تاثیر حکومت در سرنوشت و دینداری از نگاه امام خمینی(ره)

به گزارش گروه دین و اندیشه«کمال مهر»؛

شیعیان همواره تلاش کرده‏اند تا نظام سیاسی -الهی و حکومت اسلامی در جامعه ایجاد شود. در کنار این تلاش‏ها منتظر ظهور نظامی برتر و فراگیر در سطح جهان به رهبری امام زمان(عجل‏الله تعالی فرجه‏الشریف) هستند.!

همواره حکومت‏ها در سرنوشت فرد و جامعه تاثیر به‏سزایی داشته‏اند. امیرالمؤمنین علیه السلام می‏فرمایند:

اذا تغیر السلطان تغیر الزمان; هنگامی که زمامدار جامعه عوض شود مردم روزگار نیز عوض می‏شوند.

و در کلامی دیگر می‏فرمایند: وانماالناس مع الملوک والدنیا الا من عصم‏الله.

مردم همپای زمامداران و خواسته‏های دنیوی خود، زندگی می‏کنند مگر آن‏جا که خدا آنان را حفظ کند.

یکی از نویسندگان در کتابش ماجرایی را ترسیم می‏کند که گویای اهمیت ‏حکومت و گواه بر تاثیر حاکم و نظام سیاسی بر سرنوشت افراد است، او می‏نویسد:

ابلیس فرزندان خویش را بر گرد خود جمع کرد و برای انتخاب جانشین خود از میان آنان، سؤالی بیان کرد و گفت هرکس پاسخ کاملی به آن دهد لیاقت جانشینی مرا دارد. سؤال این بود: کدام عامل، در هلاکت جامعه، و سقوط مردم به وادی گمراهی مؤثرتر است؟ پس از یک هفته آنان پاسخ‏های خود را آوردند. یکی از فرزندان گفت: بهترین عامل گمراهی مردم رواج شراب است. دیگری گفت: بهترین عامل سقوط جامعه و انحراف مردم ترویج فساد و فحشا است و یکی دیگر از آنان گفت: بهترین عامل سقوط مردم رواج حرام‏خواری است. و به همین ترتیب هر یک مطلبی گفتند; ولی مقبول نشد. سرانجام بر اثر اصرار فرزندان، ابلیس لب به سخن گشود و گفت: برترین عامل انحطاط و سقوط و ضلالت جامعه، گماردن افراد فاسد و دور از ایمان به حکومت است.

تاریخ نیز گواه دیگری بر اثرپذیری جامعه از زمامداران است. چنانکه آمده است: هنگامی که عمربن عبدالعزیز به خلافت رسید، یکی از رجال نیک اندیش از او پرسید: چرا هنگامی که شما روی کار آمدید در جامعه ما چهره ایمان و عدالت‏خودنمایی کرده است در حالی که در دوران خلفای قبل از شما عکس آن به چشم می‏خورد؟

او پاسخ داد: اذا طابت العیون عذبت الانهار; هنگامی که سرچشمه، سالم باشد از نهرهای مربوط به آن نیز آب سالم و حیاتبخش، جاری می‏شود.

امام رضا علیه السلام نیز در گفتاری بر تاثیر رفتار اجتماعی و حکومت‏ها در جامعه و جهان اشاره می‏فرمایند.

اذا کذب الولاه حبس المطر و اذا جار السلطان هانت الدوله و اذا حبست الزکاه ماتت المواشی.

لزوم حکومت و تقدم حکومت عدل

ضرورت اقامه نظامی سیاسی در جامعه مساله‏ای عقلی است، با هرج و مرج و افسار گسیختگی جامعه، نمی‏توان امنیت و آرامش و نظم لازم را تامین کرد. بدون وجود یک نظام سیاسی قدرتمند نمی‏توان از حقوق مردم دفاع و حراست‏کرد. چنانکه امیرالمؤمنین علیه السلام می‏فرمایند:

لابد للناس من امیر بر او فاجر.

