پایگاه خبری تحلیلی کمال مهر

گروه بین الملل «کمال مهر»،   در روزهای پایانی اردیبهشت ماه امسال در مراسم ورود ۴ فروند ای تی آر  ۷۲ ـ ۶۰۰ از فرانسه به فرودگاه مهرآباد، فرهاد پرورش مدیرعامل سابق هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران از ورود ۴ فروند ایرباس ۳۲۰ A تا پایان ۲۰۱۷ خبر داده بود، اما به نظر می رسد ایرباس تصمیم گرفته در پایان خط تولید محصولات خود رجیستر هواپیماهای ۳۲۰ A را به شرکت های هواپیمایی دیگری تغییر دهد.

با توجه به ناتوانی ایران در تأمین فاینانسور برای خرید هواپیماهای برجامی، ایرباس نیز از چند شرکت هواپیمایی دیگر دنیا برای فروش هواپیماهای A ۳،۲۰ بازاریابی کرده و گویا هواپیماهایی که برای به فروش به ایران کاندید کرده بود را به تازگی به کشورهای دیگری فروخت.  شرکت های ایر آسیا (مالزی)، ایر ایندیا (هند)، اویانا برازیل (برزیل) و سعودی عربین ایرلاینز (عربستان) از جمله خریداران ایرباس های ۳۲۰ ایران هستند که به دلیل عدم تأمین مالی آنها، شرکت فرانسوی ایرباس، رجیسترهای شرکت های هواپیمایی غیر ایرانی را بر روی بدنه هواپیماها ثبت کرده است.

پرورش اردیبهشت ماه امسال گفته بود ایران ۷ فروند هواپیمای برجامی که تا آن زمان دریافت کرده (که بعدا اعلام شد ۲ فروند ای تی آر را هم که در مهرماه و در دوره مدیرعاملی زهره شرفبافی به مجموعه هواپیماهای برجامی اضافه شد) به طور تمام نقدی و از محل منابع صندوق توسعه ملی از شرکت های هواپیماسازی ایرباس و ای تی آر خریداری کرده و قرار شده تا با تعیین فاینانسور، مابه التفاوت نقدی و اقساطی این هواپیماهای وارد شده به کشور، به عنوان پیش پرداخت برای خرید تعدادی از هواپیماهای بعدی در نظر گرفته شود.

با این حال پس از آنکه امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه در روزهای ابتدایی آبان ماه بر پایبندی کشورش به قرارداد ایرباس با ایران و به طور  کلی برجام در گفت وگوی تلفنی با روحانی تأکید کرد، تنها چند روز بعد در دیدار با رئیس جمهور آمریکا بر تبعیت کامل فرانسه از تصمیمات ترامپ صحه گذاشت. این در حالی بود که دولت دوازدهم در فاصله همان چند روز در تبلیغات وسیعی بر تفاوت رفتار میان اروپایی ها و آمریکایی اصرار داشت ولی این تبلیغات تنها چند روز دوام آورد و دولت فرانسه تصمیمات ترامپ را به برجام ترجیح داد.

به نظر می رسد هواپیمایی جمهوری اسلامی و وزارت راه و شهرسازی در یافتن فاینانسور برای خرید ۹۷ فروند ایرباس باقی مانده (تا کنون تنها ۳ فروند ایرباس پس از برجام واد کشور شده است) با مشکلات فراوانی روبه رو است. چراکه بسیاری از بانک ها، مؤسسات اعتباری و شرکت های واسطه گر در فاینانس، به دلیل سخرانی جنجالی اخیر ترامپ در خصوص عدم پایبندی ایران به برجام و تقاضایش از کنگره برای ورود به این قضیه، حاضر به ورود به موضوع تضمین و تأمین مبلغ فاینانس برای خرید ایرباس های مذکور در قرارداد با ایران نیستند.

