علت ناباروری زنان و مردان چیست؟

گروه سبک زندگی «کمال مهر»، شاید خیلی‌ها تصور کنند برای داشتن فرزند و مادر شدن، خیلی راحت می‌توان بدون هیچ مشکلی اقدام کرد ولی واقعیت این است که برخی از کارهای به ظاهر ساده‌ای که ما در زندگی انجام می‌‌دهیم، می‌تواند ما را به سمت ناباروری ببرد. ناباروری تنها یک مشکل زنانه محسوب نمی‌شود و مردان نیز می‌توانند به این مشکل دچار شوند. دکتر عزیزه قاسمی‌نژاد، متخصص زنان و زایمان، فوق‌تخصص نازایی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، مواردی را می‌گوید که برای پیشگیری از ناباروری باید به آنها توجه داشته باشید.

نمای نزدیک ناباروری

بسیاری از افراد، درباره ناباروری آگاهی کافی ندارند که همین مساله می‌تواند تاثیرات سویی روی زندگی زوجین داشته باشد. وقتی زوجین زیر ۳۰ سال (بویژه خانم‌ها‌)، بدون راه‌های پیشگیری از بارداری، دارو و مواد روان‌کننده، دو تا سه بار در هفته رابطه زناشویی داشته باشند، ولی حتی یک بار هم بارداری اتفاق نیفتد، در چنین شرایطی باید به مساله ناباروری شک و به پزشک متخصص زنان و زایمان (ناباروری) مراجعه کرد. چون با رعایت چنین مواردی، تا حدود ۹۰ درصد احتمال باروری وجود دارد.

تناسب اندام حرف اول را می‌زند

یکی از دلایلی که می‌تواند ناباروری را در پی داشته باشد، چاقی و لاغری بیش از اندازه است. آن دسته از خانم‌هایی که دچار لاغری یا چاقی هستند، باید زیر نظر متخصص تغذیه، تناسب اندام خود را به‌دست بیاورند تا شانس باروری در آنها افزایش پیدا کند. یکی از شرایط لازم برای تخمک‌گذاری این است که حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد وزن بدن یک خانم از چربی تشکیل شده باشد. چاقی و لاغری بیش از اندازه، در روند تخمک‌گذاری اختلال ایجاد می‌کند. بی‌اشتهایی عصبی و لاغری مفرط نیز می‌تواند یکی دیگر از دلایل ابتلا به ناباروری محسوب شود. آن دسته از افرادی که اقدام به گرفتن رژیم‌های سخت و غیر‌علمی می‌کنند نیز باید بدانند این مساله روی روند تخمک‌گذاری تاثیر سوء می‌گذارد.

اعتدال را رعایت کنید

ورزش برای سلامتی اهمیت دارد، اما ورزش بیش از اندازه می‌تواند تاثیرات بدی روی بدن بگذارد. آن دسته از افرادی که به صورت حرفه‌ای ورزش می‌کنند و برای آمادگی شرکت در مسابقات دچار تغییرات وزن و استرس می‌شوند، ممکن است اختلال در تخمک‌گذاری را تجربه کنند که این مساله در بسیاری از موارد ناباروری را ایجاد می‌کند. کسی که قصد بچه‌دار شدن دارد، نباید در ورزش افراط کند.

به غیر از ورزش، کار زیاد، خستگی، نداشتن انرژی، فشار و استرس بیش از حد، می‌تواند ناباروری را در خانم‌ها و آقایان ایجاد کند.

سن را دست‌کم نگیرید

سن یکی از مواردی است که در باروری نقش مهمی دارد و با افزایش سن، تعداد فولیکول‌های بدن خانم‌ها کم می‌شود و این مساله از ۳۵ سالگی به بعد، تشدید خواهد شد. به غیر از سن، عوامل دیگری وجود دارند که می‌توانند روی ناباروری تاثیر غیر مستقیم بگذارند. برای مثال، آندومتریوز (endometriosis)، فیبروم رحم (Uterine fibroids)، فشار خون بالا و دیابت، می‌توانند شانس ابتلا به ناباروری را افزایش دهند. عفونت لگنی یکی دیگر از مواردی است که می‌تواند ناباروری را در پی داشته باشد، همچنین ژنتیک و یائسگی زودرس (یائسگی زودتر از ۵۰ سالگی) نیز در این مساله تاثیرگذار است. ابتلا به تنبلی تخمدان یا همان سندرم پلی‌کیستیک تخمدان (‌‌‌‌PCO) نیز روی مساله تخمک‌گذاری و ناباروری تاثیر می‌گذارد. ابتلا به این سندرم، ارثی محسوب می‌شود و این دسته از افراد باید زیر نظر متخصص زنان و زایمان باشند تا بتوان احتمال ناباروری را تا حدودی کاهش داد.

این مشکل زنانه است؟

برخی از باورهای نادرست و عدم آگاهی باعث می‌شود بسیاری از افراد تصور کنند ناباروری تنها به خانم‌ها اختصاص دارد در حالی‌که این باور درست نیست. همان‌طور که خانم‌ها می‌توانند دچار ناباروری شوند، آقایان نیز می‌توانند چنین مساله‌ای را تجربه کنند. حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از علل ناباروری مربوط به مردان می‌شود.

رابطه فناوری و ناباروری

یکی از نکاتی که افراد باید به آن توجه کافی داشته باشند، استفاده نادرست از ابزارهای فناوری است چون استفاده نادرست از این ابزارها، می‌تواند باعث ناباروری شود. بسیاری از آقایان عادت دارند لپ‌تاپ را روی پای خود می‌گذارند که این مساله می‌تواند مشکل‌ ایجاد کند. گرما یکی از مواردی است که روی روند اسپرم‌سازی تاثیر سوء می‌گذارد، از آنجایی که اسپرم‌سازی در بیضه‌ها اتفاق می‌افتد و باید دمای این قسمت از بدن پایین‌تر از ۳۷درجه سانتی‌گراد باشد، نباید لپ‌تاپ را روی پاها قرار داد. علاوه بر لپ‌تاپ، آقایانی که مشاغلی چون آجرپزی، رانندگی، نانوایی و… دارند نیز به دلیل گرما، ممکن است دچار ناباروری شوند. استفاده از تلفن همراه، یکی دیگر از مواردی است که می‌تواند باعث ناباروری شود بویژه در شرایطی که تلفن همراه داخل جیب گذاشته شود. تلفن همراه همچنین می‌تواند روی تخمدان خانم‌ها هم اثر سوء بگذارد به‌همین‌دلیل تا جای ممکن باید تلفن همراه را از بدن دور نگه داشت و در مواقع غیر ضروری آن را خاموش کرد. والدین نباید تلفن همراه را در اختیار کودکان قرار بدهند چون این مساله نیز می‌تواند ناباروی فرد در آینده را در پی داشته باشد.

عفونت دردسرساز

عفونت یکی از موارد مهمی محسوب می‌شود که خانم‌ها و دختران جوان باید به آن توجه کافی داشته باشند چون عفونت مکرر واژن، می‌تواند زمینه ابتلا به ناباروری را ایجاد کند. به همین دلیل زمانی که خانمی دچار عفونت می‌شود، برای درمان باید حتما به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کند. استفاده از سیگار، قلیان و مواد مخدر، شانس ابتلا به عفونت واژن را افزایش می‌دهد که این مساله درصد ناباروری را زیاد می‌کند. علاوه بر این سیگار، قلیان و مواد مخدر دارای مواد سمی ‌هستند که ناباروری را به وجود می‌آورند.