به گزارش «کمال مهر»؛ زمانی که روحانی سکان دولت یازدهم را به دست گرفت، انتقادات شدید و کوبنده ای نسبت به افزایش ناگهانی نرخ دلار در اواخر دولت دهم وارد کرد و حتی به مردم با خوشحالی اعلام می کرد که دیگر نخواهد گذاشت چنین اتفاقاتی رخ بدهد.
پای روحانی در جای پای احمدی‌نژاد
در شرایطی که احمدی نژاد دلار ۹۸۰ تومانی را از دولت قبلی خود تحویل گرفته بود با نرخ ۳ هزار تومان تحویل دولت روحانی داد؛ در حقیقت جهش قیمت دلار در دوسال پایانی دولت دهم رخ داد.
روحانی که دلار ۳ هزار تومانی را تحویل گرفته بود به خوبی تا پایان چهارم دولت خود روند افزایش نرخ دلار را کنترل کرد اما بعد از ورود به دوره دوم ریاست جمهوری اش زمزمه های افزایش قیمت دلار بلند شد و خبر ها حاکی از آن بود که دولت سعی دارد قیمت دلار را اندکی افزایش دهد.
در همین راستا افزایش قیمت دلار از مهر ماه سال ۹۶ آغاز شد و روزهای پایانی سال ۹۶ قیمت دلار به ۴۵۰۰ تومان رسید؛ اما افزایش قیمت دلار در سال ۹۷ به شکل غیر قابل باوری جهش داشت به طوری که حتی در آخرین لحظات قیمت دلار به ۶ هزاز تومان رسید.
با تنش شدیدی که در بازار ارز به وجود آمد در نهایت وزیر اقتصاد خبر از تشکیل جلسه دولت برای حل این موضوع داد. در حالی که بعد از یک دوره سکوت طولانی توسط دولت، وزیر اقتصاد به همراه رئیس بانک مرکزی به مجلس فراخوانده شده بودند، مسعود کرباسیان وزیر اقتصاد بعد از حضور در نشست کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی جلسه ای در دولت با حضور رئیس جمهور تشکیل می شود و پیشنهادات بانک مرکزی در خصوص ساماندهی بازار ارز بررسی می شود.
پشت درهای بسته جلسه یک ساعته چه گذشت؟
ساعتی بعد از اعلام این خبر جهانگیری معاون اول رئیس جمهور از پایان جلسه با روحانی پشت درهای بسته خبر داد و اعلام کرد: از روز سه شنبه ۲۱ فروردین ماه نرخ دلار برای تمام فعالان اقتصادی و برای رفع همه نیازهای قانونی و اداری آنان، نیازهای خدماتی مسافران، دانشجویان ، محققین و دانشمندانی که برای کارهای تحقیقاتی خودشان به ارز نیاز دارند، ۴ هزار و ۲۰۰ تومان خواهد بود.
جهانگیری همچنین با بیان اینکه اقتصاد ایران همواره مازاد ارزی دارد، تاکید کرد: هیچ نرخ ارزی با قیمت‌های دیگری به رسمیت نمی‌شناسیم و برای ما هر قیمت ارز غیر رسمی دیگری در بازار از فردا به عنوان قاچاق تلقی خواهد شد مثل قاچاقی که وقتی می‌گوییم مواد مخدر قاچاق است و کسی حق خرید و فروش ندارد و با کسی که خرید و فروش می‌کند، برخورد می‌شود، نرخ دیگری هم اگر در بازار شکل بگیرد دستگاه قضایی و نیروهای امنیتی برخورد خواهند کرد و به رسمیت نمی‌شناسیم.
در چنین شرایطی یکباره خرید و فروش دلار در صرافیها متوقف شد؛ بررسی های میدانی نشان می دهد صرافی ها بیشتر از آنچه که فکر کنید خلوت هستند و هیچ خرید و فروشی در آنان صورت نمی پذیرد، حتی دست فروشان دلاری که در اطراف میدان فردوسی همه روزه اقدام به فروش دلار هم می کردند خبری از آنها نیست.
