فاز اول مقابله: بی خیالی با طعم تشدید آسم و آلرژی

فرار از پاسخگویی به مردم از بی خطر خواندن این مگس ها توسط یکی از مسئولان محیط زیست شروع شد و در ادامه با “پروانه” خواندن این آفت بار شاعرانه ای به حضور این مهمانان ناخوانده دادند.

اما فتاحی عضو کمیسیون بهداشت مجلس نظری بر خلاف مسئولان محیط زیست داشته و با انتقاد از بی توجهی مسئولان به این مقوله گفت: نباید نسبت به حشراتی که در مورد بی ضرر و زیان بودنشان شناخت داریم حساسیت نشان دهیم  ولی حشرات تازه ای که بر روی آنها مطالعات علمی انجام نشده و احتمال ایجاد بیماری مسری داشته و حتی داروهای آشنا برای درمانش نداریم را باید با دقت بیشتری بررسی کرد.

این عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی در ادامه تصریح کرد: در مورد این حشرات باید بسیار دقت شود و نباید به سادگی بی زیان تلقیشان کنیم.

فتاحی ضمن تاکید بر اینکه تا اتمام بررسی جامع در مورد این حشرات نباید از کنارش بگذریم، گفت:  در اکثر کشورهای دنیا و همچنین ایران حشراتی هستند که بیماری های موجی و در واقع  سونامی بیماری های مسری را ایجاد می کنند که در این رابطه باید دقت شود.

اما در عین حال، «مریم محلوجی راد» عضو انجمن آسم و آلرژی نیز در گفتگو با ایرنا بی خطر بودن این آفت را رد کرده و گفت: انواع حشراتی مانند مگس های سفید، پشه ها و سوسک ها به شدت آلرژی زا هستند.

محلوجی راد ادامه داد: انواع حشرات ریز از جمله مگس های سفید، موادی را از طریق پرواز در هوا پخش می کنند که می تواند آلرژی زا بوده یا آلرژی را تشدید کند.

این فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی تاکید کرد: حشرات می توانند موجب بروز انواع آلرژی های تنفسی از جمله رینیت آلرژی(تحریک و التهاب بینی با علائمی مانند احتقان، آب ریزش بینی، عطسه و خارش در بینی) یا آسم شوند.

فاز دوم مقابله: فرافکنی با چاشنی جغرافیای شهری

با گسترش این آفت در سایر مناطق تهران و شدت پیدا کردن نگرانی ها کار به فرافکنی رسید و مشاور رئیس سازمان محیط زیست در گفت‌و گو با تسنیم در خصوص وضعیت فعلی مگس‌های سفید گفت: پدیده داخل شهر کمتر مربوط به محیط زیست است. درحقیقت وجود مگس های سفید در تهران بیشتر مربوط به شهرداری و دامپزشکی است.

این ادعای کهرم در حالی است که در یک سال گذشته سازمان محیط زیست بارها در خصوص پدیده های درون شهری مانند سرطان زا بودن پارازیت ها، آلودگی بنزین های تولیدی و توزیع در تهران، جنجان سازی کرده و با وجود آنکه بارها توسط مسئولین، این ادعاهای سازمان محیط زیست رد شده است بازهم پیگیر مقابله با این موضوع بوده اند.

بی اهمیت جلوه دادن گسترش پدیده مگس سفید با وجود آلرژی زا بودن و افزایش ابتلا به آسم، مصوبه ای را به یاد می آورد که در فروردین ماه ۹۳ به خانم ابتکار ابلاغ شد: ” براساس ابلاغ روزهای اخیر یکی از مسئولان ارشد اجرایی کشورمان به ابتکار رییس سازمان حفاظت محیط زیست، مقرر شده مبلغ ۳ میلیارد ریال از محل منابع قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور، برای مقابله با بیماری ناشی از هجوم مگس (میاز) و جلوگیری از تلف شدن حیوانات وحشی به ویژه انقراض گوزن زرد ایرانی در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست قرار بگیرد.”!

فاز سوم: حمله با استراتژی مقصر جلوه دادن شهرداری

اما مسئول دفتر موزه تاریخ طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست کشور نه تنها مسئولیت مقابله با این پدیده را به عهده شهرداری گذاشته بلکه علت هجوم این مگسها را شهرداری دانسته و به ایرنا گفت: این حشرات برای انسان خطری ندارند و احتمالا با گیاهی تزیینی وارد شهر شده‌اند، بنابراین باید دید شهرداری به تازگی چه گیاه تزیینی را تکثیر و یا به فضای سبز شهر وارد کرده است.

