به گزارش کمال مهر به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان : هنگامی که واژه فقر به گوشمان می رسد ناخودآگاه ذهن به سمت عدم تمکن مالی و تهی دستی سوق پیدا می کند، اما این فقر فقط منحصر به امور مالی نیست و شامل فقر فرهنگی هم می شود.
جامعه امروز ما با چالش ها و کمبودهای فراوانی مواجه است، به نحوی که می توان گفت یکی از چشمگیر ترین این چالش ها، فقر فرهنگی است، فقر فرهنگی یعنی تغییر هویت محورهایی که اجزای فرهنگ را تشکیل می دهند، به نحوی که استفاده درست و کارایی لازم از یک مساله را به چالش می کشاند.
به عنوان مثال انجام عمل بینی در ابتدای امر تنها مختص کسانی بود که دچار شکستگی بینی یا انحراف و پولیپ بودند، اما با مطرح شدن عمل زیبایی و چشم و هم چشمی که در بین مردم وجود دارد به یکباره انجام این عمل رو به افزایش نهاد و حتی به سایر اعضای بدن مانند گوش،لب، گونه و غیره سرایت کرد، نمونه دیگری که می توان به آن اشاره کرد، استفاده بیش از اندازه از شبکه های اجتماعی و اینترنت است که به این علت که بدون فرهنگ سازی زیر بنایی و به یکباره وارد جامعه شد، به ابزاری برای بروز نابهنجاری های موجود و خودنمایی تبدیل شد.
به عبارت عامیانه تر می توان گفت که ما ایرانی ها تا وقتی ته یک موضوع را در نیاوریم، بیخیال آن نمی شویم و این در حالی است که همین عمل ها یا شبکه های اجتماعی در سایر کشور های پیشرفته جهان وجود دارد، اما مردم ما سردمدار استفاده از آن ها هستند تا جایی که ایران در عمل زیبایی جزء نخستین کشور ها قرار دارد.
دکتر مجید ابهری جامعه شناس و رفتارشناس اجتماعی در این باره به خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: فرهنگ مجموعه ای از آداب و رسوم و سنت ها، زبان و پوشش هر جامعه ای را تشکیل می دهد و فرهنگ عمومی بخش اصلی فرهنگ هر کشور است که با جامعه و مردم آن سر و کار دارد.
وی ادامه داد: فرهنگ شناسنامه و هویت هر جامعه بوده و مردم یک کشور با فرهنگ ملی و دینی خود زنده هستند، بنابراین می توان گفت فرهنگ جامعه پایه های حرکت عقلی، منطقی، اجتماعی و فرهنگی هر کشور و هر جامعه است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: فقر فرهنگی همانگونه که از نام آن پیداست یعنی کم شدن یک یا چند ماده از فرهنگ یک جامعه یا تغییر هوییت محورهایی که مجموعه اجزای فرهنگ را تشکیل می دهند.
وی افزود: وقتی فرهنگ یا پوشش یک جامعه تغییر می کند یا سبک زندگی مردم یک کشور از مسیر اصلی خود منحرف می شود، زبان و ادبیات و باورهای فرهنگی یک جامعه کم رنگ می شود و با وجود این کمبود ها می توان گفت که مردم دچار فقر فرهنگی شده اند.
دکتر ابهری افزود: فقر فرهنگی باعث وارونگی هویت اجتماعی می گردد همانند خانه ای که دچار اسباب کشی شده و هیچ چیز در جای خود نباشد و باید برای یافتن هر چیزی در جای دیگری به دنبالش گشت، بنابراین زمانی که آداب و رسوم و پوشش ها و روابط فردی و اجتماعی یک جامعه دچار تحول منفی شود، شلختگی فرهنگی به طرف جامعه حر کت می کند، فقر فرهنگی در آن جامعه بیداد می کند، به نحوی که فیلم ها و تولیدات فرهنگی دیگر رنگ و بوی اصالت نداشته و زبان و گویش مردم دچار تحول فرهنگی می گردد.
این جامعه شناس در ادامه گفت: بنابراین آسیب ها و تحولاتی که از فقر فرهنگی وارد جامعه می گردد، ارکان اصلی آسیب های اجتماعی و فرهنگی قرار می گیرند و ممکن است به دلیل قرار گرفتن باورها و ارزش های معنوی در بطن فرهنگ و سیره جامعه از این برنامه خالی شود، آن گاه می توان گفت هویت اصلی جامعه به چالش کشیده شده و ممکن است اصالت خود را از دست بدهد.
وی در پایان در تشریح راه حلی برای برخورد با این معضل گفت: برای حل این مشکل نمی توان برخورد چکشی و پلیسی داشت بلکه باید مهندسی فرهنگی انجام داد تا با همان ابزاری که دشمن فرهنگ را خالی از محتوا کرده، آن را احیا و به مسیر اصلی برگرداند، بنابراین برای پیشگیری و کاهش فقر فرهنگی باید خانواده ها، رسانه ها و مراکز تولیدی فرهنگی به سوی هویت اصلی جامعه مراجعه کنند.
انتهای پیام/ص