به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان کمال مهر، صدای مشاور سلامت برای ارتقای سطح سواد سلامت مردم و بالا بردن دانش مردم برای حفظ و مراقبت از سلامت جسمی و روانی خود مطالب آموزشی را منتشر می کند و در عین حال به پرسش‌های مطرح شده از سوی شهروندان در این زمینه پاسخ می دهد.
شهروندان ایرانی از هر جای ایران می توانند سئوالات مورد نظر خود را درباره مسائل مرتبط با سلامت جسم، سلامت روان،بیمارهای واگیر و غیر واگیر و راه‌های پیشگیری و درمان آنها طی تماس با شماره تلفن ۰۲۱۸۸۹۱۱۶۶۷ یا ایمیل moshaversalamat@farsna.net مطرح کنند.
جوشانده‌های سنتی برای شادابی و رفع خستگی
علی حسینی، متخصص طب سنتی برخی جوشانده‌های طبیعی را که برای شادابی و رفع خستگی توصیه می‌شوند،معرفی کرد.
وی گفت: خستگی آن هم به صورت مزمن در افراد به دلایل مختلفی مانند ابتلا به بیماری های کم خونی،دیابت،تیروئید و افسردگی ایجاد می شود.گاهی نیز افراد به دلیل نداشتن برنامه منظم در زندگی یا فشارهای کاری به کم خوابی گرفتار می‌شوند که این هم از دلایل خستگی به شمار می رود.
وی در مورد درمان خستگی با استفاده از گیاهان دارویی گفت: استفاده از جوشانده‌های طبیعی روشی برای رفع خستگی بدن است.چرا که برخی گیاهان با دارا بودن برخی ویتامین‌ها و موادمعدنی خاصیت ضد خستگی دارند.
این متخصص طب سنتی تصریح کرد:برخی جوشانده‌هایی که به این منظور می توان مصرف کرد،جوشانده گیاه رزماری است.ساقه و برگ‌های این گیاه خاصیت تقویت کننده‌ای دارند و در زمانی که احساس خستگی زیادی وجود دارد کمک می‌کند تا خستگی‌ها کاهش یابند.
حسینی افزود: البته جوشانده رزماری برای زنان باردار و کودکان و برخی افرادی که بیماری های مغز و اعصاب دارند مانند بیماری صرع توصیه نمی‌شود.
وی افزود: جوشانده گیاه جینسینگ نیز برای رفع خستگی توصیه می‌شود چرا که این گیاه از نوع گیاهان تقویت کننده محسوب می‌شود و دارای ویتامین‌ها و مواد معدنی زیادی است.
حسینی گفت: این جوشانده برای زمانی که فرد دچار خستگی‌های گذرا و زودگذر می شود مفید است.البته این گیاه خاصیت ضداسترس هم دارد اما مصرف طولانی مدت آن باعث تحریک اعصاب می‌شود و برای زنان باردار،افراد زیر ۱۶ سال و همچنین برای افرادی که دچار بی‌خوابی، فشارخون بالا یا سابقه بیماری سرطان سینه هستند توصیه نمی‌شود.
این متخصص طب سنتی ادامه داد: جوشانده جو دو سر نیز به دلیل دارا بودن ویتامین E، پروتئین و مواد معدنی بدن را تقویت می‌کند و زمانی که فرد دچار خستگی جسمی یا روحی می‌شود این جوشانده کمک می‌کند.
حسینی گفت: جوشانده پرتقال نوع دیگری از جوشانده طبیعی برای رفع خستگی است. پرتقال خستگی را از بین می‌برد و سرشار از ویتامین C است.
این متخصص طب سنتی گفت: مصرف دارچین نیز باعث تحریک بدن می‌شود و برای رفع خستگی‌های کم و جزئی توصیه می شود و مشکلات دستگاه گوارش و بی اشتهایی را برطرف می‌کند.
حسینی از جوشانده چای سبز با نعنا به عنوان یکی دیگر از جوشانده های موثر در رفع خستگی یاد کرد و گفت: برگ‌های چای سبز حاوی کافئین و ویتامین‌های A، C و E است و خاصیت ضد خستگی دارد.
وی افزود: البته مصرف این جوشانده برای زنان باردار و کودکان باید محدود باشد و اگر فرد دچار کم خونی است نباید زیاد این جوشانده را مصرف کند.
آرامبخشها موجب اختلال حافظه می‌شوند
حسین عشایری، عضو انجمن روانپزشکان ایران با هشدار درباره عواقب مصرف آرامبخشها، این گروه از داروها را موجب اختلال در عملکرد حافظه عنوان کرد و گفت: گاهی کار درمانی به شکل یک نقاشی ساده می‌تواند اضطراب و افسردگی خفیف فرد را از بین ببرد.
