به گزارش «کمال مهر» ؛بازگویی تاریخ و داستانهای قدیمی از نیاکان و اجداد همیشه برای ذائقه هر ایرانی شیرین است ، به قول این تکه کلام قدیمی( یادش بخیر اون قدیما) و داستان شروع می شد؛ و ، واقعاً یادش بخیر اون قدیما…
هرچقدر پای صحبت هایش بنشینی از شنیدن سیر نمی شوی ،گرچه هنوز 41سال بیشتر ندارد ولی 20 سال تحقیق و پژوهش از او مردی چندصد ساله ساخته است.
مرد داستان امروز ما گرچه کسب و کارش اغذیه فروشی است ؛ اما او را غرق شده در تاریخ استان البرز یافتیم ،و باهمه زحماتی که در این سالها کشیده و ثمره تحقیق و پژوهش اش 30 جلد کتاب شده است و با این حال می گوید تازه ما کاری انجام نداده ایم …. دیوار مغازه اش پر از تصاویر کرج قدیم و روستاهای اطرافش است ، تصاویری تا به حال دیده نشده محل کارش را دیدنی کرده است ، او حتی نام مغازه اش را دیرینه کرده است*(کرجی یال) و در ادامه می خوانید:
جعفرکوهزاده نویسنده کتاب:درآمدی بر پیشنه فرهنگ کرج
خودش را اینچنین برایمان معرفی کرد:
نام من جعفر کوهزاده فرزند فرضعلی و نوه مرحوم علی آقا کوهزاده (کدخدایی که چهل سال امورات روستای سپیدداران را دست داشت و حدود 120 یا 130 سال هم عمر نمود) می باشم.متولد چهارصد دستگاه کرج (صحرای ویان ) و یکی از اهالی روستای سپیدداران می باشم.(روستای کوهستانی ساوجبلاغ به نام روستای سپیدداران)
شغل شما با کاری که انجام می دید متفاوت است چطور شد که تصمیم به تحقیق و پژوهش در این زمینه گرفتید:
اغذیه فروشی سومین شغلم هست ،من 6سال کارمندجهاددانشگاهی شریف بودم و بعد از آن 12سال تکنسین کامپیوتر بودم و الان هم به دلیل شرایط بازار به این شغل رجوع کردم.
من از قدیم به مباحث فرهنگی علاقمند بودم، زمانی که کارمندجهاددانشگاهی شریف دهه70 بود در کتابفروشی های انقلاب کتابهای درخصوص استانهای ایران بصورت تصویری و بزرگ چاپ شده بود،از فروشنده پرسیدم گفتم در رابطه با کرج هم دارید که با تمسخر فروشنده مواجه شدم ،اونجا بود که این موضوع تحقیق و پژوهش به ذهنم خطور کرد و از همان زمان کار را بصورت جدی دنبال کردم.
نتیجه تحقیق و پژوهش شما پس از این 20 سال چه شده است؟
از 300 صفحه کتاب شروع شد و الان به مرز 30جلد کتاب با موضوعات مختلف در 46فصل تهیه شده و در حال حاضر 15جلد آماده به چاپ داریم.
در خصوص کتب توضیحات بیشتر بفرمایید:
مجموعه 12جلدی اختصاصی برای شهرستان ها استان البرز (سیمای تاریخ فرهنگ و طبیعت استان البرز )تهیه شده، به عنوان مثال، 2جلد برای کرج بنام “کرج پایتخت کشاورزی ” در 1800صفحه است که البته به مرور به صفحات آن اضافه می شود! 2جلد برای شهرستان ساوجبلاغ ، 3جلدبرای طالقان،1جلدنظرآباد و 1جلداشتهارد و… آماده شده است.
محتوا و سرفصل های کتاب چیست؟
(باخنده) محتوا از شیر مرغ تا جون آدمیزاد بخواهید هست!
تاریخچه ،وجه تسمیه ،پوشش گیاهی ،جانوری، مشاهیر نامداران ،اداوت کشاورزی ،شیرینی ،خوراکی ها بازی ها ،نقلکها(داستانها)،اشعار،تصاویر قدیمی و…
جذاب ترین بخش این کتاب ها کدام فصل است؟
بخش مهم کتاب بخش تاریخ فرهنگ شفاهی است فوق العاده جالب ، شنیدی و خواندنی است مثل کتاب “درآمدی بر پیشنه فرهنگ کرج ” که در سال91 چاپ شد و مورد توجه قرار گرفت.
البته تاریخ مکتوب هم داریم ،سفرنامه ها ،سیاحان داخلی و خارجی ،سفرنامه های قاجار و مستندات و مکتوبات آن دوره هاو…
کتابی که اشاره کردید توسط شهرداری کرج به چاپ رسیدچرا بقیه کتاب ها را به چاپ نمی رسانید؟
هزینه ها بالاست بنده هم توانش را ندارم ،در این 6سال اخیر پیگیری های متعددی کردم ولی نتیجه نگرفتم ، شهرداری هم در آن زمان مسائلی پیش آمد که بازگو نکنم بهتر است ، این تحقیقات تاریخچه زندگی من نیست تاریخچه شهر است! البته آن کتاب هم کامل چاپ نشد !
