در وضعیتی که نظم و ناظم بر روابط فی مابین برقرار نیست و صرفاً طرفین خود باید منافع خود را در ارتباط ها کسب کنند اصل بنیادین عمل متقابل است.
طی روزهای اخیر با اتفاقی که در درون ساختار حکومتی آمریکا با تمدید قانون تحریم های ایران موسوم به ایسا افتاده است، تقریباً همه موافقان و مخالفان، چه داخلی و خارجی تاکید کردند که نه تنها این عمل با روح حاکم بر توافق هسته ای مقایرت دارد بلکه قطعاً نقض برجام است؛ نقض به این معنی که یکی از طرفین به تعهد خود عمل نکرده و به طرف دیگر ضرر مستقیم رسانده است.
بر همین اساس جناب آقای روحانی رئیس جمهور ایران در پاسخ به مطالبه مردم و البته بسیاری از مسئولین و نخبگان برای اقدام متناسب با رویکرد آمریکا؛ دو نامه مجزی به جناب آقای ظریف وزیر امورخارجه و جناب صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی نوشته است و در آن دستور دادند تا وزارت خارجه در چهارچوب تعهدات ایران این مسئله را پیگیری حقوقی کند و سازمان انرژی اتمی نیز تحقیق و مطالعه برای تولید پیشران هسته ای و تولید سوخت متناسب با آن را طی سه ماه دنبال کند.
در یادداشتی درباره مکانیسم پیگیری حقوقی نقض عهد اشاره شد که چه سرانجامی خواهد داشت اما درباره بخش فنی باید گفت که اولاً تولید پیشران هسته ای هیچ ارتباطی به تعهدات ایران در برجام و یا MPT ندارد و ثانیاً مطالعه و تحقیق پیرامون تولید سوخت آن هم نقض برجام نیست، چرا که ضرورتاً سوخت پیشران بالا سه و نیم درصد غنی سازی نیست و یا تحقیق و مطالعه هم در برجام محدود نشده است.
از طرفی مشاهده شد که بلافاصله بعد از دستور جناب آقای روحانی جان کربی از طرف دولت آمریکا اعلام کرد که این دستور نقض برجام نیست و روسیه هم با همین مذمون مطلبی را اشاره کرده بود و حتی در داخل کشور هم کسی قائل به نقض در برجام با این دستورات ایشان نیست.
شاهد دیگری که می توان بر این ادعا آورد سفر یوکی آمانو در روز های اخیر به ایران و تاکید بر این نکته است که ایران به تمام تعهدات خود تا کنون عمل کرده است؛ این که آژانس انرژی اتمی که سالها هر بهانه و یا حتی دروغی را برای فشار به ایران استفاده می کرد و با گزارش های کذب خود خسارت های فراوانی به کشور وارد کرد امروز تاکید می کند که ایران به تعهدات خود به خوبی عمل کرده است حاکی از این است که هیچ عملی که ناقض برجام و حتی برخلاف روح حاکم بر آن باشد نیز صورت نگرفته است.
نتیجه ای که می توان از این مباحث گرفت این است که هیچ عمل متقابلی در راستای نقض برجام صورت نگرفته تا اثر خود را بر رفتار طرف مقابل بگذارد و حتی عملی متناسب با آنچه که در آمریکا بوجود آمده هم نبوده است، بلکه این دستور را جناب روحانی در روز اجرای برجام هم می توانستند صادر کنند و احتمالاً جزو وظایف و برنامه پیش روی صنعت هسته ای هم بوده است.
عملی متقابل است که یا یکی از تعهدات ما را لغو کند و یا حداقل اجرای تعدادی از تعهدات ایران را برای بازه زمانی مشخصی متوقف سازد که هزینه سیاسی کمتری داشته باشد.
این دستور آقای روحانی تقریباً هیچ اثر بین المللی موثری نخواهد داشت و احتمالاً به تعبیر دیپلمات ها صرفاً مصرف داخلی خواهد داشت و آنرا باید در راستای جنگ روانی و رسانه ای مورد نظر دولت ارزیابی کرد.
انتهای پیام/