رضا قاسمپور مدیر شهیدستان #کرج در یادداشتی با عنوان “ای کاش خانواده و کشور بهتری داشتم” نوشت:
جمعه تیرماه ۱۴۰۰ شهیدستان کرج میزبان کنکور تجربی بود، از کله سحر تا ساعت ۳ درگیر این آزمون نفسگیر و حواشی ان بودیم وقتی ازمون تمام شد در شمارش پاسخنامه ها یکی کم اومد؛ وای خدای من یعنی پاسخنامه رو از حوزه خارج کردند؟
بسیج شده و تمام اوراق را زیر و رو می کنیم تا اینکه پس از یک ساعت تقلا پاسخنامه ای را لای دفترچه سوالات پیدا می کنیم ناگهان چشمم به یادداشت پشت پاسخنامه دوخته می شود یک پاراگراف با مداد به انگلیسی نوشته شده است.
به کمک اساتید زبان متن را ترجمه تحت الفظی می کنیم.
“از همه چیز خسته ام از هر چیزی
ای کاش پولدار بودم و تعدادی دوست خوب داشتم
کاش کشور بهتری داشتم ای کاش ادم بهتری بودم
کاش کارهای خیر بیشتری داشتم به جای تعداد زیادی گناه
کاش خانواده بهتری داشتم و
ارزو دارم ارزوی نداشتم
اگر به عقب برگردم خودمو می کشتم در بچه گی
ای کاش می تونستم ازاد باشم
ای کاش می تونستم اونجور که دلم میخاد عمل کنم ای کاش….”
به قول استاد پورسلیمان اوج ناامیدی و استیصال یک جوان ایرانی کنکور زده بارش یاس، فوران احساسات منفی
به راستی کدامین پل ارتباطی را شکسته ایم که جوانمان در کشور و خانواده خود احساس خفگی و یاس کرده و دیوار ارزوهایش کوتاه و کوچه های احساسش رو به بن بست آرزوهاست. دلیل این حجم از بی تابی و دلمردگی چیست؟ آیا مسیر خوشبختی لزوما از جاده کنکور و آنهم پزشکی می گذرد؟
مسئله چیست؟
این روزهای پر استرس کرونایی اخبار ناگوار حوادث شب امتحانی، حین و پساکنکوری تقریبا از چهار گوشه کشور به گوش می‌رسد. ایست‌های قلبی، سکته‌های ناشی از مصرف ریتالین، استرس‌های حاد، افسردگی های شدید، بی اشتهایی، ضعف و بیهوشی سر جلسه امتحان، ضربان قلب، فشارخون، تیک‌های عصبی، سردرد، تهوع، خواب آلودگی و… سکه رایج بازار آشفته آموزش می‌باشد.
برخی از خانواده‌ها ماه‌هاست که خود را در آپارتمان‌های تنگ و تاریک قرنطینه کرده و روح و روان و جسم‌شان طراوت و شادابی لازم را از کف داده‌اند.
مشکل کجاست؟
دلیل این همه هرج و مرج روحی و روانی، التهابات کنکوری، اضطرابات امتحانی و… چیست؟ کجای کار ما می‌لنگد؟ کدامین پل ارتباطی ترک برداشته و چرا جاده‌های عاطفه به بن‌بست رسیده است؟
به گفته دکتر حریرچی در ایام امتحانات شاهد رشد پنجاه درصدی استفاده خودسرانه از قرص‌های ریتالین و… برای رفع بی‌خوابی و افزایش تمرکز در امتحانات هستیم.
پنج درصد از دانشجویان و دانش‌آموزان سال آخر معتاد به مصرف ریتالین هستند.
▫️ریتالین همانند قرص روان‌گردان اکس بوده و مصرف بیش از حد آن اعتیادآور است و عوارضی چون ضربان قلب، فشارخون، مشکلات معده، تیک‌های عصبی، حرکات تکراری بی‌هدف، سردرد، خستگی، مشکلات گوارشی، تهوع و سکته مغزی را به همراه دارد.
