«کمال مهر»- «من میروم سوریه برای تو.» این محتوای مکالمه تلفنی اخیر دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا با رجب طیب اردوغان همتای ترک او بود که رسانه‌های خبری آن را به بیرون درز داده‌اند. این جمله مدتی بعد خود را در خروج هماهنگ شده و آرام نیروهای آمریکایی از سوریه نشان داد و چهره‌ای اولیه از روند احتمالی تحولات شمال شرق سوریه طی ماه‌های آینده را مشخص کرد.
از زمان اعلام کاخ سفید مبنی بر اجرای طرح عقب‌نشینی سریع نیروهای آمریکایی از سوریه ابهام در مواضع طرف‌های بین‌المللی و منطقه‌ای مرتبط با سرنوشت منطقه شرق فرات و حتی ترکیه وجود دارد.
الاخبار نوشت: رجب طیب اردوغان اولین کسی بود که مژده عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از سوریه را در تماس تلفنی با همتای آمریکایی خود دریافت کرد، او در ابتدا نسبت به این موضوع تردید داشت، چرا که آمریکا پیش از این نیز در اجرای این طرح سستی به خرج داده بود.
این در حالی است که نیروهای دموکراتیک سوریه طی روزهای اخیر به دنبال پناهگاهی هستند تا بتوانند خود را در برابر خطرات فقدان چتر حمایتی آمریکا محفوظ نگه دارند.
ترکیه موضع مثبتی نسبت به طرح‌های آمریکا گرفته است تا جایی که دیروز در تماس تلفنی جدید صورت گرفته میان اردوغان و ترامپ اعلام شد که روند کلی در پیش گرفته شده از سوی آمریکا در عملیات خروج نیروهای این کشور از شمال شرق سوریه به شکل اساسی ضمن هماهنگی با طرف ترک صورت گرفته و قرار است ترکیه خلأ آمریکا را در این عرصه پر کند.
ترامپ «گفتگوی مفید» خود با طرف ترک را برای بررسی عقب‌نشینی آرام و هماهنگ شده و دقیق نیروهای آمریکایی اعلام کرد. بر اساس بیانیه ریاست‌جمهوری ترکیه که دیروز منتشر شد، این عقب‌نشینی از طریق هماهنگی‌های صورت گرفته میان نظامیان و دیپلمات‌ها و مسئولان دیگر انجام می‌شود تا جلوی استفاده‌های احتمالی از خلأ ناشی از خروج نیروهای آمریکایی گرفته شود.
با وجود اینکه جزئیات مطرح شده در خروج هماهنگ شده شامل اشکالات متعددی از جمله سرنوشت یگانهای حفاظت خلق کرد موجود در این مناطق و هویت نیروهای پر کننده خلأ آمریکایی‌ها است، اما اظهارات رسمی آنکارا و استقبال این کشور از روند مذاکرات با واشنگتن در این زمینه مطرح شده است.
محافل نزدیک به مقامات حاکم ترکیه خرسندی خود را از استعفای بریت مک گورکاز سمت فرستاده ویژه ریاست جمهوری آمریکا در ائتلاف بین‌المللی مخفی نکردند. آنکارا معتقد بود او یکی از مهمترین شخصیتهایی است که از یگانهای کرد حمایت می‌کرد و برنامه تسلیحاتی و گسترش آنها در طول مرزهای سوریه و ترکیه را تدوین کرده بود.
مک گورک اندکی قبل از پایان مدت ماموریت خود استعفا کرد و دونالد ترامپ این استعفا را تلاشی نمایشی و بی‌فایده ارزیابی کرد. این در حالی بود که مک گورک در نامه استعفای خود که روزنامه نیویورک تایمز بخش‌هایی از آن را منتشر کرد، آورده است: تصمیم ترامپ برای عقب‌نشینی از سوریه یک شوک و کودتایی ضد سیاست‌هایی بود که برای ما ارائه شده بود.
وی در نامه خود آورده است که این تصمیم باعث شده ائتلاف در شرایط نگران کننده‌ای قرار بگیرد و شرکای آمریکا در این جنگ سرخورده شوند.
استعفای مک گورک بعد از استعفای جیمز ماتیس از وزارت دفاع آمریکا صورت گرفت تا به عنوان اعتراضی در برابر سیاست‌های ترامپ مطرح شود، البته ترامپ نیز تلاشی برای بهبود وجهه تبلیغاتی تصمیمات خود از طریق کانال‌های دیپلماتیک نشان نداد و پاتریک شاناهان معاون وزیر دفاع مستعفی آمریکا اعلام کرد که ماموریت سرپرستی این وزارتخانه را از اوایل سال آینده برعهده خواهد گرفت.
این تحولات در شرایطی صورت گرفته است که ارتش ترکیه نیروهای خود را در تعدادی از مناطق نزدیک به مرزهای سوریه تقویت کرده و تجهیزات بیشتری را برای نیروهای تروریست مورد حمایت خود در مناطق دیرالزور ارسال کرده است.
در حالی که آنکارا استقبال خود از روند تحولات و رویکرد جدید آمریکا را اعلام کرده، اما مسکو و تهران هیچ واکنش رسمی نسبت به عقب نشینی هماهنگ شده میان ترامپ و اردوغان از خود نشان نداده‌اند.
محافل رسانه‌ای نزدیک به جریان‌های کرد در شرق سوریه از مذاکراتی خبر می‌دهند که مسئولان روس با نمایندگان نیروهای دموکراتیک سوریه در مسکو انجام داده‌اند. البته هیچ تأکید رسمی از سوی دو طرف در این خصوص مطرح نشده است.
دمشق نیز هیچ واکنشی نسبت به تحولات موجود در عرصه هماهنگی‌های ترکیه و آمریکا مطرح نکرده است. نکته قابل توجه بروز برخی تنش‌ها در خطوط تماس در منطقه خلع سلاح شده در اطراف ادلب است که بعد از مدتی آرامش نسبی در این منطقه ایجاد شده است. محافل مخالفان دولت دمشق از تلاش‌های صورت گرفته توسط سرویس‌های اطلاعاتی ترکیه جهت آماده‌سازی مناطق اطراف مسیرهای بین‌المللی حماه به حلب و لاذقیه به حلب برای مرحله آینده خبر می‌دهند تا حمل و نقل در این مسیرها جریان پیدا کند.
تحولات صورت گرفته در منطقه شرق فرات سایه خود را بر اجرای توافق سوچی در ادلب انداخته و دیگر هیچ صحبتی از تعهد آنکارا به اجرای توافق و عقب‌نشینی نیروهای تروریست از این منطقه مطرح نمی‌شود.