از سوی دیگر چهارشنبه شب هم مجلس نمایندگان آمریکا طرح منع فروش بوئینگ به ایران را تصویب و آن را برای تصویب در سنا به این مجلس فرستاد. در صورتی که این طرح در مجلس سنا نیز به تصویب برسد، برای اجرا و قطعی شدن نیاز به امضای رئیس جمهور این کشور دارد که احتمال تأیید آن از سوی ترامپ با توجه به سخنرانی ها و مواضع تندش در زمینه پاره کردن برجام، بسیار بالاست.

همه این شکست ها در حالی رخ می دهد که امضای قرارداد با سه شرکت بوئینگ برای خرید ۸۰ فروند هواپیما، ایرباس برای خرید ۱۰۰ فروند و ای تی آر برای خرید ۲۰ فروند هواپیما،  از معدود دستاوردهای دولت در دوره پسابرجام محسوب می شد و بخش مهمی از تبلیغات ریاست جمهوری دوازدهم حول و حوش این اقدام وزیر راه و شهرسازی متمرکز بود و در حال حاضر خبری از نتایج مذاکرات و امضای قراردادها تا اطلاع ثانوی نیست.

ضمن اینکه رئیس جمهور در مراسم معرفی وزرای دولت دوازدهم به مجلس شورای اسلامی در هنگام تشریح ویژگی های وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی، گفت: «من وزیری با برند جهانی می خواهم. من آقای آخوندی را می خواهم که وقتی خواستیم هواپیما بخریم، هر روز نیاید به من بگوید پولش را از کجا بیاورم.»؛ اما متاسفانه این وزیر با برند جهانی،  به دلیل ترس فاینانسورهای بین المللی برای تأمین مبالغ مورد نظر ایرباس به عنوان پیش پرداخت هواپیماهای باقی مانده، در حال حاضر با مشکل روبه رو شده و ایرباس نیز با اطلاع از این موضوع و همچنین دانستن این وضعیت که ایران تا مدت طولانی از امکان تأمین پیش پرداخت ها ناتوان خواهد بود، هواپیماهای ایرباس ۳۲۰ متعلق به ایران را به کشورهای دیگر واگذار کرده است. بنابراین نه از ایرباس ها خبری هست و نه از بوئینگ ها؛ به عبارت دیگر تبلیغات گسترده ای که دولت یازدهم و دوازدهم در زمینه خرید هواپیمای نو به راه انداخته بود، پوچ از آب درامد.

آقای وزیر کاش هواپیمای ۵ساله خریده بودید

از سوی دیگر پول نقدی که بابت خرید ۹ فروند هواپیمای قبلی به ایرباس و ای تی آر پرداخت کرده ایم هم قابل بازگشت نیست. پولی که می شد با آن بیش از ۳ برابر همین تعداد هواپیمای «نو» ی خریداری شده، هواپیماهای با عمر کمتر از ۵ سال خریداری کرد. کاری که نه نیاز به فاینانسور داشت و نه مجوز اداره دارایی های خارجی آمریکا (اوفک) متعلق به وزارت خزانه داری این کشور. بلکه هواپیمایی هما می توانست با قرادادی کاملا دو طرفه، چندین فروند هواپیمای پهن پیکر و باریک پیکر از شرکت های هواپیمایی معتبر دنیا خریداری کند.

ناکامی آخوندی در خرید هواپیماهای نو در حالی رخ داده که زلزله اخیر استان کرمانشاه نشان داد وی در زمینه ساخت بیمارستان های دولتی نیز با مشکلات متعددی روبه رو شده است. بیمارستان های فروریخته در زلزله غرب کشور که توسط سازمان مجری ساختمان ها و تأسیسات دولتی و عمومی ساخته شده (بیش از ۱۲۰ بیمارستان در سراسر کشور از سوی این سازمان به عنوان یکی از زیرمجموعه های وزارت راه و شهرسازی ساخته شده یا در حال ساخت در طول ۵ سال گذشته بوده اند) ضعف مدیریت آقای «برند جهانی» در هر دو حوزه حمل و نقل و ساخت بناهای دولتی را نمایان کرد.

مهر