سقط مکرر جنین، چرا و به چه علت؟

سندرم آنتی فسفولیپید ممکن است به ایجاد لخته خون در ساق ها منجر شود. این حالت را ترمبوزورید عمقی DVT معروف است. در این سندرم، در اندام هایی مانند کلیه ها یا ریه ها نیز لخته خون تشکیل شود. آسیب به وجود آمده به وسعت و محل ایجاد لخته بستگی دارد .
شایان ذکر آنکه سندرم آنتی فسفولیپید علاج نمی شود ولی برای کاهش احتمال پیدایش لخته ، داروهای مؤثری وجود دارد.
علائم و نشانه ها
•    لخته شدن خون در ساق پا (DVT) و انتقال آن به ریه ها ( آمبولی ریه)، سقط ها یا مرده زایی های مکرر و سایر عوارض بارداری مانند زایمان زودرس و بالا رفتن فشار خون در دوران بارداری ( پره اکلامپسی preeclampsia)
•    سایر نشانه های پی شناسیک. وقتی لخته خون حرکت کرده و به  بخش هایی از مغز را مسدود می کند احتمال بروز سر دردهای مزمن از جمله میگرن ، زوال عقل و تشنج وجود خواهد داشت.
•    راش rash. : در مچ دست ها و زنوان بعضی افراد که در اصطلاح لیودورتیکولاریس livedo reticularis نامیده می شود.
•    بیماری قلب و عروق.  وجود مشکلات مربوط به دریچه ها ی قلب شایع است. دریچه میترال ضخیم شده و در آن توده هایی به وجود می آید و خون از این دریچه به عقب پس می زند که  رگورژیتاسیون regurgitation می نامند.
•     بعضی بیماران دچار کاهش پلاکت می شوند که ترومبوسیتوپنی نامیده می شود، ممکن است وهمچنین در پوست خونریزی دیده شود که به صورت لکه های کوچک قرمز رنگ به نام پتشی petechiae بروز نماید.
طبقه بندی
سندرم آنتی فسفولیپید به دو صورت اصلی دیده می شود:
•    اولیه. اگر بیماری اتوایمون دیگری مانند لپوس اریتماتوی سیستمی یا SLE وجود نداشته باشد، سندرم آنتی فسفولیپید را اولیه می نامند.
•    ثانویه. در صورتی که لپوس یا سایر نابسامانی های اتوایمون وجود داشته باشد ، سندرم آنتی فسفولیپید موجود ثانویه است.
عوامل خطر ساز:
•    دچار بودن به یک بیماری اتوایمون، مانند لوپوس lupus یا سندرم سیوگرن این حالت، احتمال ایجاد آنتی بادی های آنتی فسفولیپید را می افزاید.
•    دچار بودن به بعضی عفونت ها مانند سیفیلیس یا هپاتیت C
•    مصرف بعضی داروها مانند هیدرالازین برای فشار خون بالا
•    مبتلا بودن یکی از افراد خانواده به سندرم آنتی فسفولیپید
اما در صورتی که این آنتی بادی ها در کسی موجود باشد، احتمال لخته افزایش می یابد به خصوص اگر بیمار:
•    باردار شود
•    به مدتی طولانی بی حرکت باشد
•    سیگار بکشد
•    فشار خون یا کلسترل بالا داشته باشد
•    قرص خوراکی جلوگیری از بارداری مصرف کند

درمان
پزشک معمولاً برای درمان سندرم آنتی فسفولیپید داروهایی را مورد استفاده قرار می دهد که از میزان گرایش به لخته شدن خون می کاهند.
درمان آغازین استاندارد
در صورتی که ترومبوز موجود باشد، درمان استاندارد آغازین در ابتدا شامل تلفیقی از داروهای ضد انعقاد  است.
•    هپارین heparin. : به طور مشخص در ابتدا انفوزیون رقیق کننده خون هپارین تجویز خواهد شد که ممکن است با یک داروی رقیق کننده دیگر به صورت قرص همراه باشد مثل وارفارین warfarin  (کومادین Coumadin)
•    وارفارین. بعد از چند روز درمان توام هپارین و وارفارین، ممکن است هپارین قطع شده و وارفارین، احتمالاً برای باقی عمر ادامه یابد.
•    آسپیرین. در بعضی موارد، ممکن است پزشک افزودن آسپیرین با مقدار خوراک پائین به برنامه درمانی توصیه نماید.
درمان در دوران بارداری: در دوران بارداری، به ویژه استفاده از درمان ضد انعقادی بسیار پیچیده است. درمان این دوران پر هزینه است و مستلزم انجام تزریقات منظم بوده و احتمال بروز عوارض جانبی قابل توجه را به همراه دارد.
•    هپارین. بعضی اشکال هپارین که به نام هپارین با وزن ملکولی پائین شناخته می شوند مانند انوکساپارین enoxaparin (Lovenox) و دالتپارین dalteparin (Fragmin) توسط خود بیمار زیر جلد تزریق می شود. استفاده از هپارین در دوران بارداری مطمئن است.
•    آسپیرین. همراه هپارین ، ممکن است پزشک توصیه کند تا خانم باردار برای افزایش بخت بارداری موفق روزانه یک قرص آسپیرین مصرف نماید.
به ندرت، مصرف وارفارین سبب ایجاد نقایص تولد می شود و به این جهت معمولاً استفاده از این دارو در دوران بارداری توصیه نمی شود.  اما اگر منافع استفاده از وارفارین به مضارش بچربد، استفاده از این دارو مجاز است.
اگرچه درمان ضد انعقاد ی در دوران بارداری با بروز عوارض همراه است ولی خبر خوب آن است که معمولاً با این درمان از سقط جنین مرتبط با سندرم آنتی فسفولیپید پیشگیری می شود.
در صورت مصرف داروی ضد انعقاد ، پزشک با استفاده از آزمایش خون، مقدار خوراک دارو را زیر نظر می گیرد تا مطمئن شود در صورت کوبیدگی یا بریدگی پوست، خون بیمار قادر به لخته شدن است.

منبع:بارداری و زایمان ویلیامز ۲۰۱۴، داخلی و جراحی برونر و سودارث
گردآوری و تلخیص: س. ا  حسینیان نسب، م حق پرست – دانشجویان فوریت های پزشکی ۹۳