هفته‌نامه «همشهری جوان» در گزارشی جالب از نحوه ورود امام رضا(ع) به خاک ایران نوشت: اولین سال قرن سوم، سال خاصی برای ایران بود. سالی که ایران، میزبان امام رضا (ع) شد. در این سال، امام رضا(ع) که در آن زمان ۵۲ سال داشتند، با عبور از اروند رود در تاریخ ۸ صفر ۲۰۱ ه. ق (۱۹ شهریور ۱۹۵ شمسی) وارد ایران شدند و در تاریخ ۲۳ جمادی الثانی (۱ بهمن ۱۹۵ شمسی) از کشورمان خارج شدند. به‌این ترتیب امام رضا(ع) ۱۳۲ روز (۴ ماه و ۱۲ روز) در ایران بودند. تاریخ حرکت و ورود امام به شهرهای مختلف این طور در تاریخ نامه‌ها آمده است؛ (تمام اتفاقات در سال ۲۰۱ قمری مصادف با ۱۹۵ شمسی روی داده است.)
ـ حرکت از مدینه، پنجشنبه ۱۵ محرم /۲۷ مرداد
ـ ورود به بصره، دوشنبه ۳ صفر/۱۴ شهریور
ـ حرکت از بصره، شنبه ۸ صفر/۱۹ شهریور
ـ ورود به اهواز، یکشنبه ۱۶ صفر/۲۷ شهریور
ـ حرکت از اهواز، دوشنبه ۱۶ ربیعالاول/۲۵ مهر
ـ ورود به شیراز، سهشنبه ۲۶ ربیعالاول/۵ آبان
ـ حرکت از شیراز، سهشنبه ۱ ربیع‌الثانی/۱۰ آبان
ـ ورود به یزد، چهارشنبه ۱۵ ربیع‌الثانی/۲۵ آبان
ـ حرکت از یزد، یکشنبه ۲۰ ربیع‌الثانی/۲۹ آبان
ـ ورود به نیشابور، سهشنبه ۷ جمادیالاولی/۱۵ آذر
ـ حرکت از نیشابور، جمعه ۱ جمادیالثانی/۹ دی
ـ ورود به سناباد طوس، یکشنبه ۳ جمادیالثانی/۱۱ دی
ـ ورود به سرخس، جمعه ۸ جمادیالثانی/۱۶ دی
ـ حرکت از سرخس، شنبه ۲۳ جمادیالثانی/۱ بهمن
ـ ورود به مرو، جمعه ۲۹ جمادیالثانی/۷ بهمن
* ۱۲۰۰ کیلومتر قدم‌گاه خورشید هشتم
امام رضا در مسیر ۳۴۵۰ کیلومتری مدینه تا مرو، درست قطر جنوب غربی به شمال شرقی ایران را طی کرد. قطری به طول ۱۲۰۰ کیلومتر از آبادان تا سرخس و از شهرهای اهواز، رامهرمز، بهبهان، شیراز، ابرکوه، یزد، نیشابور و سرخس عبور کرد. امام، ۱۴۴ کیلومتر دیگر هم پیش رفت تا به مرو که الان در ترکمنستان قرار دارد، وارد پایتخت موقت مامون بشود. در آن دوران، مبنای فاصله، فاصله بین دو توقفگاه یا منزل بود و مثلا می‌گفتند بین دو شهر، ۳ منزل راه است. فاصله ۲ منزل، مسیری است که یک مسافر در روز طی می‌کند و تقریبا، ۲۴ کیلومتر می‌شود. بنابراین اگر دیدید در کتابی تاریخی نوشته شده، شهری در فاصله ۳ منزلی شهر دیگر است باید ۳ را در ۲۴ ضرب کنید و به عدد ۷۲ کیلومتر می‌رسید. بر همین مبنا، فواصل شهرهایی که امام رضا رفته اند و در کتاب‌های تاریخی به صورت فواصل منزلی نوشته شده، بعد از ضرب در ۲۴ به کیلومترهای زیر تبدیل می‌شود. نکته مهم این است که جاده‌های آن دوران با جاده‌های فعلی فرق دارد و دیگر اینکه کاروان امام از مسیرهای کم تردد و نا‌شناس می‌رفت تا با هجوم مردم روبرو نشود. با در نظر گرفتن این نکات، مسیر به شرح زیر طی شده است؛
مدینه – بصره: ۴۳۲ کیلومتر
بصره – اهواز: ۲۱۶ کیلومتر
اهواز – شیراز: ۲۶۴ کیلومتر
شیراز – یزد: ۲۱۶ کیلومتر
یزد – نیشابور: ۳۸۴ کیلومتر
نیشابور – سناباد طوس: ۶۰ کیلومتر
سناباد طوس – سرخس: ۱۰۰ کیلومتر
نیشابور- سرخس: ۱۴۴ کیلومتر
سرخس – مرو: ۱۴۴ کیلومتر
انتهای پیام/