به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات کمال مهر، مراسم بزرگداشت دو نوپرداز سترگ معاصر «نیما یوشیج و علی‌اکبر دهخدا» عصر امروز در دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران برگزار شد.
* حق روستا: لغت‌نامه دهخدا در ترویج و حفظ زبان مادری‌مان ماندگار است
بر اساس این گزارش مریم حق‌روستا رئیس این دانشکده در سخنانی ابراز داشت: اینک که به بهانه بزرگداشت دو تن از این عزیزان و ادبا دور هم جمع شدیم بر آنیم که به پاس زحمات آنها در عرصه ادبیات با نگاهی منصفانه و خلاصه، از آن یاد کنیم، بی‌اساس نیست اگر دهخدا را به فردوسی معاصر بنامیم. مردی که حدود ۴۰ سال از زندگی خود را صرف نوشتن کتابی کرد که به جرئت می‌توان گفت در حفظ زبان فارسی نقشی کمتر از فردوسی ندارد.
به گفته وی لغت‌نامه دهخدا در ترویج و حفظ زبان مادری‌مان ماندگار است. کسی که در از بین بردن بی‌سوادی نقش قابل ملاحظه‌ای در زمان خویش ایفاد کرد. دهخدا با اشعار و گفتار خویش قسمت و خوی انسانی بشر پارسی را تلنگری می‌زند برای بیداری.
حق روستا خاطرنشان کرد: دهخدا در نوشته‌های خود برای بیداری انسانی آزاد، برای گرفتن و تشخیص حق در تلاش است.
این استاد دانشگاه پایه‌گذاری، دانشنامه‌نویسی و ساده‌نویسی در ایران با سلاح طنز را در ادامه مطرح می‌کند و می‌گوید: دهخدا پایه‌گذار دانشنامه‌نویسی و ساده‌نویسی با سلاح طنز به جنگ مفاسد و نابسامانی‌های جامعه می‌رود و با صداقت می‌نویسد. از غارت و چپاول و فئودال‌ها، شوربختی کشاورزان، بیدار و تجاوز و قتل و غارت مردم بی‌دفاع به وسیله عاملان حکومت استبدادی، به آتش‌کشیدن شدن کشتزارها و روستاها، به اسارت رفتن زنان و دختران، ایلات و عشایر، گرسنگی، فقر و …
حق‌روستا تصریح کرد: وی در اشعار خود از آرایه‌های ادبی با زبانی ساده بهره می‌برد، می‌خواهد چشم مردم را به دیدن حقایق بگشاید، تا ظاهربین نباشند و حق خود را از استبداد پس بگیرند و شأن خود را دریابند.
این مقام مسئول در دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران به نیما یوشیج هم اشاره کرد و او را دارای مخالفان فراوان دانست و گفت: نیما در برابر مخالفان می‌گوید: مخالفت مردم با من بر سر سبک قدیم نیست، بر سر این است که من می‌خواهم شعری برای حوائج مردم خلق کنم، آنها نمی‌توانند و شهرتشان کم می‌شود.
وی ادامه داد: این نویسنده نامدار وقتی با ادبیات غرب آشنا می‌شود به فکر آن می‌افتد که سبکی دیگر از دیگران برگزیند ولی با مخالفان بسیاری روبرو می‌شود.
این رئیس دانشگاه در ادامه سخنان خود، افزود: پدر شعر نوی پارسی از احساسات قوی برخوردار بوده و در آثار خود تنها به جنبه مبارزه نپرداخته است.
* مؤیدی: دهخدا بی‌اغراق نماد طنز فاخر است
امین مؤیدی سردبیر ماهنامه طنز و کارتن خط خطی طی سخنانی با موضوع طنز مطبوعاتی در این بزرگداشت گفت: بسیار مفتخر و خرسندم که فرصتی به من داده شد تا چند دقیقه‌ای نه در حوزه‌های تخصصی ادبیات فارسی و طنز که حد من نیست، بلکه از دغدغه‌ها و تجربیات سردبیر یک مجله طنز مستقل سخن بگویم.
وی افزود: این مجله طنز بی‌پشتوانه سیاسی و مالی، به انگیزه ایجاد امید و سردار در جامعه و عمل به تعهدات اجتماعی و به تأسی از بزرگانی چون دهخدا، جهانگیرخان و اشرف گیلانی فقط و فقط برای مردم، نزدیک به ۳ سال دروازه انتشار ماهانه به روی کیوسک‌های مطبوعاتی رفت و خوشبختانه مزد خود را هم از مردم گرفت.
