به گزارش«کمال مهر»به نقل آسوبان، در حالی هئیت باستان شناسی محوطه چیاسبز چم نقدعلی در شهرستان کوهدشت، روزهای پایانی کاوش خود را سپری کرد که این هیئت، کشفیات جدیدی از دوره ساسانی را به دست آورد تا بار دیگر فصل جدیدی از تاریخ لرستان، در سرخط اخبار کشور قرار بگیرد.
سرپرست هیئت کاوش باستان شناسی چیاسبز چم نقدعلی در شهرستان کوهدشت در این خصوص به خبرنگار آسوبان می گوید: کاوش در منطقه ی رودبار از نخستین روز دی ماه سال جاری شروع شده و تا ۱۵۵ بهمن ادامه داشته است.
کاوشی اضطراری
عطا حسن پور با بیان اینکه مجوز کاوش در این منطقه ی لرستان از سوی پژوهشکده باستان شناسی و پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی کشور صادر شده؛ اظهار کرد: تأمین اعتبار کاوش در این منطقه، از سوی وزرات نیرو و به منظور نجات بخشی و کاوش اضطراری آثار واقع در حوضه ی آبگیر سد سیمره انجام شده است.
این کارشناس میراث فرهنگی لرستان با اشاره به اینکه این اعتبار وزارت نیرو در اختیار پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی کشور و سپس هیئت کاوش باستان شناسی چیاسبز چم نقدعلی قرار گرفته است؛ خاطرنشان کرد: مبلغ اعتبار وزارت برای کاوش در این منطقه، ۳۰ میلیون تومان بوده است.
وی، کاوش در روستای چم نقدعلی را اولین کاوش باستان شناسی در این منطقه دانست و بیان داشت: در این کاوش، آثاری از دوره ی ساسانی کشف شده است.
رودبار کوهدشت، نیل ایران
سرپرست هیئت کاوش باستان شناسی چیاسبز چم نقدعلی با اشاره به اینکه منطقه ی رودبار در یک دشت میان کوهی کم عرض قرار دارد؛ اظهار کرد: این منطقه، دارای کشاورزی غنی ای است؛ به طوری که بدون هر اغراقی، می توان منطقه ی رودبار را «نیل» ایران نامگذاری کرد.
عطا حسن پور با بیان اینکه منطقه ی رودبار، در سال های دور، یک کریدور ارتباطی بین منطقه ی بین النهرین در دوره ی ساسانی و مناطقی مانند شوش، همدان و ماداکتو بوده؛ تصریح کرد: کشفیات اخیر در منطقه ی رودبار، برگ زرینی را در تاریخ استان و کشور رقم زده؛ به طوری که کاوش ها نشان می دهد این منطقه در دوره ی ساسانی، مورد توجه جوامع انسانی و حکومتی وقت بوده است.
وی، طراز آبگیری سد سیمره نسبت به منطقه ی رودبار را بسیار پایین دانست و گفت: کاوش باستان شناسی در چیاسبز چم نقدعلی به زیر آب نرفته و این منطقه حفاظت می شود.
کاوش باستان شناسی چیاسبز چم نقدعلی و زدودن ابهام تاریخ
سرپرست هیئت کاوش باستان شناسی چیاسبز چم نقدعلی با بیان اینکه محوطه ی چیاسبز ۲ در سال ۸۵ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده؛ ادامه داد: این محوطه در سال ۸۶ مورد بررسی مجدد قرار گرفته و در همان سال نشانه هایی از آثار تاریخ ساسانی و یا اشکانی در محوطه ی چیاسبز ۲ به دست آمد.
عطا حسن پور با تأکید بر اینکه کاوش باستان شناسی چیاسبز چم نقدعلی از تمام ابهام های باستان شناختی در این منطقه پرده برداشته؛ اظهار کرد: در این کاوش، یک بناری معماری شکیل و باقواره از زیر خاک نمایان شد.
این کارشناس میراث فرهنگی، کشف یک گورستان از دوره ی ساسانی را نیز از نتایج کاوش باستان شناسی چیاسبز چم نقدعلی دانست و تصریح کرد: در قسمت شمالی این گورستان، یک گور چهارچینه سنگی مربوط به یک شخص بزرگسال و با قدی بیش از ۲ متر کشف شد.
وی با اشاره به اینکه فقط طول چهارچینه سنگی این گور در حدود ۲ متر و چهل سانتی متر بوده؛ بیان داشت: بانو انواری، دکترای انسان شناسی و استخوان شناسی، این گورستان را به منظور تعیین سن، جنسیت، تاریخ، ژن، رژیم غذایی، هاپلوگروپ منطقه و جزییات دیگر انسان شناسی مورد مطالعه و نمونه برداری قرار داده است.
نخستین مطالعات انسان شناسی کاوش های باستان شناسی در لرستان
سرپرست هیئت کاوش باستان شناسی چیاسبز چم نقدعلی اظهار کرد: در قسمت جنوبی این سازه ی معماری، گورستان کودکان با ۸ گور کودک و یک گور نوجوان نیز کشف شد.
عطا حسن پور، جهت گورهای کشف شده را به سمت شمال غربی، جنوب شرقی دانست و تأکید کرد: با توجه به اینکه در دوره ی اسلامی، چاله و سنگ لحد وجود دارد؛ احتمال آن می رود که گورهای کشف شده با این مشخصات، متعلق به دوره ی ساسانی باشد.
