طی سالهای اخیر رادارهای روزنه مصنوعی یا همان سار Synthetic Aperture Radar توسعه چشمگیری در دنیا پیدا کرده و به نوعی از رادارها اطلاق می شود که برای امور نقشه برداری و تصویربرداری از سطح زمین به کار می رود. معمولا این فن‌آوری در هواپیماهای شناسایی با اهداف نظامی و غیرنظامی کاربرد دارد.
امواج رادیویی این رادار در دفعات بالا با سرعتی زیاد به سطح مورد نظر تابیده شده و پس از بازگشت تصویری دو بعدی از سطح مورد نظر را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. کاربرد اصلی این فن‌آوری در امور نظامی و تهیه نقشه از مناطق مختلف است به گونه‌ای که در جدیدترین مدل‌های موجود SAR قابلیت تهیه تصاویری با قدرت تفکیک ۱۰ سانتی متر وجود دارد.
درباره این رادار مثالی وجود دارد که می‌گوید: “می‌توان با این فن آوری ردپای انسان در کویر را شناسایی کرد”.
طی سالهای اخیر از این فن آوری جهت تجهیز هواپیماهای شناسایی، جنگنده و هواپیماهای بدون سرنشین در ارتش آمریکا و برخی دیگر از کشورهای پیشرفته استفاده شده که به عنوان نمونه هواپیماهای یو-۲، اف-۱۵ و پهپادهای RQ-170 می توان اشاره کرد.
از همان زمانی که نیروهای مسلح کشورمان توانستند هواپیمای بدون سرنشین فوق پیشرفته RQ-170 آمریکا که از این فن آوری پیشرفته استفاده می کند را کنترل و شکار کنند، کارشناسان داخلی و خارجی تاکید می کردند که با توجه به نبوغ و توانمندی های فنی متخصصان کشورمان، بهره‌برداری از این نوع رادار خاص در آینده نزدیک دور از ذهن نخواهد بود.
ویژگی های SAR
SAR های هوایی و فضایی علاوه بر دارا بودن ویژگی های عمومی رادارهای تصویرگر، دارای چند ویژگی منحصر بفرد می باشند :
۱٫ توانایی تصویربرداری از یک سطح با دقت تفکیک از چند متر تا چند کیلومتر.
۲٫ توانایی تهیه تصویری با دقت مطلوب و معین مستقل از ارتفاع تا حدی که قدرت فرستنده اجازه می دهد.
۳٫ وجود پارامترهای اساسی مختلف مثل قطبش، زاویه تابش، فرکانس و غیره برای بهینه سازی سامانه در کاربردهای مشخص.
البته تولید تصویر از سیگنال دریافتی یک سامانه SAR کار پیچیده ای است. به عبارت دیگر در این سامانه ها، بکارگیری آنتن‌های بلند برای ایجاد پرتو باریک که در RAR مورد نظر است جای خود را به حجم زیادی از پردازش طیفی سیگنال داده است. با استفاده از روش های پردازش سیگنال، آرایه‌های دهانه- ترکیبی هوایی یا فضایی می‌توانند با استفاده از آنتن‌های نسبتا ساده و استاندارد به دقت بسیار بالایی در نقشه‌برداری زمین دست یابند.
بطور مثال نحوه تشکیل پرتو در یک سامانه آرایه- ترکیبی با طول موج ۴ سانتی متر و با حرکت رادار و تغییر مکان آنتن، از نقطه نظر هدف روی زمین، آنتن آرایه ای بزرگی به طول ۲ کیلومتر تشکیل خواهد شد و چنین آرایه ترکیبی(SAR) قادر است در برد متوسط ۴۰۰ کیلومتر، قدرت تفکیکی به دقت ۴ متر در امتداد مسیر پرواز ایجاد نماید و این در حالی است که در این فاصله قدرت تفکیک مربوطه برای یک آنتن حقیقی (RAR) در حدود ۲ کیلومتر است.
بطور کلی رادار دهانه- ترکیبی ایجاد تصویری را میسر می سازد که اندازه سلول تصویری آن در جهت حرکت آنتن، مستقل از فاصله رادار از هدف است. این اندازه با دقت تفکیک رادار رابطه مستقیم دارد. بنابراین SAR می‌تواند با استفاده از آنتنی کوچکتر از RAR به دقت تفکیکی به مراتب بیشتر از آن دست یابد. دستیابی به این ویژگی گام بزرگی در بهبود کیفیت و دقت تصاویر هوایی شد.
رادار سار ایرانی هم آمد
در جریان نمایشگاه هوایی کیش که از صبح امروز با حضور وزیر دفاع کشورمان افتتاح شد، اولین نمونه رسمی از یک رادار سار ایرانی به نام “ابصار” به نمایش درآمده است. در توضیحات این رادار خاص تصریح شده است که علاوه بر پرنده های بدون سنشین کشورمان، امکان نصب آن روی انواع جنگنده های ایرانی نیز وجود دارد.
این محصول ساخته شده توسط متخصصان دفاعی کشورمان علاوه بر آنکه قابلیت تصویربرداری نواری از اراضی مختلف با پوشش های دریایی، کشاورزی، کوهستانی و جنگلی را دارد، می تواند از مصنوعات ساخت انسان و حتی اهداف دریایی مانند کشتی و قایق نیز تصویربرداری کند.
یکی از ویژگی های مهمی که در رادار “ابصار” موجود است، قابلیت تصویربرداری دورایستا است که با این اوصاف، پرنده های ایرانی دارای چنین سامانه ای، می توانند در زمین خودی قرار گرفته، اما از منطقه مورد نظر به گونه ای تصویربرداری کنند که تصور شود پرنده بالای سر منطقه مورد نظر قرار داشته است.
با چنین امکانی، بدون آنکه نیاز باشد پرنده های ایرانی وارد خاک یا فضای منطقه مورد نظر شوند، تمامی تحرکات و تجهیزات طرف مقابل مورد بررسی دقیق قرار گرفته و اصطلاحا شماره کفش دشمن نیز قابل شناسایی خواهد بود.
قرار گرفتن نمونه کامل و ساخته شده چنین رادار مهم و استراتژیکی در نمایشگاه هوایی کیش نشان می دهد تمام پروسه طراحی و تحققیقات آن به پایان رسیده و اکنون این محصول آماده نصب روی پهپادها، جنگنده ها و هواپیماهای شناسایی کشورمان خواهد بود.
منبع: مشرق
انتهای پیام/