جمهوری اسلامی ایران هم‌اکنون با در اختیار داشتن، سامانه‌های موشکی پدافندی و موشک‌های کوتاه‌برد، میان‌برد و برد بلند و البته موشک‌های ضدکشتی و بالستیک، در زمره کشورهای پیشتاز و دارای قدرت بالا، در عرصه توان موشکی قرار دارد.

یکی از سرشناس‌ترین موشک‌های بالستیک و ضدکشتی ایران، “خلیج فارس” است؛ موشک بالستیک سوخت جامد “خلیج فارس”، موشکی است که با بردی در حدود ۳۰۰کیلومتر، کلاهک انفجاری ۶۵۰ کیلویی را حمل می‌کند.

موشک خلیج فارس

میان مجموعه موشک‌های موجود در جهان، چندین موشک جزو سرشناس‌ترین موشک‌ها محسوب می‌شوند. سان برن (SUN BURN)، به‌عنوان یکی از موشک‌های مطرح، در این زمینه شناخته می‌شود.

** سان برن را بهتر بشناسید

این موشک، از جمله موشک‌های بسیار قدرتمند جهان است که توسط شوروی سابق و به‌منظور مقابله با قدرت راداری ناوهای آمریکایی ساخته شده است. ناتو این موشک را “اس‌اس-ان-۲۲ سان‌برن” می‌نامد اما روسیه به‌عنوان کشور سازنده، این موشک را “موسکیت” نام‌گذاری کرده است.

طبق اطلاعات منتشره، هم‌اکنون فقط ۴ کشور روسیه، هند، چین و ایران دارای این موشک هستند. برخی منابع خبری نیز، ویتنام را کشور پنجمی می‌دانند که به این موشک مجهز است.

سان برن یک موشک ضدکشتی است که می‌تواند یک کلاهک ۷۵۰ پوندی را در حدود ۱۰۰ مایل حمل و به هدف اصابت کند؛ این موشک قابلیت شلیک از زیردریایی، ساحل و ناوهای جنگی را داشته و مدلی از آن نیز هواپایه شده و امکان شلیک از جنگنده‌ها را داراست.

موشک‌های هواپایه سان‌برن در ابتدای شلیک، توسط سیستم خلبان خودکار هدایت می‌شوند ولی در عین حال، این امکان هم وجود دارد که در صورت لزوم، مسیر حرکت موشک توسط خلبان جنگنده تصحیح شود. در مرحله نهایی نیز، رادار موشک فعال شده و تا اصابت آن به هدف، رادار موشک، آن را هدایت می‌کند.

مقابله با این موشک بسیار سخت است و اکثر سپرهای موشکی جهان به‌علت سرعت زیاد، ارتفاع پروازی کم، خاصیت پنهان‌کاری، سیستم هدایت ماورای دید، امکان هدایت با ماهواره و…، امکان مقابله با آن را ندارند.

موشک  سان‌برن آماده نصب روی جنگنده سوخو۲۷

طول این موشک ۹ متر و وزن آن ۴۵۰کیلوگرم است و سرعتی معادل ۳ ماخ داشته و برد نهایی آن ۲۵۰ کیلومتر اعلام شده است. این موشک با استفاده از رادار کنترل و هدایت می‌شود و امکان فعال‌کردن کنترل ماهواره‌ای روی آن نیز وجود دارد.

طبق اطلاعات منتشر شده درباره این موشک ضدکشتی، سرعت سان برن ۱۵۰۰ مایل در ساعت است.

سرعت این موشک با در اختیار داشتن یک پیشران اصلی و چهار بوستر یا همان پیشران کمکی، به‌شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است. سان برن از سوخت جامد برای حرکت استفاده می‌کند.

اهداف سان‌برن فرصت چندانی برای فرار از آن ندارند؛ علتش آن هم سرعت بسیار بالای موشک است، به‌طور مثال، ناوی که در فاصله ۱۰ کیلومتری از محل استقرار این موشک است، از زمان شلیک موشک، فقط ۱۰ ثانیه فرصت دارد که سامانه‌های الکترونیکی ضدموشکی و آتشبارهای خود را فعال کند و قطعاً فرصت ۱۰ثانیه‌ای برای فعال کردن سپر دفاع موشکی (غالب ناوهای غول‌پیکر و کشتی‌های جنگی دارای سپر دفاع موشکی هستند)، فرصت بسیار کمی است.

موشک سان‌برن ۱۰۲۰ متر در هر ثانیه، سرعت دارد که در حوزه موشک‌های ضدکشتی، سرعتی بسیار خوب محسوب می‌شود.

** رقبای سان‌برن

اگزوسه (ساخت فرانسه) و هارپون (ساخت آمریکا)، رقبای اصلی سان‌برن هستند اما با این وجود، سان‌برن به‌علت ویژگی‌های مهم به‌خصوص سرعت بسیار بالا (معادل ۱۰۲۰ متر در هر ثانیه)، شناخته‌شده‌تر و قدرتمندترین موشک ضدکشتی جهان شمرده می‌شود.

