به گزارش گروه استانی “کمال مهر“،ایران کشوری با اقلیم عمدتا گرم وخشک است و بحران آب در ایران تحت تأثیر سه عامل عمده رشد جمعیت، کشاورزی ناموثر، مدیریت بد و عطش توسعه است.جمعیت کشور ما از حدود۸میلیون نفر در سال۱۳۰۰ به حدود۸۰ میلیون نفر تا سالجاری می رسد و این رشد جمعیت متعاقبا نیاز به تولید محصولات کشاورزی و غذایی بیشتر داشته است. به گفته کارشناسان، مصرف خانگی مردم از آب‌های زیرزمینی تنها هشت تا هفت درصد است که رقم بالایی محسوب نمی‌شود.تا پیش از این عنوان می شد،با توجه به این که بیشتر مصرف آب ایران در بخش کشاورزی است و مصرف خانگی سهم کمی در استفاده از آب دارد، صرفه جویی مردم ایران تأثیر زیادی بر بحران کمبود آب کشور ندارد. خانه‌ها تنها ۷ درصد آب موجود در کل کشور را استفاده می‌کنند و اگر بیست درصد صرفه جویی در مصرف آنها محقق شود صرفاً ۱٫۵ درصد آب کشور نجات پیدا می‌کند. اما اکنون وضعیت بحران تا حدی است که مسئولان مدام به صرفه جویی مردم در مصرف خانگی توصیه می کنند.
طبق نظریه کارشناسان در حالی‌که تنها ۱۲ درصد از مساحت ایران زیر کشت می‌رفته، حدود ۹۳ درصد از مصرف آب ایران در بخش کشاورزی صورت گرفته‌است. این در حالیست که تنها ده درصد تولید ناخالص ملی کشور از راه کشاورزی به دست می‌آید و ۱۷ درصد نیروی کار کشور در این بخش مشغول هستند.
سازمان محیط زیست سرعت استفاده از منابع آب زیرزمینی در ایران را در قیاس با استاندارد جهانی سه برابر بیشتر تخمین می‌زند. این برداشت بی‌رویه عامل خشکیدن ۲۹۷ دشت از ۶۰۰ دشت ایران می‌باشدهمچنین بخاطر عدم رسیدگی به شبکهٔ انتقال آب ۳۵ میلیارد مترمکعب آب در مسیر انتقال هدر می رود. مطابق گزارش شرکت آب و فاضلاب، دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران تا تاریخ شهریور ماه سال نود وچهار ۴۰٪ از شبکه آب کشور فرسوده اعلام شد. ۱۳٪ از کل هدر رفتن آب ایران تا این تاریخ به موجب همین فرسودگی بوده است.
مدیرمنابع آب زیرزمینی آب منطقه ای البرزمی گوید: در سال۱۳۴۸ دشت هشتگردبه عنوان دشت بحرانی اعلام و تاکید شد که برداشت از حفره های زیرزمینی در این منطقه نباید انجام شود. اما بدون توجه به این هشدار، به منظور کشاورزی به طور مداوم چاههای غیرمجاز در این منطقه و اطراف آنها حفرشد و علاوه بر آن بدون درنظرگرفتن چنین معضل بزرگی و با وجود عدم موافقت شرکت آب منطقه ای، مسکن مهر با حدود۸۰۰ هزارواحد ساخته شد.
حمیدمنصوری می گوید:در حال حاضر۴۰هزارواحد در این واحدها سکونت دارند اما روزانه ۳ ساعت قطعی آب در این منطقه داریم چنانچه هر ۸۰۰هزارواحد ساکن شوند در حقیقت هفته ای دو ساعت آب خواهند داشت.
منصوری ایجاد شهرک گلخانه ای در هشتگرد بدون توجه به این هشدار و وضعیت وخیم را یکی دیگر از علل تشدید بحران در این منطقه عنوان می کند. وی همچنین راه اندازی یک کارخانه تولید آب بسته بندی در این منطقه را یکی دیگر از کارهایی اعلام می کند که بدون مدیریت درست و توجه به شرایط اقلیمی انجام گرفته است .
