به گزارش گروه استانی«کمال مهر»،اعتیاد که به عنوان یکی از آسیب های اجتماعی از دیرباز در جوامع مختلف همچنین کشور ما وجود داشته است با گذشت زمان، از نوع سنتی به صنعتی و از سنین بالا به سنین پایین تغییر ماهیت یافته است.
با وجود تلاش متولیان برای کنترل دامنه آسیب اعتیاد، طی سال های اخیر سن اعتیاد به مواد مخدر با کاهش چشمگیری همراه بوده و دامنه اعتیاد به گروه های سنی نوجوان و جوان نیز کشیده شده است.
ضعف برنامه های فرهنگ ساز و دسترسی آسان به مواد مخدر موجب شده سن اعتیاد کاهش یافته و حتی مرزهای مدارس نیز از معضل اعتیاد مصون نماند و براین اساس گرایش به مواد مخدر در دانش آموزان نیز افزایش یابد.
اکنون مبارزه با این معضل اجتماعی محدود به گروه های سنی بالا نبوده و کنترل آن در گروه های سنی زیر۱۸ سال به یکی از دغدغه های جدی دستگاه های متولی تبدیل شده است هرچند این این دغدغه در خاموشی و ابهام به سر می برد.
با وجود اینکه در حوزه اعتیاد مدارس، آمار شفاف و روشنی از سوی دستگاه های متولی ارائه نمی شود، اما این نگرانی در بین خانواده ها به قوت خود باقی است و عدم بررسی شفاف و کارشناسی گرهی از مشکل نگشوده است. برخی مسئولان با تصور اینکه با فاصله گرفتن و عنوان نکردن این نوع معضلات، از ایجاد سروصدا و تنش در جامعه جلوگیری می کنند،حاضر به مطرح کردن و ارائه شرایط ابتلا به آسیب، پیشنهاد و راهکار مناسب برای آگاهی مردم نیستند. به طور قطع برای کنترل این آسیب ها از جانب آنها اقداماتی نیز انجام می شود اما با عدم عنوان آنها و آگاه سازی در این زمینه نمی توان چندان موثر واقع شد.
برخی کارشناسان معتقدند در صورتی که برنامه های تربیتی و فرهنگی خروجی مطلوبی داشته باشد می تواند در کاهش آمار اعتیاد و دامنه آسیب آن تاثیر بسزایی داشته باشد.
استعمال سیگار توسط برخی دانش آموزان
یکی از والدین دانش آموزان مقطع ابتدایی با بیان اینکه متاسفانه سیگار و اعتیاد به کودکان کم سن وسال نیز کشیده شده است،می گوید:سال گذشته دو نفر از همکلاسی های پسرم که در کلاس پنجم تحصیل می کردند به طور آشکار سیگار استعمال می کردند. رویا محمودی در ادامه می گوید:ابتدا فرزندم با عنوان اینکه دو تا از همکلاسی هایم کبریت و سیگار با خود به مدرسه می آورند، تصور می کرد متعلق به بزرگترهای آنهاست که همراه آنها مانده اما پس از مدتی استعمال سیگار توسط آنها را جلوی محوطه مدرسه به چشم دیده بود. وی می افزاید:البته من با مراجعه و اعلام این موضوع به مسئولان مدرسه خواستار رسیدگی به این مسئله شدم چرا که وجود این مسائل و تکرار آن بین دانش آموزان باعث عادی شدن آن برای دیگر محصلان می شود. محمودی اظهار می کند:هرچقدر هم که ما در خانواده از فرزندان مراقبت کنیم اما از تاثیر بالای جامعه و دوستان روی فرزندانمان نمی توانیم غافل باشیم.
اثرات مخرب اعتیاد روی کودکان بیشتر از بزرگسالان است
معاون پیشگیری اداره بهزیستی استان البرز اظهار می کند: با صنعتی شدن جوامع، مواد مخدربه عنوان یکی از چهاربحران جهانی مطرح است و آسیب های ناشی از اعتیاد به طورناخودآگاه همه افراد خانواده و جوامع را در بر می گیرد که کشورایران نیز از این امر مستثنی نیست. مژگان رضازاده می گوید:اعتیاد در کودکان «به دلیل وضعیت رشدی وعدم بلوغ روانی و اجتماعی، وابستگی بیش از حد به بزرگسالان» و همچنین در نوجوانان «به دلیل قرار داشتن در شرایط بحرانی هویت» تاثیرگذارتر ازبزرگسالان است و آثار مخربی که اعتیاد روی کودکان و نوجوانان دارد به مراتب بیشتر از آثار آن روی بزرگسالان است.
رضازاده ادامه می دهد:علاوه بر آن از افراد کم سن وسال به عنوان قاچاقچیان مواد مخدر و همچنین سواستفاده های جسمی، روانی، اجتماعی و به عنوان دلال و واسطه های کوچکی که خود از آن بی خبرند استفاده می شود.