علاوه بر آن ضرورت حضور دین در جامعه، فلسفه ضرورت نظام حکومتی دینی را تشکیل می‏دهد. پیامبر اکرم‏صلی الله علیه و آله، امت را برای همیشه به تمسک به اهل‏بیت: فراخوانده است و فرمان‏برداری از آنان نتیجه‏ای جز اقامه نظام سیاسی بر مبنای خواست آنان ندارد.

پذیرش حکومت عدل یا جور ملاک رد و قبولی عبادت

امیرالمؤمنین علیه السلام از پیامبر اکرم‏صلی الله علیه و آله از جبرئیل از قول پروردگار متعال نقل می‏کند که خداوند متعال فرمود:

و عزتی و جلالی لاعذبن کل رعیه فی‏الاسلام، دانت‏بولایه امام جائر لیس من‏الله (عزوجل) و ان کانت الرعیه فی اعمالها بره تقیه ولاعفون عن کل رعیه دانت لولایه امام عادل من‏الله تعالی

به عزت و جلالم سوگند که بدون تردید، هر کسی را که حکومت و ولایت آدم ستمکار و به دور از خدا را بپذیرد و بدان گردن نهد، کیفر می‏دهم گرچه در زندگی شخصی و روزمره خود اهل نیکوکاری و تقوا باشد و هر کسی را که به ولایت و حکومت امام عادل پایبند به دین خدا گردن نهد، عفو و اغماض می‏نمایم.

شناخت امام برحق شرط پذیرش عبادت

امام صادق علیه السلام در این‏باره فرموده‏اند:

والله لو ان عبدا صف قدمیه فی ذلک المکان[ما بین الرکن والمقام] قام اللیل مصلیا حتی یجیئه‏النهار وصام‏النهار حتی یجیئه اللیل و لم یعرف حقنا و حرمتنا اهل البیت لم یقبل الله منه شیئا ابدا.

به خدا سوگند اگر کسی در شریف‏ترین مکان‏ها که بین رکن حجرالاسود و مقام ابراهیم است‏شب‏ها را در نماز و روزها را در روزه بسر ببرد ولی ما را نشناسد و به حق ما اهلبیت اقرار نداشته و از ما پیروی نکند هرگز این نماز و روزه‏اش پذیرفته نیست.

همچنین امام باقر علیه السلام فرمودند:

لو ان رجلا قام لیله و صام نهاره و تصدق لجمیع ماله و حج دهره و لم یعرف ولایه ولی‏الله فیوالیه و یکون جمیع اعماله بدلالته الیه ماکان له علی‏الله حق من ثوابه و لاکان من اهل الایمان.

اگر کسی همه شب‏ها را در نماز، و همه روزها را در روزه به‏سر برد و همه ثروت خود را در راه خدا انفاق کند و همه ساله به حج مشرف شود ولی به ولایت ولی‏الله، گردن ننهد، (در برابر آن همه اعمال نیک خود) پاداشی را از سوی خدا دریافت نمی‏دارد و در شمار افراد با ایمان قرار نمی‏گیرد.

تاثیر حکومت در تربیت انسان از دیدگاه امام خمینی قدس‏سره

امام راحل قدس‏سره تشکیل حکومت و برقراری نظام سیاسی و از آن مهم‏تر بعثت انبیا را مقدمه‏ای برای تربیت انسان و وسیله‏ای جهت رساندن انسان‏ها به کمال می‏دانند، و می‏فرمایند:

انبیا برای راهنمایی انسان به یک مقام بالاتر آمده‏اند. و قرآن، کتاب آدم‏سازی است.

اساس دعوت انبیا این است که انسان بالقوه راتبدیل به انسان بالفعل نمایند. اسلام برای تربیت انسان آمده است. و علم انبیا، علم آدم‏سازی است. مکتب‏های الهی می‏خواهند انسان را به گونه‏ای تربیت کنند که همه در کنار هم آسوده و آرام باشند.

