ۲۰۱۲
سقوط ارز در ایران
با اعمال تحریم‌های شدید آمریکا و متحدانش علیه ایران، پول ملی ایران ۴۰ درصد سقوط کرد. در حالی که نگرانی مردم از سقوط ارزش ریال سبب هجوم آن‌ها برای خرید دلار شده بود، دولت ایران با واکنش ضربتی و دستگیری دلالان ارز، به مواجهه با این بحران پرداخت.
در همان زمان، اتحادیه اروپا تحریم‌ها علیه نظام بانکی، فلزات، گازطبیعیو مبادلات تجاری ایران را تشدید کرد.
***
۶ فوریه ۲۰۱۳
افزایش تحریم‌های آمریکا
طبق تحریم جدید آمریکا، کشورهای خریدار نفت ایران حق نداشتند پول نفت را به ایران بدهند و باید آن را در بانک‌های داخلی خود نگاه می‌داشتند. ایران فقط می‌توانست از این پول برای خرید کالا از کشور میزبان استفاده کند و نمی‌توانست خود پول را به داخل ایران بازگرداند. ناقضان این تحریم، با مجازات‌های شدید از سوی آمریکا مواجه می‌شدند. در نتیجه این تحریم‌ها، صادرات نفت ایران یک میلیون بشکه در روز کاهش یافت.
یک هفته پیش‌تر از این ماجرا، ایران اعلام کرده بود که قصد دارد نسل جدید سانتریفیوژهای خود را که ۴ تا ۶ برابر قوی‌تر از نسل‌های جاری بودند، به کار بیاندازد.
***
۲۳ فوریه ۲۰۱۳
ذخایر جدید اروانیوم
ایران اعلام کرد معادن اورانیوم جدیدی کشف کرده است به طوری که ذخایر اورانیوم خام این کشور را به ۴۴۰۰ تن رساند. ایران همچنین اعلام کرد قصد دارد ۱۶ سایت جدید هسته‌ای راه‌اندازی کند.
چند هفته پیش‌تر رهبر انقلاب اسلامی ایران اعلام کرده بود که ایران هیچ‌گاه به دنبال ساخت بمب هسته‌ای نبوده است.
***
۲۶ فوریه ۲۰۱۳
مذاکرات در بن‌بست
مذاکرات هسته‌ای در قزاقستان بدون نتیجه پایان یافت. طرح پیشنهادی این مذاکرات، کاهش ذخایر اورانیوم با غنای بالای ایران در برابر کاهش تحریم‌ها بود.
طرحی کشورهای غربی این بود که ایران بتواند میزان اندکی از اورانیوم غنی‌شده ۲۰ درصد خود را برای تولید رادیوداروهای پزشکی نگه دارد.
***
۱۴ مارس ۲۰۱۳
اظهارات اوباما
اوباما در گفتگو با تلویزیون رژیم صهیونیستی ادعا کرد که ایران حدوداً بیش از یک سال تا ساخت بمب هسته‌ای فاصله دارد.
اظهارات اوباما با سخنان پیشین نتانیاهو در تضاد بود. نتانیاهو مدعی شده بود که ایران تا اوایل تابستان قادر به تولید اورانیوم غنی‌شده مورد نیاز برای ساخت بمب هسته‌ای خواهد بود.
***
۸ آوریل ۲۰۱۳
استفاده ناو آمریکایی از بمب‌های لیزری در نزدیکی آب‌های ایران
آمریکا اعلام کرد به علت تهدیداتی که قایق‌های سریع‌السیر ایرانی در خلیج فارس برای کشتی‌های جنگی آمریکایی ایجاد کرده‌اند،ناوگان دریایی این کشور به سامانه تسلیحات لیزری مجهز خواهد شد.
***
۹ آوریل ۲۰۱۳
توسعه غنی‌سازی در ایران
پس از ناکامی مذاکرات ۶ آوریل در قزاقستان، رئیس‌جمهور ایران از برنامه این کشور برای گسترش فعالیت‌های غنی‌سازی خبر داد.
***
۱۲ آوریل ۲۰۱۳
تحریم بابک زنجانی
آمریکا بابک زنجانی سرمایه‌دار معروف ایرانی را به اتهام دور زدن تحریم‌های فروش نفت ایران، در لیست سیاه تحریم قرار داد.
