به گزارش گروه بین الملل «کمال مهر»؛پرویز حاجی زاده– دولت اسلامی درعراق و شام.. این عنوان کامل آن است که با جمع حروف اول کلمات آن در مناطق تحت سیطره در سوریه باختصار «داعش» خوانده می شود و برخی از شهروندان این مناطق این گروه را « دولت» نیز می نامند. گروهی مسلح است که به دلیل داشتن اندیشه های سلفی و جهادی ، گروه تروریستی توصیف می شود . هدف از تشکیل آن باصطلاح بازگرداندن خلافت اسلامی و اجرای شریعت است و عراق و شام را جایگاهی برای عملیات خود برگزیده است.
این گروه از هنگام پدیدآمدن در سوریه با بحث و جدل طولانی درخصوص علت تاسیس، اقدامات، اهداف و روابطش مواجه شد و به محوری برای اظهار نظرها و تحلیل ها و گزارشهای مطبوعات و رسانه ها تبدیل شد و به علت تناقض گویی درباره آن، هویت این گروه اصولگرا و اهداف و روابط آن فراموش شد و برخی به آن به عنوان شعبه ای از شبکه القاعده نگریستند و برخی نیز آنرا گروهی مستقل که برای تشکیل یک کشور اسلامی تلاش می کند تلقی کردند و تعدادی نیز آنرا گروهی ساختگی از سوی نظام سوریه برای ایجاد تفرقه بین اپوزسیون سوریه و دیگر گروهها در این کشور توصیف کردند … اما آیا گروه داعش چیست؟
“داعش”خوارج عصر حاضر
تاریخچه و نحوه تاسیس داعش در عراق
برغم اینکه داعش گروهی نوظهور در سوریه بوده ولی گروه جدیدی نیست و از همه گروههای مسلح شناخته شده در سوریه به طور خاص و در منطقه به طور عام قدیمی تر است. تاریخچه داعش به سال ۲۰۰۴ یعنی هنگامیکه ابو مصعب الزرقاوی شبکه ای را به نام « جماعت توحید و جهاد» تاسیس و رهبری آنرا به عهده گرفته و با شبکه القاعده به رهبری اسامه بن لادن بیعت کرد، باز می گردد. الزرقاوی پس از آن به عنوان نماینده شبکه القاعده در منطقه یا آنچه که موسوم به «شبکه القاعده در بلاد الرافدین» بود، مطرح شد.
این گروه ( شبکه القاعده در بلاد الرافدین) هنگام اشغال عراق از سوی آمریکا بیش از پیش به عنوان یک گروه جهادی ضد نیروهای آمریکایی خود نمایی کرد و شماری از جوانان عراقی که برای مبارزه با نیروهای اشغالگر عراقی در کشورشان تلاش می کردند به آن پیوستند و بلافاصله با افزایش نفوذ آن در عراق به قوی ترین گروه شبه نظامی درحال جنگ در این کشور تبدیل شد.
درسال ۲۰۰۶ الزرقاوی در یک نوار ویدئویی ظاهر شد و از تشکیل «مجلس شورای مجاهدین » در عراق به رهبری «عبدالله رشید البغدادی» خبرداد. الزرقاوی در همان ماه اعلام تشکیل مجلس شورای مجاهدین به قتل رسید و «ابی حمزه المهاجر» به عنوان رهبر شبکه القاعده در عراق به جانشینی او تعیین شد.
درپایان سال ۲۰۰۶ یک گروه شبه نظامی متشکل از همه گروههای اصولگرای موجود در عراق به نام « دولت اسلامی در عراق» به رهبری «ابو عمر البغدادی» تشکیل شد.
