«کمال مهر»؛مظلومیت «حسین» (علیه السلام) پا را از مرزها فراتر نهاده و در طول قرن ها نه تنها درون وجدان انسان های آزاده رسوخ کرده، بلکه به سمبل از خودگذشتگی و سخای و قبله عاشقان تبدیل شده است و همانگونه که صدای حسین (ع) در روز عاشورا «وهب مسیحی» را از خواب غفلت بیدار کرد، هم اکنون وجدان ها شعرا و نویسندگان آزاده را از خواب بیدار می کند.
نگاهی گذرا به ادبیات مسیحیت ما را به طوماری از شعرا و ادبای مسیحی مواجه می کند که در آثار آنها تجلی ارزش های حسینی و الهام گیری از سرآمد «آزادگی» عیان است، شاعران مسیحی چون «پولس سلامه» لبنانی که حماسه «علی و حسین» را در ۲۲۰ بیت و «عبد المسیح انطاکی» که حماسه «علوی» را در ۵۵۹۵ بیت و «ریمون قسیس» که حماسه «حسین» را در ۱۱۵ بیت سرود.
در حوزه نویسندگی نیز صدها اثر توسط افرادی چون سعید عقل، أمین نخله، نصری سلهب، سلیمان کتانی، خلیل فرحات، ژوزف الهاشم، جرج جرداق و غیره تالیف شده که کربلا را رمز آزادی و حقوق بر حق بشری و خط مشی استقلال و آزادگی ملل می دانند.
– ادوار مرقص: (۱۸۷۸ ــــ ۱۹۴۸ میلادی)
ادوار نقولا مرقص، شاعر، نویسنده و روزنامه نگار سوری از اهالی لاذقیه در مطبوعات و نشریه های معروف و پر تیراژ جهان عرب مانند روزنامه «الوطن العربی» و کشورهایی چون سوریه، مصر و لبنان قلم می زد و بسیاری از آثارش به فرانسه و بالعکس برگردان شده و دارای قصیده ای است که در آن از ارزش های والای انسانی امام حسین علیه السلام در کربلا الهام گرفته است:
حسین به سمت جاودانگی پا در رکاب شد
با سیمایی نورانی، بخشنده ترین رهبر بود
ستمگران با تمام قوا در برابرش صف کشیدند
و به شدت بر وی تاختند، اما به آرامی آنها را عقب نشاند
محال است، جوانمردی تن به ظلم آنها دهد
ارتش ایمان شکست ناپذیر است
مردان قدرت خود را از ایمان می گیرند
و کربلا بر این گفته بهترین گواه است
مرقص در جای دیگر نیز می گوید:
ای سرآمد شهدا از سلاله آسمان ها
اشعارم را با آنها چون چلچراغ منور می کنم
راه و آنها در زندگی کیمیاست
تا مقابل هیچ غاصب و معاندی سر خم نکنند
با سیمایی نورانی، بخشنده ترین رهبر بود
ستمگران با تمام قوا در برابرش صف کشیدند
و به شدت بر وی تاختند، اما به آرامی آنها را عقب نشاند
محال است، جوانمردی تن به ظلم آنها دهد
ارتش ایمان شکست ناپذیر است
مردان قدرت خود را از ایمان می گیرند
و کربلا بر این گفته بهترین گواه است
مرقص در جای دیگر نیز می گوید:
ای سرآمد شهدا از سلاله آسمان ها
اشعارم را با آنها چون چلچراغ منور می کنم
راه و آنها در زندگی کیمیاست
تا مقابل هیچ غاصب و معاندی سر خم نکنند
– پولس سلامه (۱۹۰۲ – ۱۹۷۹ میلادی )
پولس سلامه، ادیب و شاعر مسیحی در لبنان متولد شد و پس از فراغت از تحصیل به کار قضاوت اشتغال داشت. وی سراینده حماسه «الغدیر» با بیش از ۳ هزار بیت شعر و چهل و هفت فصل است که در آن به تاریخ اسلام از زمان بعثت پیامبر تا حماسه کربلا می پردازد و قصیده های بسیاری در مدح و ثنای امام علی علیه السلام و امام حسین علیه السلام سروده است:
رحل او را در کربلا افکندند
و از نیزه هایشان دیواری اطرافش کشیدند
حسین بی حامی و مدافع، تنها ماند
تا خانواده اش به اسارت برده شوند
پرسید: اینجا کجاست، گفتند
کربلا، گفت: وای که اینجا منزلگاه است
جدم مرا از سرنوشتم خبر داده بود