این اتفاق اگرچه عواقبی نیز به دنبال دارد اما برای کنترل بازار ارز مناسب بود؛ نکته قابل توجه این است که در شرایطی که با یک جلسه دو ساعته امکان جلوگیری از افزایش نرخ ارز وجود داشت چرا برای برگزاری آن اینقدر تعلل شد و چرا دولت این اقدام نظارتی را زودتر انجام نداد.
انتقاد رئیس مجلس از کم کاری دولت در مسأله ارز
در همین راستا لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در واکنش به تصمیمات ارزی شب گذشته دولت عنوان کرد: اشکال در مدیریت کار است. ما شاهد این هستیم که شرایط ملتهب شد جلساتی تشکیل شد و نهایتا تصمیماتی از سوی دولت اتخاذ شد که حتما شرایط را تعدیل می‌کند ولی این تصمیمات باید زودتر گرفته می‌شد، زندگی مردم باید قابل پیش بینی باشد نباید بگذاریم اول جامعه ملتهب شود و بعد تصمیم بگیریم.
در شرایط افزایش ناگهانی قیمت دلار برخی از کارشناسان سهم دولت از این حجم افزایش را محاسبه کردند؛ حاجی دلیگانی یکی از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس اعلام کرده بود: «گزارشی تاکنون از بانک مرکزی دریافت نکرده‌ایم که به دنبال این باشد تا افزایش قیمت دلار را بگیرند بلکه این موضوع یک حالت رها شده یا حتی مدیریت شده برای افزایش قیمت دارد.»
از طرف دیگر باید توجه داشت که نرخ هر دلار در بودجه سال جاری با ۳ هزار و ۵۰۰ تومان بسته شد که بیانگر این است تامین خرج کشور در این سال با این میزان از نرخ دلار ممکن است. اما حال که رقم دلار به بیش از ۵ هزار تومان رسیده، بدین معناست که دولت در سال جاری تاکنون به ازای هر دلار در بودجه ۱۵۰۰ تومان درآمد بیشتری کسب می‌کند که تقریبا حدود ۴۰ درصد بیشتر است.
حاجی‌دلیگانی نماینده مجلس در این خصوص می‌گوید: افزایش قیمت دلار اگر برای دیگران سودی نداشته باشد برای دولت سود دارد چرا که باعث افزایش درآمدهای دولت می‌شود و ما شاهد هستیم که قیمت دلار در بودجه سال جاری، ۳۵۰۰ تومان تعیین شده و در آغاز سال ۹۷ قیمت دلار به بیش از ۵ هزار تومان رسیده است.
لاهوتی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز گفته بود سازمان برنامه و بودجه از افزایش قیمت ارز بدش نمی‌آید چراکه از این طریق کسری بودجه جبران خواهد شد. همچنین کوچکی نژاد عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۹۷ در همین خصوص تاکید کرده بود، در افزایش قیمت ارز، خود دولت دخالت دارد.
در واپسین روزهای سال ۹۶ که هنوز قیمت دلار سر به فلک نکشیده بود، مستخدمین حسینی، معاون وزیر اسبق اقتصاد و امور دارایی در خصوص دارایی دولت از افزایش ۱۰۰۰ تومانی قیمت دلار اعلام کرد: دولت در چند هفته آخر سال ۹۶ بالغ بر ۳۰ هزار میلیارد تومان یا ۳۰۰ هزار میلیارد درامد ناشی از افزایش قیمت ارز داشته است.
آنچه که اهمیت دارد این است که اگر دولت توانایی کنترل بازار ارز را داشت چرا زودتر از این به یاری این بازار نشتافت و اکنون که قیمت ارز را با یک جلسه کنترل کرده است، چرا درآمد خود که ناشی از افزایش قیمت ارز است را اعلام نمی‌کند.
اگر دولت عمدی در افزایش نرخ ارز نداشته است، درآمد ناشی از بالا رفتن ناگهانی قیمت ارز را به صورت یارانه در اختیار مردم قرار دهد؛ هرچند پیش بینی می شود این درآمد به سمت درآمدهای جاری دولت روانه شود.
انتهای پیام/ط