وی می افزاید:علیرغم میل باطنی اعتیاد به سوی سنین پایین تر پیش می رود پس آگاهی والدین و شناخت آنها از مواد مخدر نحوه مصرف،عوامل موثر در شروع اعتیاد،خطرات و عوارض آن روی جسم و روان تاثیر بالایی در پیشگیری از اعتیاد دارد.
لزوم آموزش مهارت های لازم به فرزندان
معاون پیشگیری اداره بهزیستی استان البرز اظهار می گوید:اگر والدین بخواهند در راستای پیشگیری از اعتیاد اقدام کنند پس از آگاهی کامل از اعتیاد و علائم و اثرات آن، مهارتهای تربیتی خود را افزایش دهند و به عنوان افرادی که مهمترین نقش را می توانند در این زمینه ایفا کنند گاهی در مهارتهای تربیتی تجدیدنظر لازم را نیز داشته باشند.
مژگان رضازاده می افزاید:لازم است والدین بچه هایی با اعتماد به نفس بالا پرورش دهند و با آموزش مهارت های نه گفتن، تصمیم گیری،حل مسئله و دوست یابی، آنها را از خطر اعتیاد دور کنند.
وی اظهار می کند: مواد مخدر به دلیل ترکیباتی که دارد می تواند تغییرات فیزیکی را روی مغز و کارکرد رشدی افراد بگذارد و ممکن است افراد را دچار ناهنجاریهای رفتاری اعم از خشونت،پرخاشگری، افسردگی،هیجانان نامعقول و اختلالاتی که در شعور اجتماعی آنها بگذارد بکند.
رضازاده در ادامه می افزاید:پس قبل از اینکه فرزندان دچار این اختلالات شوند لازم است اولیا با ایجاد رابطه دوستانه و جلب اعتماد فرزندان اطلاعات مربوطه «ماهیت اعتیاد،فردمعتاد،علائم،مخاطرات وعواقب آن» را به آنها آموزش دهند و یاد دهند که فرزند در زمان مواجهه با تعارف مواد مخدر توسط دیگران،چه واکنشی باید نشان دهد.
آگاه کردن فرزندان پیش از سن بلوغ و نوجوانی
معاون پیشگیری اداره بهزیستی استان البرز تصریح می کند:والدین در حین اینکه نباید عقاید خود را به فرزندان تحمیل کنند ، باید قبل از رسیدن به سن نوجوانی و بحرانی اطلاعات کافی در اختیار آنها قراردهند چرا که فرزندان در سن نوجوانی خیلی پذیرنده نیستند و باید قبل از دوره بلوغ آنها را در این زمینه آگاه کرد.همچنین این موارد نباید تحت سرزنش و دعوا عنوان شود و در فرصت مناسب باید بیان شود چرا که بچه ها تحت شرایط خاصی حرف را از خانواده می پذیرند.
وی با بیان اینکه والدین باید خود الگویی مناسب برای فرزندان باشند و درستکاری را در عمل داشته باشند می گوید:گوش کردن خوب و موثر به صحبت های فرزندان همراه با تشویق ، نقش بسیار مهمی در ایجاد رابطه و در نتیجه پذیرا بودن فرزندان دارد.
رضازاده اظهار می کند:به طور کل تا زمانی که والدین صادق و مهربان باشند احتمال انحراف و آسیب فرزندان پایین است.
توجه مسئولان وسیاستگذاران به ایجاد جامعه شاد
وی می افزاید:بعد از خانواده نهادهای آموزشی مانند مهدهای کودک،آموزش و پرورش در ایجاد آگاهی و پیشگیری از اعتیاد و دیگر آسیب ها نقش بسزایی دارند، همچنین رسانه ملی از طریق انیمیشن،بازی، اپیلیکیشن و طرق دیگر ، معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری و اداره ورزش و جوانان نیز می توانند در این زمینه موثر واقع شوند.
معاون پیشگیری اداره بهزیستی استان البرز با تاکید بر اینکه اوقات فراغت جوانان و نوجوانان باید به طور مناسب پر شود می گوید:نمی توان انتظار داشت سرگرمی برای آنها وجود نداشته باشد و گرایش به سمت اعتیاد و انحراف نیز نباشد.
رضازاده با اشاره به اینکه افسردگی و بی حالی و بی برنامه بودن موجب سوق افراد به سمت اعتیاد می شود می گوید:با داشتن جامعه شاد احتمال درگیری به اعتیاد خیلی کمتر است.بنابراین توجه مسئولان و سیاست گذاران به نشاط و شادی اجتماعی ،تفریحات سالم و گروهی، هم افزایی بین ارگانها برای به وجو آوردن شرایط شادومناسب در جامعه برای پیشگیری از اعتیاد می تواند موثر باشد.
خدیجه ستارزاده
انتهای پیام/