علت این فرافکنی ها و حمله به شهرداری، در سخنان حافظی رئیس کمیسیون سلامت شورای شهرتهران مشخص می شود. آنجا که وی منشاء اصلی این مگس ها را افزایش درجه حرارت و استفاده غیر استاندارد از آفت کش ها در استانهای غرب تهران دانسته است.

رئیس سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری تهران  نیز با بیان جزیات بیشتری دراین باره مطرح کرد: یکی از دلایل طغیان این حشره در محیط شهری شرایط آب و هوایی به ویژه افزایش طول دوره گرما در تابستان است؛ وقتی دوره گرما طولانی شود این حشرات افزایش می‌یابند اما دلیل مهم‌تر تغییرات اکو سیستم است؛ یعنی به دلیل استفاده بی‌رویه از سموم شیمیایی بی‌کیفیت در مزارع اطراف تهران، حشرات شکارگر از جمله زنبورها ( که مگس سفید را شکار می‌کنند) از بین می‌روند،‌ در نتیجه مگس‌‌های سفید افزایش می‌یابد.

حفاظت از گونه های جانوری و حفظ تعادل اکوسیستم وظیفه ذاتی سازمان حفاظت محیط زیست است. هجوم این مگسها به تهران نشانه ای است از تغییرات در اکوسیستم و عدم توانایی این سازمان در پیش بینی بحران های پیش رو با گرم شدن هوا، چرا که در صورت پیش بینی این رخداد امکان پیشگیری با راهکارهای بیولوژیک فراهم می شد.

فاز نهایی: صبر و امید

اما اسماعیل کهرم مشاور رئیس سازمان محیط زیست اعتقادی به مبارزه بیولوژیک ندارد و در گفتگو با تسنیم مدعی شده است که “شرایط بیولوژیک برای مگس‌های سفید جواب نمی‌دهد چرا که هیچ جانور دیگری علاقه‌مند به خوردن این حشرات نیست و باید منتظر هوای سرد باشیم تا این حشرات با وزش باد کاملاً از بین بروند.”

وی ادامه داد: قول می‌دهم ۱۵ تا ۲۰ روز آینده مگس‌های سفید به دلیل آغاز سرمای هوا به طور کامل نابود شوند.

این نظر کهرم نیز با دیدگاه پژوهشگران علوم کشاورزی مطابقت ندارد. در پژوهشی که در مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی منتشر شد علاوه بر شناسایی شکارگرهای سفید بالک ها(مگس سفید)، میزان تغذیه هر یک از آنها نیز روی مراحل مختلف زیستی سفید بالک پنبه در شرایط آزمایشگاه بررسی شد. نتایج آزمایش های تغذیه ای نشان داد که از میان گروه های مختلف شکارگران، بالتوری سبز ، کفشدوزک هفت نقطه ای. ، مگس و سن به ترتیب دارای بیشترین کارآیی در تغذیه از مراحل مختلف زیستی سفید بالک پنبه بودند.

این پژوهشها نشان میدهد در صورت شناسایی به موقع این آفت و دادن هشدارهای اولیه توسط سازمان محیط زیست، با استفاده از شکارگرهای طبیعی، این آفت قابل کنترل بود اما به هر دلیلی این سازمان نه در خصوص شرایط پیش آمده برای بروز این پدیده و نه در مقابله با آن خود را مسئول نمی داند.

صحبت های نظری‌مهر دبیر کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی که هفته پیش با اشاره به بررسی موضوع مگس سفید در مجلس از احضار معصومه ابتکار به کمیسیون مجلس خبر داده بود امروز توسط تابش رییس کمیسیون محیط زیست و از حامیان دولت در مجلس تکذیب شد.

وی با بیان اینکه هجوم مگس‌های سفید و توضیح درباره آن ارتباطی با محیط زیست ندارد، افزود: اگر قرار باشد شخصی برای توضیح در این باره به مجلس فراخوانده شود، آن شخص وزیر بهداشت و درمان کشور است.

این اضهار نظرهای متناقض درخصوص موضوعی که باعث ترس پایتخت نشینان شده این نگرانی را نیز بوجود آورده است که برخی مسئولان بدون در نظر گرفتن مشکلات مردم به دنبال تسویه حساب های سیاسی خود باشند و آن کسی که در این بین قربانی می شود، سلامت مردم تهران است.