وی می گوید: بدون درنظرگرفتن اینکه راه اندازی چنین تولیدی در منطقه ای که با کمبود آب است چگونه انجام خواهد گرفت اما مجوز صادر شده و این واحد سالها در این منطقه با استفاده از آب چاههای غیر مجاز آب بسته بندی تولید می کرده است.
مدیرمنابع آب زیرزمینی آب منطقه ای البرز در ادامه می گوید:در نتیجه بررسیهایی که انجام شد و رصد مسیر انتقال آب از چاههای غیرمجاز متوجه شدیم که این آب برای گلخانه هشتگرد و تامین آب مورد نیاز این کارخانه استفاده می شده که اکنون جلوی این کار غیرقانونی گرفته شده است.
منصوری همچنین می گوید:طبق استانداردهای بین المللی ما مجازهستیم حداکثر ۴۰درصد از ذخایر زیرزمینی استفاده کنیم اما درالبرزبالای۹۰درصد ازاین ذخایراستراتژیک استفاده می کنیم.
نکته جالب اینکه روزنامه واشنگتن پست در تیرماه ۱۳۹۳، اعلام کرد ایران در بین ۲۴ کشوری قرار دارد که وضعیت آب در آنها خطرناک است. واشینگتن‌پست، بحران ایران را ناشی از برنامه‌ریزی نادرست دانست. در خرداد سال ۱۳۹۳ خورشیدی، خبرگزاری جهانی طبیعت نیز با انتشار خبری، بحران شدید آب را برای ایران بزرگترین چالش در دوران معاصر خواند. در این گزارش آمده‌است که بر اساس مستندات راهبردهای بین المللی آینده (FDI)، ایران از سالها پیش در معرض بحران آب قرار داشته است، اما در سه دهه اخیر برای آن گامی برداشته نشده‌است. این گزارش حاکی از آن است که ایران از مرحلهٔ آمادگی برای خطر عبور کرده و هم‌اکنون در خطر قرار دارد.
خیلی سال قبل از نواحی مختلف اعلام شد که ایران در وضعیت بحرانی قراردارداما متاسفانه در داخل کشور بدون توجه به منابع ملی و درک واقعیت هم از سوی مسئولان و دولت و هم مردمی که فقط به فکر منافع شخصی و در واقع امروز خود بودند و بدون توجه به آینده و نسلهای بعدی نه تنها قدمی برنداشتند بلکه به همان رویه استفاده نادرست ادامه دادند.
قاسم صالحی معاون بهره‌برداری آبفا البرز نیز می گوید:متاسفانه منابع زیرزمینی البرز رو به نابودی است.
وی با بیان اینکه ۸۰ درصد از آب شرب استان البرز به وسیله منابع زیرزمینی تامین می‌شود می گوید: این منابع در حال تخریب و نابودی است.
وی اظهار می کند: طی سنوات اخیر آب شرب استان البرز به وسیله ۲۸۰ حلقه چاه که مجموعا ظرفیتی معادل ۹ مترمکعب در ثانیه ایجاد می‌کرد تامین می‌شد.
صالحی می گوید: در حال حاضر این ظرفیت علی رغم افزایش چاههای استان به ۳۸۰ حلقه به هفت مترمکعب در ثانیه کاهش یافته است.
معاون بهره‌برداری آبفا البرز با اعلام اینکه عمق چاههای آب شرب استان به ۴۳۰ متر نیز رسیده است، گفت: در سال ۷۸ چاه‌هایی با عمق ۱۶۰ متر ۶۰ لیتر در ثانیه دبی داشتند اما در حال حاضر برخی چاه‌ها با عمق ۳۲۰ متر فقط ۲۰ لیتر در ثانیه دبی دارند.
حال با همه این تفاسیر اما باز هم سوء مدیریت و راه اندازی واحدهای به اصطلاح تولیدی ، مبنی بر ارتباطات و دادوستدهای شخصی که فقط بر مبنای مصالح شخصی و زیرپاگذاشتن منافع عام انجام می شود، همچنین عدم فرهنگ استفاده درست از این نعمتهای خدادادی که از ابتدا در کشور ما به وفور وجود داشته اما حال به بحران تبدیل شده، این مسیر همچنان ادامه دارد.
خدیجه ستارزاده
انتهای پیام/