هیهات بتوانم سرنوشت را تغییر دهم
هرکس به این سرزمین نظر بیفکند
نسیم، قلبش را به یادگار با خود می آورد
و از نیزه هایشان دیواری اطرافش کشیدند
حسین بی حامی و مدافع، تنها ماند
تا خانواده اش به اسارت برده شوند
پرسید: اینجا کجاست، گفتند
کربلا، گفت: وای که اینجا منزلگاه است
جدم مرا از سرنوشتم خبر داده بود
هیهات بتوانم سرنوشت را تغییر دهم
هرکس به این سرزمین نظر بیفکند
نسیم، قلبش را به یادگار با خود می آورد
در حماسه «علی و حسین» که ۲۲۰ بیت را شامل می شود، آشکارا می توان احساس کرد که روحش در کربلاست و از نور وجود حسین (ع) اقتباس می کند:
در کربلا خورشید بی فروغ شد
آن روز که شعله شهید را خاموش کردند
آن روز که شعله شهید را خاموش کردند
وی با این بیت حماسه کربلای خود را به پایان می رساند:
شاعر سینه اش چون جهنمی است
و قلبش در کربلای جانش از کار می ایستد
و قلبش در کربلای جانش از کار می ایستد
پولس سلامه در جای دیگر می گوید:
خون پاک و شرافتمند همچنان .. سمبل مللی خواهد بود که درپی استقلال اند
خون پاک و شرافتمند همچنان .. سمبل مللی خواهد بود که درپی استقلال اند
– جرج شکور: (متولد ۱۹۳۵ میلادی – معاصر)
جرج حنا شکور، شاعر مسیحی در جبیل لبنان به دنیا آمد و در مطبوعات و نشریات معروف جهان عرب مشغول به کار شد. وی دارای حماسه ای ۸۰ بیتی به نام «حسین» است:
کربلا، تو سرزمین مصایب و بلایایی؟
تو زخمی هستی که گذر زمان هم آن را التیام نمی بخشد
اگرچه تو بهترین گواهی
بر مردمان ظالم و مردمان سرآمد خلق
کربلا، هرکه در میدانت شکست خورد پیروز است
وهرکه پیروز شد شکست خورده، چون معیارت عدالت است
کربلا در خود مزاری داری که عاشقانت
برای زیارتت از چهار گوشه دنیا سر از پا نمی شناسند
تو زخمی هستی که گذر زمان هم آن را التیام نمی بخشد
اگرچه تو بهترین گواهی
بر مردمان ظالم و مردمان سرآمد خلق
کربلا، هرکه در میدانت شکست خورد پیروز است
وهرکه پیروز شد شکست خورده، چون معیارت عدالت است
کربلا در خود مزاری داری که عاشقانت
برای زیارتت از چهار گوشه دنیا سر از پا نمی شناسند
– ریموند قسیس ( ۱۹۳۹ میلای – معاصر )
ریموند قسیس، شاعر مسیحی از اهالی زحله به دو زبان عربی و فرانسه شعر می سراید. وی دارای ۵ مجموعه شعر است که یکی از آنها حماسه پر شور و بسیار احساسی به نام «حسین» با ۱۱۵ بیت در خصوص واقعه کربلا سروده شده است. وی می گوید:
ای حسین فداکار جانم فدای تو باد
تو نور منی که با آن چشم می گشایم و چشم می بندم
کربلا با خونش التیام یافت
گریه و سوگواری همه از برای تو شد
ای بنی هاشم که سرآمد قبایل هستید
در میان قریش حسین شما سرور و سالار است
حسین را کراماتی است که
در کربلا به اوج رسید تا ما به اوج رسیم
تو نور منی که با آن چشم می گشایم و چشم می بندم
کربلا با خونش التیام یافت
گریه و سوگواری همه از برای تو شد
ای بنی هاشم که سرآمد قبایل هستید
در میان قریش حسین شما سرور و سالار است
حسین را کراماتی است که
در کربلا به اوج رسید تا ما به اوج رسیم
ریموند قسیس در جای دیگر می گوید:
آمده ام از راه و رسم حسین بگویم
راهی سراسر نور و وحی و روشنایی
نه تنها آسمان که یحیی نیز
برای حسین، بخاطر بریدن سرش گریست
راهی سراسر نور و وحی و روشنایی
نه تنها آسمان که یحیی نیز
برای حسین، بخاطر بریدن سرش گریست