وی در گفت و گو با فارس گفت: مقدار کم اضطراب نه تنها مضر نیست بلکه می‌تواند سودمند هم باشد. نباید بلافاصله بعد از احساس اضطراب و افسردگی دارو مصرف کرد چرا که این حالت می‌تواند ناشی از فعالیت‌های دینامیک روانی باشد.
وی افزود: گاهی رفتن به فرودگاه و جا ماندن از پرواز در فرد کمی اضطراب ایجاد می‌کند که موقتی است و برای رفع آن نیازی به مصرف آرامبخش نیست.
* خطر مصرف بی‌رویه آرامبخشها در جوامع روستایی
این عصب شناس با انتقاد از مصرف بی رویه قرص‌های خواب‌آور در مناطق شهری و روستایی تصریح کرد: متأسفانه امروز در طاقچه‌های خانه‌های روستایی هم چندین داروی خواب‌آور و آرامبخش می‌بینیم که نشان می‌دهد مصرف بی رویه و خودسرانه این داروها در جوامع روستایی هم شایع شده است
عشایری گفت: افراد به جای مصرف آرامبخشها از خوردن نوشیدنی‌های حاوی کافئین و تنین مثل قهوه و چای پرهیز کنند و به جای آن با گرفتن دوش آب گرم و خوردن ماست، بدن و ذهن خود را برای خوابی راحت آماده کنند.
این متخصص بهداشت روانی اذعان داشت: آرامبخشها با تأثیری که بر فرایندهای ذهنی می‌گذارند، موجب دستکاری و اختلال در حافظه می‌شوند.از طرفی مصرف همزمان چندین داروی آرامبخش همراه الکل به دلیل تداخل دارویی علاوه بر تأثیر مخرب بر کلیه، در فرایندهای روانی نیز اختلال ایجاد می‌کند.
وی گفت: باید به جای واژه آرامبخش دنبال تعادل باشیم زیرا گاهی مصرف آرامبخش به صلاح فرد نیست.
* کشیدن نقاشی اضطراب و افسردگی خفیف را از بین می‌برد
عضو انجمن روانپزشکان تصریح کرد: در برخی اختلالات روانی هم، روان درمانی لازم است نه دارو در حالی بنابراین گاهی کار درمانی به شکل یک نقاشی ساده می‌تواند اضطراب و افسردگی خفیف فرد را از بین ببرد.
وی افزود: در گذشته به محض مشاهده علائم اختلال‌های روانی مانند پرخاشگری، بخشی از مغز را بر می‌داشتند. بعد از آن شوک الکتریکی متداول و با طرح ناخودآگاه و بعد از آن داروها در بین روانپزشکان رایج شد.
عشایری گفت: مصرف داروها با تأثیر بر میانجی‌گری‌های شیمیایی عوارض جانبی زیادی در پی دارد.
جرم دندان، لقی را به دنبال دارد
مصطفی فاطمی، دندانپزشک گفت: برهنه شدن ریشه دندان‌ها، حساس شدن دندان و افزایش لقی به جرم‌گیری دندان نسبت داده می‌شود اما در واقع اینها عوارضی هستند که وجود جرم آنها را بر جا گذاشته و جرم‌گیری با کنار زدن پرده‌ای آنها را آشکارتر می‌سازد.
وی در گفت و گو با فارس اظهار داشت: تجمع مواد غذایی اطراف دندان و وجود بزاق به عنوان منبع مواد معدنی می‌تواند بر اثر گذشت زمان موجب سخت شدن این مواد و تبدیل به جرم شود.
این دندانپزشک گفت: وجود جرم می‌تواند در نهایت به التهاب لثه، تخریب لثه و استخوان و بیماری لثه و لقی دندان منجر شود.
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی تصریح کرد: شایع‌ترین محل تشکیل جرم در کنار مجاری غدد بزاقی یعنی پشت دندان‌های فک پایین در قسمت جلو و بیرون دندان‌های فک بالا در قسمت عقب دهان می‌شود.
فاطمی ادامه داد: گاهی نیز برخی لکه‌های رنگی ناشی از چای و قهوه نیز در این سطوح تشکیل می‌شود که حجمی ندارد و جرم هم محسوب نمی‌شود اما بقای آنها می‌تواند دهان را مستعد به تشکیل و تجمع جرم کند که بهتر است این لکه‌های رنگی با بروساژ حذف شوند.
این دندانپزشک اظهار داشت: روش ایده‌آل در این عارضه مانند دیگر درمان‌های دندانپزشکی، پیشگیری و حذف این مواد غذایی و پلاک میکروبی روی دندان‌ها به واسطه مسواک، خمیر دندان و نخ دندان است.