ایران، قبل از وقوع انقلاب اسلامی سفارش خرید چندین فروند از موشک هارپون را به آمریکا داد و تعداد محدود ولی نامعلومی از این موشک را دریافت کرد و پس از وقوع انقلاب اسلامی و در جریان یک عملیات دریایی در جنگ تحمیلی، این موشک‌ها را استفاده کرد.

موشک هارپون در حال شلیک از عرشه ناو

سرعت هارپون، ۲۴۰ متر در هر ثانیه اعلام شده که این سرعت، تقریباً یک‌چهارم سرعتی است که موشک سان‌برن روسیه دارد.

موشک اگزوسه نیز، یک موشک ضدکشتی است که رسانه‌های جهان، ایران را یکی از دارندگان این موشک می‌نامند. برد عملیاتی این موشک حداکثر ۷۰ کیلومتر عنوان شده است.

** سان برن و ایران

پایگاه معتبر اگزمینر (Examiner) در اواخر سال ۲۰۱۲ با انتشار گزارشی به بررسی توان نظامی ایران در دریا و مقایسه آن با توان نظامی آمریکا در خلیج فارس، پرداخت و ایران را یکی از دارندگان رسمی موشک “سان برن” معرفی کرد.

در مقاله منتشره این سایت آمده بود: تمامی ناوهای هواپیمابر آمریکا نسبت به موشک‌های ضدکشتی آسیب‌پذیر هستند. به‌علاوه، هزینه این ناوهای هواپیمابر بسیار گران است، به‌طوری که اگر بخواهیم سامانه‌های ضدموشکی در این ناوها مستقر کنیم، میلیاردها دلار در بسیاری از موارد هزینه خواهد داشت. اما موشک ضدکشتی مافوق صوت ایران در مقایسه با این ناوها بسیار ارزان‌تر و خطرناک‌تر است، با هزینه یک موشک ضدناو SunBurn ایران مقایسه کنید، تهدیدی را که نیروی دریایی آمریکا با آن مواجه خواهد شد مشاهده می‌کنید. این موشک یک امتیاز غیرمتقارن دارد که آمریکا هنوز سعی می‌کند از آن سر دربیاورد”.

** ماجرای سفر دریابان شمخانی به روسیه

دریابان علی شمخانی وزیر دفاع وقت ایران در سال ۲۰۰۱ به روسیه سفر و با مقامات این کشور دیدار و از نزدیک درباره مسائل مختلف گفت‌وگو کرده بود.

یکی از مهمترین دیدارهای شمخانی، دیدار با وزیر دفاع وقت این کشور بود.

اندکی پس از انجام این سفر، رسانه‌ها از امضای یک توافق میان ایران و روسیه خبر دادند که براساس آن، ایران سفارش ساخت تعدادی از موشک‌های سان‌برن را به روسیه داده بود؛ تاکنون، هیچ اطلاعاتی درباره تعداد موشک‌های سفارش داده‌شده، منتشر نشده است.

در گزارش منتشره در آن زمان، دریابان شمخانی با حضور در محل آزمایش یک فروند موشک سان‌برن، از نزدیک در جریان نحوه شلیک و قدرت انفجاری آن قرار گرفته و سپس خواستار خرید تعدادی از این موشک‌ها شده است.

اگرچه با گذشت ۱۳ سال از آن سفر، هنوز هیچ مقام رسمی‌ در ایران این توافق را تأیید نکرده اما در ۸ فوریه سال ۲۰۱۲ میلادی وب‌سایت استندآپ آمریکا (STAND UP AMERICA) با انتشار تصویری، نوشت که این موشک سان‌برن روسیه است که ایران، آن را در اختیار داشته از آن استفاده می‌کند.

وب‌سایت استندآپ امریکا، توسط یک ژنرال بازنشسته ارتش آمریکا اداره می‌شود و از سال ۲۰۰۵ آغاز به کار کرده و به‌علت گستردگی فعالیتش، یک سازمان چندرسانه‌ای محسوب می‌شود.

در تصویر منتشر شده در این سایت، موشکی در حال شلیک از روی یک قایق تندرو است، ولی مشخص نیست که این عکس کجا گرفته شده است.

تصویر منتشرشده در سایت استندآپ آمریکا

اگرچه ایران دارای موشک‌های ضدکشتی مختلفی از جمله خلیج فارس و کروزهایی همچون قادر، نصر، نور، ظفر، کوثر و حتی موشک حوت (HOOT) است اما تاکنون در هیچ رزمایشی از سان برن استفاده نکرده و هیچ مقامی درباره در اختیار داشتن یا نداشتن چنین موشکی صحبت نکرده است اما رونمایی از قدرتمندترین موشک ضدکشتی جهان توسط ایران، برای هر کشور متجاوزی بسیار “هراس‌آور” خواهد بود چرا که این موشک به‌علت سرعت بسیار زیاد، رادارگریز بودن، حرکت در ارتفاع پایین و قدرت انفجاری بسیار بالا و چندین و چند مؤلفه دیگر، جزو موشک‌هایی محسوب می‌شود که ردگیری و یا ایجاد انحراف در مسیر آن، تقریباً غیرممکن است.