ابوبکرالبغدای
ابوبکر البغدادی «امیر داعش» کیست؟
در چهارمین ماه سال ۲۰۱۰ و دقیقا” نوزدهم آوریل همین سال نیروهای آمریکایی به عملیاتی نظامی در منطقه «الثرثار» عراق علیه خانه ابی عمر البغدادی و ابی حمزه المهاجر دست زدند و پس از درگیریهای شدید و بمباران این خانه هر دو رهبر دولت اسلامی در عراق کشته شدند و یک هفته بعد این گروه به قتل رهبران خود اعتراف کرد و در حدود ۱۰ روز بعد مجلس شورای دولت اسلامی در عراق تشکیل و «ابی بکر البغدادی» که امروز امیر « دولت اسلامی درعراق وشام» (داعش) است به جانشینی « ابو عمر البغدادی» برگزیده شد… اما این امیر چه کسی است ؟
«ابراهیم بن عواد بن ابراهیم البدری» در سال ۱۹۷۱ در شهر سامراء عراق متولد شد. وی دارای نام و القاب زیادی است ازجمله «علی البدری السامرایی»، « ابو دعاء»، «دکتر ابراهیم »، « الکرار» و بالاخره « ابوبکر البغدادی » است. وی فارغ التحصیل دانشگاه اسلامی بغداد است و دوره های لیسانس و فوق لیسانس و دکترا را در این دانشگاه گذرانده و به عنوان استاد و معلم و داعیه مذهبی در عراق فعالیت کرده و با فرهنگ اسلامی و علوم و فقه شرعی آشنا است و اطلاعات زیادی نیز در علوم تاریخی دارد. در خانواده ای متدین و دارای عقاید سلفی تکفیری متولد شده و نام او را «ابراهیم بن عواد بن ابراهیم البدری» گذاشتند. شیخ عواد بن ابراهیم پدر او از بزرگان عشیره « آل بو بدری » در عراق است که اصل آن به قریش باز می گردد و عموهای او از از داعیه های اسلامی در عراق می باشند.
البغدادی فعالیت های خود را ابتدا در زمینه های مُبلغ مذهبی وتربیتی آغاز ولی سپس مسیر خود را به سوی فعالیت های جهادی تغییر داد و به عنوان یکی از قطب های سلفی جهادی و برجسته ترین رهبران مذهبی در دو استان دیالی و سامراء در عراق مطرح شد. نخستین فعالیت های جهادی او از مسجد امام احمد بن حنبل اغاز شد و گروههای جهادی کوچکی در منطقه تشکیل داد که به عملیات تروریستی درعراق و جنگ های خیابانی که عراق طی سالهای گذشته شاهد آنها بود دست زدند. وی سپس گروهی به نام «گروه اهل سنت و جماعت» را با همکاری برخی از شخصیت های اصولگرا که اندیشه و روش و هدفی همانند او داشتند تشکیل داد و فعالیت های خود را در بغداد، سامراء و دیالی گسترش داد و سپس با این گروه خود به مجلس شورای مجاهدین پیوست و هیئت های شرعی را در این مجلس سازماندهی کرد و خود به عنوان یکی از اعضای مجلس تا اعلام دولت اسلامی عراق در آن فعالیت کرد.
بین « ابی بکر البغدادی» و « ابی عمر البغدادی» روابط عمیقی برقرار شد تا حدی که ابی عمر البغدادی پیش از به قتل رسیدن وصیت کرد که ابی بکر البغدادی به عنوان جانشین وی برای رهبری دولت اسلامی در عراق انتخاب شود. چنین اتفاقی در ماه اوت ۲۰۱۰ روی داد و ابو بکر البغدادی به عنوان امیر دولت اسلامی در عراق برگزیده شد.
داعش در عراق دارای تاریخچه خونین طولانی است …
از هنگامی که ابی بکر البغدادی رهبری این گروه را به عهده گرفت ( به غیر از عملیاتی که شبکه القاعده در عراق در دوران الزرقاوی و پس از او به آنها دست زد) درعملیات و حملات تروریستی گسترده ای شرکت کرد که در آنها هزاران عراقی جان خود را از دست دادند.. مشهورترین این عملیات حمله به مسجد ام القری در بغداد است که به کشته شدن خالد الفهداوی نماینده مجلس عراق انجامید. همچنین حملات انتقامجویانه مربوط به قتل اسامه بن لادن رهبر شبکه القاعده که به شهادت صدها نفر از نیروهای ارتش و پلیس عراق و شهروندان عراقی منجر شد از دیگر جنایت او به شمار می رود. البغدادی در سایت اینترنتی شبکه القاعده مسئولیت یکصد عملیات انتحاری برای انتقامجویی از قتل بن لادن را به عهده گرفت و سپس به عملیات دیگری از جمله حمله به مقر وزارت دادگستری و حمله به زندانهای ابوغریب و الحوت دست زد.