استرس امتحانات و اضطراب کنکور
استرس و اضطراب نوجوانان و جوانان حاصل از امتحانات در سال‌های مدرسه و دانشگاه معطوف به فشار غیرمنطقی والدین، فشارات روحی و روانی معلمان و کلیت سیستم آموزشی، التهابات روحی و روانی به ارث رسیده از اجتماع، رسانه‌های گروهی، شبکه‌های اجتماعی، ماهواره ،گروه همسالان و از همه مهم‌تر حواشی کرونا ویروس می‌باشد.
چرایی استرس و عوامل استرس زا
به گفته روانکاوان استرس به معنای فشار و تنش روح و روان و واکنش بدن به آن می‌باشد. شرایط استرس‌زا می‌تواند عامل ایجاد افسردگی و اضطراب باشد.
حوادث پر استرس شامل پایان دادن به یک رابطه عاطفی طولانی‌مدت، از دست دادن شغل، طلاق، از دست دادن اعضای خانواده و نزدیکان، و تغییرات غیرمنتظره و بزرگ در زندگی است.
البته وجود استرس کنترل شده می‌تواند اثرات مثبتی در کمک به ارتقا و افزایش خلاقیت‌های فردی داشته باشد. بالعکس استرس شدید و طولانی اثرات منفی فیزیولوژیکی، احساس خستگی ممتد، بی‌حالی، بی‌میلی و افسردگی را به همراه دارد.
عوامل مؤثر در اضطراب امتحان
عوامل شخصیتی، اجتماعی، خانوادگی، فرهنگی، آموزشگاهی و…، ترس از آینده، تصویر غیرواقعی از خود، پیشینه منفی، عوامل عاطفی و فیزیکی حین و قبل و بعد امتحانات، اعتماد به نفس پایین، شکست‌های پیشینی اختلالات وراثتی و… قابل ذکرند.
روانشناسان از برنامه‌ریزی، استراحت، خواب_راحت، تغذیه_سالم، تمرکز_فکری، مثبت‌اندیشی، آرامش_روحی_روانی به‌عنوان هفت قانون طلایی برای کاهش استرس یاد می‌کنند.
مدارس خاص
به دلیل غربالگری معیوب و انتخاب نادرست دانش‌آموزان تیزکوش به جای تیزهوش در مدارس خاص، در ادامه شاهد آسیب‌های روحی و روانی شدیدی خواهیم بود.
فشار روانی اولیا و مربیان به دانش‌آموزان برای کسب حد نصاب نمرات و معدل بیشتر، فشار بر دانش آموز برای کسب رتبه‌های جشنواره‌هایی چون خوارزمی و همچنین قبولی در رشته‌های خاصی چون گروه پزشکی، از عوامل اصلی بروز استرس‌های شایع می‌باشد.
چه باید کرد؟
مثلث خانواده، مدرسه و اجتماع هر سه در توفیقات و ناکامی‌های آموزشی و تربیتی فرزندان ما دخیل هستند.
اگر دانش‌آموزی با تربیت خانوادگی نرمال و شرایط اجتماعی خوب به مدیر، معاون و یا معلم مسئله‌دار برخورد کند، احتمال لغزش او افزایش خواهد یافت.
همچنین دانش‌آموز با خانواده و مدرسه سالم، در جامعه‌ای مریض و آلوده، به راحتی نمی‌تواند از آسیب‌هایی چون اعتیاد اینترنتی، قرص‌های ریتالین و… در امان بماند.
ضمن اینکه دانش‌آموز خانواده مسئله‌دار، مشکل خود را به مدرسه منتقل خواهد کرد.
برای تربیت دانش‌آموزان مبتنی بر منشور حقوق شهروندی در هزاره سوم لازم است بین خانواده، مدرسه و اجتماع تعادل و تعامل مناسب صورت گیرد.
جامعه سالم متشکل از شهروندان سالم بوده و برای تربیت شهروند دولت باید هزینه در آ.پ را به مثابه سرمایه‌گذاری در آتیه کشور تلقی نماید.
گزارش: رضا قاسمپور