این سردبیر ماهنامه طنز با بیان اینکه مکتب دهخدا به ما آموخت که یک طنزپرداز چه کاریکاتوریست و چه نویسنده طنز باید به ۵ صفت آراسته باشد، این صفت‌ها را برشمرد و توضیح داد: اول به مبانی و ظرایف ادبیات در طنز و اصول و قواعد هنرهای تجسمی در کارتون مسلح شود که اگر نباشد طنزش بی‌مایه و ضعیف خواهد بود. دوم شوخ‌طبع و هوشمند باشد، سوم به زوایای فرهنگ عامه تسلط و احاطه داشته باشد، چهارم منتخلق باشد و برای خنداندن به هر وسیله‌ای متوسل نشود، پنجم و مهمتر از همه به مردم و کشورش متعهد باشد که اگر نباشد، یا نسبت به سرنوشت مردم بی‌تفاوت است که منجر به بی‌تفاوتی مردم به طنز و بی‌خاصیتی او می‌شود و یا قلمش را می‌فروشد که اگر اینگونه باشد به بدترین نوع هرزگی یعنی هرزگی فرهنگی آلوده شده است.
وی با بیان اینکه آنچه طنز دهخدای بزرگ را از سایرین متمایز می‌کند، آن است که دهخدا به هر ۵ اصل و مشخصه به غایت مسلح بود.
مؤیدی، دهخدا را بی‌اغراق نماد طنز فاخر متعهد، متخلق و مردمی دانست و گفت: معضل این روزهای طنز و کارتون کشور آن است که عده‌ای به بهانه‌ای واهی، حرفه‌ای‌گری از یک سو و ارزش بیشتر طنز و کارتون هنری نسبت به طنز و کارتون ژورنالیستی در خالی کردن طنز از ماهیت اصلی خودش یعنی انتقاد به قصد اصلاح دارند و متاسفانه برخی از همکاران ما با این جریان و تفکر همراه شده‌اند و با ژستی هنرمندانه و روشنفکرانه و با خیال آسوده و وجدانی راحت طنز و کارتون بی‌خاصیت می‌سازند که هم بی‌دردسر است و هم لابد از لحاظ هنری ارزنده‌تر و هم سودش بیشتر است.
وی در پایان سخنان خود، افزود: من به جدّ معتقدم طنز یعنی ترویج یک دیدگاه و انتقاد از دیدگاه مقابل، در این حالت در اولین گام طنزپرداز باید به سطحی از شعور اجتماعی و سواد سیاسی رسیده باشد که دیدگاه مشخص داشته باشد و هرهری نباشد و در گام بعدی تعهد به این دیدگاه و صمیمیت با خویش و مردم خویش و تلاش برای نیل به هدف خواهد بود.
در این مراسم همچنین مریم پورثانی فرزند زنده‌یاد محمد پورثانی از طنزنویسان فعال مطبوعاتی که نامه‌ای برای پدر خویش نوشته بود، پیش از تقدیر، نامه ای برای پدر نوشته بود که به این جشنواره ارائه کرد. پورثانی در نوشتن داستان کوتاه طنز دستی توانا داشت. فرزند وی برای زنده نگه داشتن نام و یاد پدر «نشر ثانی» را راه اندازی کرده است و ترجم کتاب «باغبانی کنید» را که از سوی شورای کتاب کودک و جشنواره رشد به عنوان کتاب مرجع و برگزیده انتخاب شده را به پدرش تقدیم کرد.
در پایان این مراسم محمود جنیدی جعفری و دکتر نعمتی پیرامون دهخدا، نیما یوشیج و طنز سخنرانی کردند.
داود حیدری نیز به اجرای برنامه زنده رادیویی پرداخت و بخش‌هایی از چرند و پرند را خواند و در پایان از برگزیدگان تجلیل شد.
در این مراسم ضمن تقدیر از سایر رسانه ها از «نفیسه اسماعیلی» خبرنگار حوزه کتاب خبرگزاری فارس با اهدای لوح تقدیر تجلیل به عمل آمد.
اسامی برگزیدگان به شرح ذیل است: مجید قاسمی، خسرو رفیعی، تقی رفعت، هوشنگ ابتهاج، محمد حسین پاری، احمد مجاهدف مریم پور ثانی، علی خوانساری، داوود حیدری، شهرام شهیدی، امین مویدی، بامداد دکتر نعمتی، کیومرثی، کیایی.
به همراه کتاب، نرم‌افزار «مریم» در این برنامه به همه حاضران در مراسم اهدا شد