داعش در سوریه
داعش در سوریه
البغدادی با سوء استفاده از بحرانی که در سوریه و هرج و مرجی که درآن کشور بوجود آم ، ورود خود را به خط رویارویی ها در سوریه اعلام کرد و مانند دیگر گروههای مسلح تکفیری مرتبط با شبکه القاعده زمینه را برای ادامه دادن به جنایت های خود و به کسب امتیازات و گسترش نفوذ خود در سوریه و عراق هموار دید. داعش با شعار یاری رساندن به اهل سنت سوریه از عراق وارد شرق این کشور شد و علیه نظام سوریه اعلان جنگ کرد.
حضور شبکه القاعده در سوریه همزمان با ظهور « جبهه النصره» به رهبری « ابو محمد الجولانی» در اواخر سال ۲۰۱۱ آغاز شد و به سرعت قدرت آن افزایش یافت و طی چند ماه به بزرگترین نیرو در سوریه تبدیل شد. با اعلام بیعت جبهه النصره با شبکه القاعده در افغانستان به رهبری الظواهری در گزارشهای اطلاعاتی و مطبوعاتی و رسانه ای از رابطه جبهبه النصره با دولت اسلامی در عراق سخن گفته شد و دولت اسلامی در عراق به عنوان امتداد این گروه درسوریه معرفی شد و ابوبکر البغدادی در نهم ژوئیه سال ۲۰۱۳ در پیامی صوتی که از شبکه «شموخ الاسلام» پخش شد از ادغام جببه النصره با دولت اسلامی در عراق تحت عنوان «دولت اسلامی در عراق و شام سخن گفت و از همین جان داستان داعش آغاز شد.
از سوی دیگر، کشورهای غربی، شعار “مبارزه با تروریسم” را برای آغاز جنگ در عراق و افغانستان مطرح و سرمایه فراوانی را در این زمینه هزینه کردند، و آزادی شهروندان را سلب کرده و حقوق بشر را زیر پا گذاشتند. همچنین از اقداماتی مانند شکنجه، بازداشت بدون محاکمه و جاسوسی از شهروندان چشم پوشی کردند. اما در این زمینه با شکست مواجه شدند.
همچنین براساس تحقیقی که پاتریک کاکبرن خبرنگار روزنامه انگلیسی زبان ایندپندنت تهیه کرده است، عربستان در اوج گرفتن فعالیت های القاعده و داعش نقش فراوانی داشته است.
بنابراین، امریکا و انگلیس به دلیل توان مالی عربستان از هرگونه انتقادی از آن کشور به دلیل حمایت های آن کشور از گروههای تروریستی خودداری می کنند و کشورهای مذکور برای بستن قراردادهای نظامی با ریاض تلاش می نمایند. علاوه بر این منافع شخصی سران و افراد قدرتمند در غرب نیز در این زمینه دخیل است.
براساس اطلاعاتی که بیش از یک مرکز اطلاعاتی غربی آنها را تایید کردند، عربستان سعودی چند ماه قبل از آغاز انتخابات ریاست جمهوری سوریه در مناطق تحت تصرف داعش در شمال این کشور مقادیر بسیار زیادی سلاح و مهمات انتقال داده بود.
به گفته منابع اطلاعاتی غرب با کمک افسران سعودی و فرانسوی صدها تن از نیروهای تروریستی وابسته به دولت اسلامی در عراق و شام به همراه مقادیری از ادوات و تسلیحات نظامی، به این مناطق منتقل شدند.
عربستان سعودی زمانی چراغ سبز آغاز حملات و پیشروی نیروهای وابسته به داعش را صادر کرد که در سوریه بشار اسد به عنوان رئیس جمهوری جدید سوریه از سوی مردم انتخاب شد و در عراق هم ائتلاف و شخص نوری مالکی نخست وزیر این کشور بار دیگر از سوی ملت عراق برگزیده شد.
هنگامی که حملات برق آسا و پیشروی شگفت انگیز نیروهای وابسته به دولت اسلامی در عراق و شام ” داعش ” در مناطق وسیعی از شمال عراق صورت می گرفت و چشم جهانیان به این سرعت عمل آنها خیره مانده بود، منابع اطلاعاتی غربی در این باره فاش کردند: چراغ سبز و حمایت های گسترده مقامات سعودی از داعش باعث شد تا چنین پیشروی سریعی در داخل خاک عراق از سوی این گروه های تروریستی محقق شود.
