به گزارش گروه بین الملل «کمال مهر»؛؛ کودتای نظامی جمعه شب در ترکیه، بار دیگر نام شناخته شده ترین چهره سکولار این کشور را بر سر زبانها انداخته است. فتح‌الله گولن، واعظ، نویسنده و مدرس اخلاق و الهیات است که از سال ۲۰۰۰ میلادی در تبعیدی خودخواسته در ایالت پنسیلوانیای آمریکا به سر می‌برد.
گولن معتقد به تسامح و تساهل مذهبی است و در جامعه ترکیه به عنوان شخصی میانه‌رو و در عین حال مذهبی شناخته می‌شود. وی همچنین معتقد به گفتگو میان ادیان الهی است و خود او برای چنین گفتمان‌هایی با واتیکان و برخی مراکز مذهبی یهودی بارها پیشقدم شده است.
گولن اما در عین اعتقاد به گفتگو میان ادیان، نسبت به مذهب شیعه نگاهی به شدت منفی دارد و تاکنون موضع‌گیری‌های تندی درباره ایران و مذهب تشیع داشته است.
وی در سال ۱۹۹۷ در گفتگو با رسانه‌های ترکیه‌ای با انتقاد از مذهب شیعه مدعی شد که رویکرد مذهبی متفاوت ترکیه نسبت به ایران اجازه نخواهد داد ترکیه روزی مانند ایران تحت حاکمیت سیاسی روحانیون قرار گیرد.
برخی نگاه ضدشیعی او را برگرفته از نگاه تاریخی حکومت عثمانی به ایران می‌دانند؛ یعنی زمانی که استانبول مرکز اسلام سنی و ایران مرکز اسلام شیعه بود.
چهر‌‌ه‌های سیاسی مخالف گولن در ترکیه معتقدند گولن با زندگی تبعیدی خودخواسته‌ای که برای خود انتخاب کرده است به دنبال شبیه‌سازی خود با امام خمینی (ره) – رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران – است و دوست دارد به روشی مشابه با امام خمینی (ره) روزی از تبعید به خانه بازگردد.
«مایکل روبین» – یکی از نومحافظه‌کاران آمریکایی – نیز تاکنون بارها هشدار داده است که گولن مانند امام خمینی (ره) به دنبال استقرار یک دولت اسلامی در ترکیه است. اما وی و هوادارانش به شدت این ادعاها را رد کرده‌اند.
این حامی ۷۵ ساله اسلام سکولار به شدت منتقد انقلاب اسلامی ایران است و در سال ۲۰۱۵ در مصاحبه با روزنامه ملیت چاپ ترکیه مدعی شد که انقلاب ایران با نام اسلام به پیروزی رسید اما پس از پیروزی، باعث خشم و نفرت‌پراکنی علیه مسلمانان در سراسر جهان شد.
وی در ادامه گفتگوی خود مدعی شد که نمی‌داند هدف مردم ایران از انقلاب چه بوده و چه منفعتی پس از انقلاب عاید آنها شده است.
وی مدعی است انقلاب اسلامی ایران و حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر بیشترین ضربه را به اسلام زده‌اند و بارها در مصاحبه‌های خود از مقامات دولت ترکیه خواسته است به ایران اعتماد نکنند.
گولن در سال ۲۰۱۴ در گفتگو با روزنامه الشرق الاوسط در پاسخ به پرسشی در خصوص تنش‌های موجود میان شیعه و سنی در خاورمیانه در اظهارنظری مضحک مدعی شد: تردیدی نیست که ایران امروز به دنبال محقق کردن اهداف فرقه‌گرایانه و ملی‌گرایانه خود در منطقه است.
گولن اکنون به یک جنبش اجتماعی و مدنی بزرگ در ترکیه تبدیل شده و به کرات از سوی مقامات دولتی ترکیه به تلاش برای کودتا متهم شده است. اما وی بارها تاکید کرده است که هیچگونه قصدی برای تشکیل یک حزب سیاسی و تصاحب قدرت ندارد و در حالیکه هیچ منع قانونی برای بازگشت او به ترکیه وجود ندارد، از سال ۲۰۰۰ در آمریکا به سر می‌برد.
اردوغان در سال ۲۰۱۲ خواهان بازگشت او به ترکیه شد؛ اما گولن با تمجید از اردوغان، اعلام کرد برای جلوگیری از آسیب رساندن به تحولات مثبت ترکیه ترجیح می‌دهد همچنان در آمریکا بماند.
با این حال، موضع اردوغان نسبت به گولن در طول این ۴ سال کاملا تغییر کرده است و او اکنون به چشم یک دشمن به گولن نگاه می‌کند. وی معتقد است تحقیقات دستگاه قضایی ترکیه علیه فساد در دولت او در سال ۲۰۱۳ نیز بنابر درخواست گولن و حامیان او انجام شد.
صرف نظر از افکار و اعتقادات فتح الله گولن، آنچه در شرایط کنونی بیش از هر چیز درمورد این شخص خودنمایی می‌کند، نقش احتمالی او در کودتای جمعه شب در ترکیه است. اردوغان بار دیگر انگشت اتهام خود را به سوی این پیرمردِ آمریکانشینِ مدعیِ قرائتی جدید از اسلام نشانه رفته و مدعی است که او یکی از سازمان دهندگان کودتای جمعه شب در ترکیه است.
در پی این ادعا، جان کری – وزیر امور خارجه آمریکا – نیز از آنکارا خواسته است هر مدرکی که ثابت کننده نقش فتح الله گولن در کودتای ترکیه است را برای بررسی در اختیار واشینگتن قرار دهد.
نویسنده: مهدی حاجت‌پور
انتهای پیام /