فاطمی ادامه داد: اگر به دلایلی چون مسواک زدن نادرست یا دسترسی مشکل به این نواحی دندانی، جرم به وجود آید چاره‌ای جز حذف آن نیست.
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی افزود: در بیمارانی که بیماری پیشرفته لثه دارند نیز جرم دندان مشاهده می‌شود.
این دندانپزشک تصریح کرد: در بسیاری از موارد عوارضی مانند برهنه شدن ریشه دندان‌ها، حساس شدن دندان و افزایش لقی به جرم‌گیری نسبت داده می‌شود اما در واقع اینها عوارضی هستند که وجود جرم آنها را بر جا گذاشته و جرم‌گیری با کنار زدن پرده‌ای آنها را آشکارتر می‌سازد.
فاطمی با بیان این مطلب که ایده‌آل آن است که جرم و پلاک میکروبی تشکیل نشود گفت: هر گونه جرم باید در اسرع وقت از محیط دهان حذف شود.
این دندانپزشک بیان داشت: ممکن است فردی هیچ وقت نیازی به جرم‌گیری دندان در معاینات ادواری پیدا نکند اما برخی افراد به دلایلی چون ترکیب بزاق، پایین بودن بهداشت دهان یا شکل دندان – که تمیز کردن و دسترسی به آنها را محدود می‌سازد- ممکن است در فواصل کوتاه نیاز به جرم‌گیری دندان داشته باشد.
فاطمی افزود: در افراد مستعد به بیماری لثه با توجه به آنکه اصلی‌ترین عامل تخریب لثه وجود جرم و پلاک میکروبی است به توصیه دندانپزشک ممکن است جرم‌گیری و تمیز کردن دندان در فواصل کوتاهی چون هر ۳ ماه یکبار الزامی شود.
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی ادامه داد: جرم‌گیری کامل مستلزم برداشتن جرم‌های زیر و بالای لثه است که متعاقب آن باید بروساژ جهت صیقلی کردن این سطوح و کاهش احتمال گیر مواد غذایی انجام شود که این کار ممکن است توسط دستگاه، دست یا استفاده توأم از هر دو روش در مطب دندانپزشکی انجام شود.
سه سالگی سن طلایی کشف تنبلی چشم
فوق تخصص چشم‌پزشکی کودکان گفت: ۳ سالگی سن طلایی کشف تنبلی چشم است زیرا در بیش از ۸۰ درصد کودکان سه ساله بعد از آشکار شدن تنبلی چشم، احتمال درمان وجود دارد.
فرامرز انوری در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان فارس، اظهار داشت: شناسایی کودکانی که به تنبلی چشم مبتلا هستند اهمیت بسیار زیادی دارد چرا که هر چه زودتر تنبلی چشم آشکار شود درمان آن موفق‌تر خواهد بود.
فوق تخصص چشم‌پزشکی کودکان گفت: هر ساله در چنین روزهایی غربالگری تنبلی چشم برای کودکان سنین ۳ تا ۶ سال در مهد کودک‌ها و مراکز بهزیستی انجام می‌شود و این کار بسیار پسندیده‌ای است چرا که از هر ۱۰ کودکی که معاینه می‌شود. ۳ یا ۵ مورد مشکوک به تنبلی چشم کشف می‌شود که در مراجعات بعدی و معاینات تخصصی‌تر می‌توان کودکان مبتلا به تنبلی چشم را شناسایی و درمان کرد.
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: ۳ سالگی سن طلایی کشف تنبلی چشم است چرا که در بیش از ۸۰ درصد کودکان سه ساله بعد از آشکار شدن تنبلی چشم در این سن، احتمال خوب شدن چشم وجود دارد و می‌توان با بستن چشم سالم، چشم معیوب را به تدریج درمان کرد.
انوری ادامه داد: هر چه سن کودک بالا رود احتمال درمان قطعی و بهبود تنبلی چشم پایین‌تر می‌رود به طور مثال کودک ۹ ساله ۱۰ درصد امکان دارد تنبلی چشمش درمان شود.
فوق تخصص چشم‌پزشکی کودکان به اهمیت تشخیص زودرس تنبلی چشم اشاره داشت و گفت: در صورت تنبلی چشم، فرد با کاهش دید، انحراف چشم و عدم دید سه‌بُعدی مواجه است و بعدها در فعالیت‌های اجتماعی عملاً یک میدان بینایی را از دست داده و دچار معلولیت می‌شود.
شهروندان ایرانی از سراسر کشور می توانند سؤالات خود را درباره مسائل بهداشتی و درمانی با شماره تلفن ۰۲۱۸۸۹۱۱۶۶۷ یا ایمیل moshaversalamat@farsna.net با خبرنگاران گروه بهداشت و درمان در میان بگذارند.