عربستان و داعش
تحلیلگران عرب هم در این رابطه می گویند: عربستان صبر کرد و در نتایج انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری عراق و سوریه تامل کرد و وقتی دید از طریق انتخابات خواسته هایش در این دو کشور محقق نخواهند شد متوسل به عملیات نظامی گروه های وابسته به دولت اسلامی در عراق و شام شد، تا از این طریق هم پاسخ این پیروزی های انتخاباتی را به نوری مالکی و بشار اسد داده باشد و هم برای رسیدن به اهدافش در این دو کشور گامی عملی برداشته باشد.
هم اکنون نیز بیش از یک منبع امنیتی در منطقه اذعان دارند که در این عملیات داعش و حملاتشان به مناطق وسیعی از خاک عراق سرویس های اطلاعاتی موساد اسرائیل هم به داعش در این امر کمک کردند و افسران عالی رتبه ارتش عربستان سعودی و نیروهای کارشناس نظامی فرانسوی در اطراف عراق از کمک های اطلاعاتی و لوجستیکی موساد بهره بسیاری بردند.
اما همزمان با جنایات خونین داعش در شمال غرب عراق، سوریه و لبنان، ماشین پروپاگاندای سعودی برای درمان زیان های جانبی که ممکن است به دلیل حمایت عربستان سعودی از سازمان تکفیری داعش بر چهره دربار سعودی تحمیل کند، تحرک خود را آغاز کرده است.
ریاض در این راستا طرح فراگیر و برنامه ریزی شده ای را وضع کرده است که طی آن نمایندگی های دیپلماتیک سعودی در کشورهای معینی به سرعت فعال شده اند.
اهداف آشکار این طرح محکومیت جنایات داعش در وهله اول و تاکید بر رد این جنایات توسط پادشاهی سعودی در وهله دوم است. اقدام سوم هم استفاده از همه توان برای بهبود چهره دربار سعودی و نظام آل سعود به هر قیمتی است. در چارچوب دیپلماسی عمومی و رسانه ای، ریاض ارتباطات گسترده ای با روزنامه نگاران ، اصحاب رسانه ، سایت ها و شبکه های اجتماعی ، سیاست مداران و هر آنکه به نوعی افکار عمومی را هدایت می کند با هدف دفاع از دربار سعودی فراهم کرده است.
در این رابطه بلافاصله پس از کشف هویت سعودی عامل داعشی انفجارهای اخیر در بیروت، ریاض حملات متقابلی را علیه تروریسم آغاز کرد. ابتدا به موضعگیری عام روی آورد و اعلام کرد که دربار سعودی اسلام معتدل را در مقابله با اسلام گمراه تروریستی نمایندگی می کند. سپس اعلام کرد که نظام سعودی در مارس گذشته داعش را در لیست سازمانهای تروریستی قرار داده است. پس از آن با پروپاگاندای رسانه ای اعلام کرد که شبکه های تروریستی در بیروت منافع سعودی را هدف قرار داده اند (اشاره به انفجاری که در نزدیکی سفارت سعودی در بیروت صورت گرفت). آل سعود سپس در تشریح این اقدام گفت که دشمنی با ریاض بخاطر این است که داعش و هم پیمانانش به دلیل قرار گرفتن نامشان در لیست سازمانهای تروریستی متضرر شده اند.
در راستای تبلیغات رسانه ای سعودی ها اعلام کردند که هیچ تحقیقی حتی برای یکبار از زمان اقدامات تکفیری و تروریستی نشان نداده‌است که نظام سعودی به عنوان یک دولت از این گروهها حمایت مالی رسمی کرده باشد.
این حرف در واقع اعتراف به این نکته است که کانال های دیگری برای حمایت مالی از تکفیری ها وجود دارد که بیشتر شخصی است و ارتباطی ممکن است با دولت پادشاهی سعودی نداشته باشد.
پرویزحاجی زاده کارشناس ارشد مسائلسیاسی و بین الملل
انتهای پیام/