این کارشناس میراث فرهنگی با تأکید بر اینکه مطالعات انسان شناسی بر روی کاوش های باستان شناسی در منطقه ی رودبار کوهدشت، برای نخستین بار در استان لرستان انجام شده؛ اظهار کرد: سازه ی معماری کشف شده، سنگ چین با ملاط گِل است که در مرکز این بنا، یک اتاق مربع شکل با ستون مدور سنگی و با اندود گچ، روی یک پایه ستون سنگی و با اندود گچ قرار گرفته است.
وی، کف بنای کشف شده را از گچ دانست و گفت: قسمت غربی این اتاق ستون دار به یک پستو و اتاقِ انبار منتهی شده است.
اتمام اعتیار و تاریخ زمان کاوش
سرپرست هیئت کاوش باستان شناسی چیاسبز چم نقدعلی با اشاره به اینکه این اتاق انبار با ۲ پله به سطحی حدود یک پایین تر از فضای ستون دار می رسد؛ خاطرنشان کرد: در اتاق انبار، ۲ خمره ی بزرگ آذوقه با عمق حداقل یک متر در کف اتاق قرار دارد که این خمره ها به طور کاملاً سالم در کاوش به دست آمده است.
عطا حسن پور با تأکید بر اینکه در اتاق انبار، در کنار ۲ خمره ی بزرگ، ۲ ظرف کوچک دیگر نیز به دست آمده است؛ بیان داشت: در روزهای پایانی کاوش و قبل از اتمام، ۲ ستون مدور به ارتفاع حداقل یک و متر نیم به دست آمده پیش بینی می شود ارتفاع این ستون ها بیش تر باشد.
این کارشناس میراث فرهنگی، مجوز کاوش در منطقه ی چیاسبز چم نقدعلی شهرستان کوهدشت را تا ۱۵ بهمن سال جاری دانست و تصریح کرد: اعتبار کاوش در این منطقه نیز به پایان رسیده و ناگزیر کاوش در منطقه ی چیاسبز چم نقدعلی متوقف می شود.
وی ادامه داد: در صورت صلاحدید پژوهشگاه باستان شناسی کشور، در حدود یک ماه دیگر کاوش در قسمت های دیگر این منطقه شروع می شود.
غنای شهرستان کوهدشت در دوره ی ساسانی
سرپرست هیئت کاوش باستان شناسی چیاسبز چم نقدعلی با تأکید بر اینکه پراکنش یافته های باستان شناسی تا شعاع ۲۰۰ متری در این منطقه نیز وجود دارد؛ اظهار کرد: با توجه به این یافته ها، احتمال آن می رود که یک بنا با وسعت حداقل یک هکتار در زیر خاک، مدفون باشد.
عطا حسن پور با اشاره به اینکه کاوش اخیر در وسعت ۴۵۰ مترمربع بوده؛ بیان داشت: از این مقدار وسعت کاوش، ۱۶ تا ۱۷ کارگاه باز شده و امیدوار هستیم پژوهشگاه باستان شناسی کشور با ادامه ی کاوش در منطقه ی رودبار کوهدشت موافقت کند.
این کارشناس میراث فرهنگی، تاریخ دوره ی ساسانی را بسیار تاریک و مبهم و مربوط به بناهای حکومتی، آتشکده ها و نیایشگاه ها دانست و بیان داشت: با کاوش های اخیر در این منطقه از کوهدشت، نحوه ی زندگی مردم در دوره ی ساسانی به دست آمده است.
وی، شهرستان کوهدشت را در دوره ی ساسانی بسیار غنی دانست و اظهار کرد: تاکنون در هیچ کدام از شهرهای لرستان، کاوشی در دوره ی ساسانی انجام نشده است.
آواز بلند ایستادگی و شُکوه
سرپرست هیئت کاوش باستان شناسی چیاسبز چم نقدعلی تصریح کرد: دوره ی پیش از تاریخ کوهدشت در جهان زبانزد است و نیز این شهرستان در دوره ی ساسانی، حرف ها برای گفتن دارد.
«معصومه خوشیار»، کارشناس ارشد دیرینه شناسی و زمین شناسی، «صبا غلامی»، کارشناس ارشد باستان شناسی، «آریا خالدیان»، دانشجوی ارشد باستان شناسی، «اسماعیل نیک نژاد»، دانشجوی دکترای باستان شناسی و «سمیه دهقان»، کارشناس مرمت و حفاظت بناهای تاریخی و طراح سفال، در هیئت کاوش باستان شناسی چیاسبز چم نقدعلی به سرپرستی «عطا حسن پور»، مشارکت داشتند.
بنابراین گزارش، شهرستان کوهدشت با سنگ نگاره های «هومیان» و «میرملاس» و نیز دیگر آثار باستانی اش، میراث دار تاریخ ۱۲ هزار ساله ی بشر است؛ به طوری که در گذشته های دور و این فسیل های قدیمی وقتی از خواب دیرین و به پاسداشت همان ابهت کهن بیدار می شوند؛ آینده دوردست امروز شده را، قدیمی تر از گذشته ها و مهجورتر از همیشه می یابند. فسیل ها با حرفهای تازه تری امده اند.
انتهای پیام/