در ۱۴ مارس نیز وزارت خزانه‌داری آمریکا غول کشتیرانی یونان به نام دیمیترس کامبیس را به اتهام حمل نفت ایران، تحریم کرد.
***
۱۸ آوریل ۲۰۱۳
ادعای رژیم صهیونیستی برای حمله به ایران
نتانیاهو در گفتگو با بی.بی.سی ادعا کرد که رژیم صهیونیستی ممکن است حتی بدون کمک آمریکا و به طور یکجانبه به ایران حمله کند.
متعاقباً مقامات نظامی رژیم صهیونیستی نیز با تکرار این ادعا اعلام کردند که این رژیم آمادگی حمله نظامی به ایران را دارد.
***
۱۸ آوریل ۲۰۱۳
فروش تسلیحات آمریکایی
وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد که در حال نهایی کردن قرارداد ۱۰ میلیاردی برای فروش تسلیحات به رژیم صهیونیستی، عربستان و امارات است تا قدرت آن‌ها در برابر تهاجم‌های احتمالی ایران، تقویت شود.
***
۲۳ آوریل ۲۰۱۳
تورم در ایران
هجوم ایرانیان به خرید و انبار کردن روغن، گوشت و سایر کالاهای اساسی از ترس افزایش قیمت‌ها در اثر گران شدن دلار، موجب به هم ریختن بازارهای این کشور شد.اقتصاددانان علت این وضع را سوءمدیریت دولت و تحریم‌های اقتصادی می‌دانستند.
***
۹ می ۲۰۱۳
تحریم‌های جدید آمریکا
آمریکا لیست سیاه ناقضان تحریم‌ها علیه ایران را گسترده‌تر کرد و ۴ شرکت و یک شخص حقیقی ایرانی را به اتهام کمک به برنامه هسته‌ای این کشور، تحریم کرد. آمریکا همچنین بانک مشترک ایران-ونزوئلا را نیز تحریم کرد.
این تحریم‌ها یک روز پس از آن وضع شد که سنای آمریکا در مصوبه جدیدی، دسترسی ایران به حدود ۱۰۰ میلیارد دلار از پول خود در بانک‌های خارجی را مسدود کرد.
***
۲۲ می ۲۰۱۳
پیشنهاد جدید ایران
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران برنامه هسته‌ای خود را با سرعت بیشتری توسعه می‌دهد اما هنوز به خط قرمزی که رژیم صهیونیستی تصور می‌کرد، نرسیده است.
آژانس در آخرین گزارش خود یک ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوری در ایران، از راهبرد جدید ایران برای غنی‌سازی و احتمالاً ساخت بمب هسته‌ای خبر داد که مبتنی بر تولید پولوتونیوم بود. در این گزارش به پیشرفت رآکتور آب سنگین اراک و احتمال راه‌اندازی شدن آن تا پایان سال آتی اشاره شده بود.
***
ژوئن ۲۰۱۳
گسترش تحریم‌ها
آمریکا طی یک هفته، چهار بار لیست تحریم‌ها علیه ایران را طویل‌تر کرد. در این مرحله، شرکت‌هایی که گفته می‌شد در دور زدن تحریم‌ها به ایران کمک می‌کنند، تحریم شدند.
آمریکا همچنین صنایع پتروشیمی و خودروسازی و ۵۰ شخص حقیقی ایران را تحریم کرد و بانک‌های خارجی طرف قرارداد با ایران را تهدید کرد.
***
۱۵ ژوئن ۲۰۱۳
انتخاب روحانی
حسن روحانی که شعار رفتار اعتدالی با جهان را داده بود، به ریاست جمهوری برگزیده شد.
روحانی نقش مهمی در تعلیق داوطلبانه غنی‌سازی اورانیوم ایران در سال ۲۰۰۴ بر عهده داشت؛ رفتاری که واکنش غربی‌ها به آن درخواست امتیازات بیشتر از جانب ایران بود.
روحانی، محمدجواد ظریف را که در آمریکا تحصیل کرده به وزارت خارجه آورد و مسئولیت مذاکرات هسته‌ای را به او سپرد. روحانی همچنین یک دانشمند هسته‌ای را که ریاست سازمان انرژی اتمی این کشور داشت، برکنار کرد و وزیر خارجه سابق را به جای وی منصوب کرد. در ماه سپتامبر هم سفیر باسابقه ایران در سازمان بین‌المللی انرژی اتمی تغییر کرد.