مسئولین باید نگاه ویژه ای در این خصوص داشته باشند که متاسفانه تا به حال حمایتی در این خصوص صورت نگرفته و فقط وعده وعید و تشویق های تو خالی است.
کتاب : “درآمدی بر پیشنه فرهنگ کرج” چاپ1390
مسافرت بخاطر یک عکس/ سفر به 300 روستا
نحو ه تحقیق و جمع آوری مطالب به چه نحوی بوده؟
بنده در روز 6ساعت دراین زمینه مطالعه و تحقیق میکنم ، جمع آوری مطالب بصورت کتابخانه ای ، مصاحبه با کهنسالان مناطق و محله ها ، جمع آوری تصاویر قدیمی ، فیلم و پالایش آنها ، تایید محتوای مطالب از منابع آگاه و معتبر نسبت به موضوع(تاریخی ، فرهنگی ، اجتماعی،و…)کمک از اساتید دانشگاهی و علمی ، در اصل پایه تحقیق و پژوهش ما علمی است.
شده در مواردی بخاطر یک عکس به روستاهای دور دست البرز هم سفر کردم، بیش از 300 روستا را برای تحقیق و پژوهش سفر کردم.
سیرتحول تاریخی البرز
کتابی مانند کار شما هم در استان تهیه شده؟
نمونه کار در استان در این حجم ندیدم ، البته 3جلد کتاب در دهه 40تا50 برای کرج چاپ شده ما چکیده این 3جلد کتاب را هم در یک فصل با عنوان “کارنامه های کرج ” آوردیم که یکی از بخشاهای جالب جذاب و خواندنی است.
کتب ما سیر تحول از روستا به شهر ، شهرستان و کلانشهر امروزی کاملاً آمده است.
50آبشار کرج / خاندانهای کرج /گویش باستانی /مار “مو دار”!
درکتاب شما بخش هایی هم دارید که کشف نشده و برای مردم تازگی داشته باشه؟
در کتاب واقفینی مهم بیان شده و پیشینه همه آنها قید شده ، جاذبه های طبیعی مثل آبشارها ،چشمه های معدنی ،مناظر بدیع ، اولین های ایران درکرج مثل موسسات کارخانه و … آمده ،آرمگاه مشاهیر ایران در کرج.
در استان بیش از 50آبشار داریم ! مثلاً درساوجبلاغ در یک روستا 7آبشار داریم، بیش از 50 چشمه آب معدنی خاص داریم! 6 دربند و برکه ، بکر داریم و برخی کوهنوردان از آن اطلاع دارندو واقف شده اند، حتی برخی بومیان و ساکنان قدیمی هم از آن اطلاعی ندارند!
ما اطلاعاتی داریم که میراث فرهنگی هم ندارد! البته از نظرمیراث تاریخی آنها از ما جلو هستند ، ولی مااز نظر اطلاعات میراث طبیعی از آنها جلوتر هستیم.
ما در البرز پوشش گیاهی و جانوری بی نظیری داریم درختان منحصر بفرد…. حرفای ناگفته زیاد داریم!
بیشترین تنوع مار در کرج وجود دارد ، علت احداث سرم سازی رازی در کرج بخاطر همین مسئله بوده است!
یکی از محققین در خصوص مارهای ایران از دوستان بنده هم هست می گفت : گونه هایی که در اشتهارد کرج هست برابری میکند با گونه های جنوب ایران، حیواناتی که کشف نشده!
مثلاً ماری که در بدنش مو دارد! تحقیقی در این زمینه کردم و تا به حالا بیش از 6 نفر این مار را دیده اند و به ما اطلاع داده اند یکی در ساوجبلاغ دو عدد مرده این مار را پیدا کرده و در شیشه الکل نگهداری میکند و به قیمت 2میلیون تومان بفروش میرساندقرار شده بریم از نزدیک ببینیم.
خاندانهای کرجی را پیدا کردیم خانواده های خاص کرج،طب سنتی و خاصیت گیاه هان مناطق و روستا هم آورده شده …
در کتاب از گویش ، مهاجرتها، تبعید گریز اقوام مختلف ایرانی به این منطقه امده که بسیار جالب و خواندنی است و مثلاً گویش مردم اشتهاد زبان باستانی ایران هست و هنوز دست نخورده باقی مانده…
به “گویش”اشاره کردید ، علت اینکه گویش اصیل کرجی به گوش ما نمی رسد چیست؟
کرج در طول تاریخ 3دوره در کنار پایتخت بوده است و این موضوع معایب آن بیش از مزایا بوده ، گویش و آداب رسوم را تحت تاثیر قرار داده بطور مثال ما در جاده چالوس جایی داریم که گویش کرجی با بختیاری صحبت می کنند!