ایشان در وصیت‏نامه خود بر تلاش دینداران و اولیای خدا برای تشکیل حکومت در راستای اقامه عدل و کمال بشر تاکید ورزیده و می‏فرمایند:

این‏جانب در این وصیت‏نامه با اشاره می‏گذرم ولی امید آن دارم که نویسندگان و جامعه شناسان و تاریخ نویسان، مسلمانان را از این اشتباه بیرون آورند. و آن‏چه گفته شده و می‏شود که انبیا به معنویات کار دارند و حکومت و سررشته داری دنیایی مطرود است و انبیا و اولیا و بزرگان از آن احتراز می‏کردند و ما نیز باید چنین کنیم، اشتباه تاسف‏آوری است که نتایج آن به تباهی کشیدن ملت‏های اسلامی و بازکردن راه برای استعمارگران خونخوار است، زیرا آن‏چه مردود ست‏حکومت‏های شیطانی و دیکتاتوری و ستم‏گری است که برای سلطه‏جویی و انگیزه‏های منحرف و دنیایی که از آن تحذیر نموده‏اند، جمع‏آوری ثروت و مال و قدرت‏طلبی و طاغوت‏گرایی است و بالاخره دنیایی است که انسان را از حق‏تعالی غافل کند. و اما حکومت‏حق برای نفع مستضعفان و جلوگیری از ظلم و جور و اقامه عدالت اجتماعی همان است که مثل سلیمان بن داوود و پیامبر عظیم‏الشان اسلام صلی الله علیه و آله و اوصیای بزرگوارش برای آن کوشش می‏کردند، از بزرگ‏ترین واجبات و اقامه آن از والاترین عبادات است، چنانکه سیاست‏سالم که در این حکومت‏ها بوده از امور لازمه است. باید ملت‏بیدار و هشیار ایران با دید اسلامی این توطئه‏ها را خنثی نمایند و جویندگان و نویسندگان متعهد به کمک ملت‏برخیزند و دست‏شیاطین توطئه‏گر را قطع نمایند.

از عبارات حضرت امام قدس‏سره آشکار می‏شود که حکومت چنانکه در مسیر الهی نباشد اخلاق رذیله و دنیا پرستی و همچنین ظلم و جور در جامعه رواج می‏یابد و جامعه از سلامت روحی دور می‏شود.

امام امت قدس‏سره در رهنمودی دیگر در این‏باره که اگر حکومت و حاکم زیر نظر ولی‏فقیه نباشد، آن حکومت، طاغوتی خواهد بود، فرمودند:

به حرف‏های آن‏هایی که برخلاف مسیر اسلام هستند و خودشان را روشنفکر حساب می‏کنند و می‏خواهند ولایت فقیه را قبول نکنند، گوش ندهید. اگر چنانکه فقیه در کار نباشد، ولایت فقیه در کار نباشد… طاغوت است. اگر به امر خدا نباشد، رئیس‏جمهور با نصب فقیه نباشد، غیر مشروع است وقتی غیر مشروع شد، طاغوت است. اطاعت او، اطاعت طاغوت است، وارد شدن در حوزه او وارد شدن در حوزه طاغوت است. طاغوت وقتی از بین می‏رود که به امر خدای تبارک و تعالی یک کسی نصب بشود. شما نترسید از این چهار نفر آدمی که نمی‏فهمند اسلام چه است، نمی‏فهمند فقیه چه است، نمی‏فهمند که ولایت‏یعنی چه. آن‏ها خیال می‏کنند که یک فاجعه به جامعه است. آن‏ها اسلام را فاجعه می‏دانند نه ولایت فقیه را، آن‏ها اسلام را فاجعه می‏دانند، ولایت فقیه فاجعه نیست. ولایت فقیه تبع اسلام است.