***
۲۸ آگوست ۲۰۱۳
کاهش برنامه غنی‌سازی ایران
بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کردند که ایران سرعت انباشت اورانیوم غنی‌شده خود را کاهش داده است. این اقدام ایران از لحاظ سیاسی بسیار مهم بود زیرا به معنای به تأخیر افتادن خط قرمزی بود که نتانیاهو درباره زمان دسترسی ایران به قابلیت ساخت بمب هسته‌ای ترسیم کرده بود.
***
۱۹ سپتامبر ۲۰۱۳
اعلام آمادگی ایران برای مذاکرات
یک مقام ایرانی اعلام کرد که اوباما در نامه‌ای به روحانی اعلام کرده که اگر ایران برای همکاری با جامعه بین‌الملل و پایبندی به تعهدات هسته‌ای، اعلام آمادگی کند، غرب تحریم‌های اقتصادی علیه تهران را کاهش خواهد داد.
***
۲۴ سپتامبر ۲۰۱۳
حضور روحانی در سازمان ملل
روحانی با حضور فعال در سازمان ملل، خواستار پایان دادن به انزوای اقتصادی ایران شد.
***
۲۷ سپتامبر ۲۰۱۳
نخستین ارتباط مستقیم ایران و آمریکا پس از انقلاب
مکالمه تلفنی اوباما و روحانی نخستین ارتباط مستقیم رهبران دو کشور پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ بود. اوباما گفت که این مکالمه تلفنی، امیدهای او برای رسیدن به یک توافق هسته‌ای با ایران را افزایش داده است.
لحظاتی پیش از رسانه‌ای شدن این مکالمه تلفنی از سوی اوباما، صفحه توئیتر روحانی خبر ارتباط با اوباما را رسانه‌ای کرده بود. البته این مطلب اکنون از صفحه توئیتر روحانی حذف شده است.
***
۱۶ اکتبر ۲۰۱۳
ایران مذاکرات را سازنده خواند
ایران و گروه ۶ قدرت جهانی پس از دو روز مذاکره در ژنو اعلام کردند که مذاکرات سازنده‌ای درباره برنامه هسته‌ای ایران داشتند و قرار شد ۷ نوامبر دوباره مذاکره کنند.
***
۱۱ نوامبر ۲۰۱۳
پذیرش نقشه راه آژانس از سوی ایران
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران اعلام آمادگی کرده تا تمامی مسائل حل‌نشده را حل کند و به بازرسان آژانس اجازه بازرسی از دو تاسیسات اصلی هسته‌ای خود را می‌دهد؛اما ایران همچنان اجازه بازرسی از سایت نظامی پارچین را نداده است.به رغم مذاکرات نسبتاً سازنده، هنوز هم تحریم‌ها علیه ایران کاهش نیافته است.
***
۱۴ نوامبر ۲۰۱۳
اوباما: صبر کنید
بازرسان آژانس گزارشی منتشر کردند که در آن اعلام شد که برای نخستین بار در سال‌های اخیر، ایران توسعه برنامه هسته‌ای خود را متوقف کرده است.متعاقباً اوباما از کنگره خواست به او مهلت دهد تا شانس یک توافق هسته‌ای با ایران را بیازماید.
***
۲۴ نوامبر ۲۰۱۳
توافق ژنو
آمریکا و ۵ قدرت بزرگ جهانی از توافق بی‌سابقه با ایران خبر دادند که طبق آن برنامه هسته‌ای ایران به طور موقت تعلیق شده و راه برای توافق جامع باز شده است.
هدف از این توافق که ۶ ماهه خواهد بود، کاهش ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران به حدی است که فقط برای مصارف صلح‌آمیز قابل استفاده باشد.
***
۱۲ ژانویه ۲۰۱۴
آغاز مذاکرات نهایی
ایران و گروه ۶ قدرت جهانی، اعلام کردند که اجرای توافق ژنو با هدف تعلیق موقت برنامه هسته‌ای ایران در برابر کاهش محدود تحریم‌های اقتصادی از ۲۰ ژانویه آغاز خواهد شد. این در حالی بود که توافق ژنو با مخالفت‌هایی در ایران و آمریکا روبرو شده بود.