شُهرتشان نشان دهنده اصالتشان هست ، مثلاً در کرج “کلهرها” اصالتاًکرمانشاهی هستند ولی اصلاً کردی نمی توانند صحبت کنند و کرجی اصیل حرف می زنند، علت هم مثلاً اینها در دورانی به کرج تبعید شده بودند و القصه… یا مثلاً شاهسوندهای جاده ساوه ترک هستند ،آمده اند در بیلاقان ولی ترکی بلد نیستند و زبان کرجی صحبت میکنند، علت هم این بوده که بومیان کرجی در آن زمان زیاد بودند و فرهنگ کرجی قلبه کرده است.
12طرح فرهنگی و اشتغالزایی در کرج
شما در زمینه فعالیت تحقیقی و پژوهشی کار دیگری هم در این زمینه دارید؟
بله، در خصوص گردشگری 12طرح در 10 فاز اجرایی برای مرکز کرج داریم که حداقل 3الی4هزار نفر مشغول به کار می شوند و درآمد زایی خوبی برای استان در پی خواهد داشت.
توضیح می دهید چه طرح هایی است؟
اجازه بدهید توضیح ندهم !.. با اجرای این طرح ها کرج یکی از قطبهای گردشگری در کرج خواهد شد.
مسئولین استان حمایت کنند
شما ضعف عدم حمایتها را در کجا می بینید؟
ضعف مدیریت، مدیران نیامده جابجا می شوند! مدیران بومی نیستند ، اگر هم باشند به این امور آگاه نیستند! البته در مواردی هم میگویندبودجه نداریم!
شما ببینید ، میانه آمده رودخانه مصنوعی در شهر درست کرده و مسابقات بین المللی قایق سواری را برگزار می کند در صورتی که این مسابقات در کرج اجرا می شد! سد احداث کردند گردشگر و توریست جذب می کنند و ده ها مورد دیگر ، این ها همه از غفلت مسئولین است.
انتظار شما از مسئولین؟
روسای فرهنگی شهر می توانند برای چاپ این کتاب حمایت کنند و صد در صد این تحقیقات برای استان مفید خواهد بود، در صحبت قبلی هم تاکید کردم ، این تحقیقات تاریخچه زندگی من نیست تاریخچه شهر و استان ماست!
بزرگترین آرزوی شما چیست؟
استان در گذرگاه بوده و گفته ها و ناگفته های بسیار شیرین و زیبا و جذابی دارد که انشاالله بتوانیم این کار فرهنگی عظیم را به سرمنزل مقصود برسانیم ، و مطمئناً این آثار منبع بسیاری عالی برای علاقمندان، محققین و پژوهشگران خواهد بود.
حرف آخر اگر دارید بفرمایید:
از شما تشکر میکنم بخاطر وقتی که به بنده داید ، و امیدوارم که به زودی کتاب ها به دست همه علاقمندان برسد.
انتهای پیام/.
*کرجی یال:فرزند کرج
نمردیم و فهمیدم که ساوجبلاغی میشه یال کرج !!!!
اخوی یال کرج اسمش روشه یعنی بچه کرج یعنی اصالتش کرجی باشه نه ساوجبلاغیه متولد کرج !!!
اگر اینجوری باشه که زاهدانی متولد کرج هم میشه یال کرج !!!!
سلام
یعنی اینقدر برا شما مهم شده؟
شما ببین ایشون چه کاری انجام داده بعد بیا اصالت خودتون رو به رخ بکشید!
ایضاً ایشون با تعصبی که به کرج و ساوجبلاغ ، کلاً استان البرز داشتن همچین کار بزرگی انجام دادن شما که «یال کرج» هستی برا کرج چه کار کردید؟
با سلام
لطفا در صورت امکان آدرس یا شماره تماسی از این فرد می تونم داشته باشم یا اینکه آدرس اغذیه فروشیشون و داشته باشم تا به ایشان مراجعه کنم.
بنده دانشجوی کارشناسی ارشد هستم و در خصوص پایان نامم که مربوط به کرج و تاریخ و فرهنگ کرج میشه در ارتباط است و می خواستم با ایشان تماس بگیرم و از اطلاعاتشون با اجازه خودشون استفاده کنم
با سپاس
با عرض سلام و خسته نباشید به این همه تلاش و پشتکار که واقعا ارزنده و قابل قدردانی می باشد.
از همین جا به شما خسته نباشید عرض می کنم و میخوام بدونید که این کارتون کمک بسیار شایانی به جامعه آکادمیک و علمی کشور کرده است.
من همین فردا قصد رفتن به میدان انقلاب و خریدن کتاب شما رو دارم.
کاش آدرس مغازتون رو هم میگفتید تا بتونم بیام و از نزدیک عکس هایی که گفتید به دیوار زدید رو مشاهده کنم.