گروه اجتماعی «کمال مهر»، به نقل از طنین یاس امروزه مصرف موسیقی به عنوان بخشی از مصرف فرهنگی جامعه بخصوص جوانان، جای خود را باز و تثبیت کرده است و افراد به فراخور موسیقی مورد مصرف و اینکه از چه نوعی باشد (پاپ، راک، ملی، محلی) معناهای متفاوتی در مورد جهان درون و بیرون از خود دریافت کنند. از آنجا که موسیقی عنصری اساسی از نظام فرهنگ به شمار می‌رود، می‌تواند تعیین کننده جهت گیری های کلی فرهنگ و تغییرات فرهنگی رخ داده در جامعه باشد.
موسیقی تنها رسانه‌ای است که نوعی زبان محسوب می شود و در واقع فرهنگ و تاریخ یک سرزمین پل می‌زند. این رسانه قدرتمند به دلیل جذابیت های ظاهری و محتوایی، بخش قابل توجهی از جوانان ایرانی را به خود مشغول ساخته است. بی شک افراط و زیاده روی در استفاده از این پدیده نیز مانند سایر پدیده ها مشکلات فراوانی را به دنبال دارد و عدم توجه به آن عواقب جدی را به دنبال خواهد داشت. این زیاده روی در گوش سپردن به موسیقی، پدیده ای است که از آن با نام «اعتیاد» تعبیر می شود. آمارهای رسمی و غیر رسمی منتشر شده نیز این واقعیت تلخ را تایید می کند به گونه ای که بر اساس آخرین آمارهای ارایه شده بیش از ۹۰ درصد جوانان ایران به موسیقی، آهنگ و ترانه اعتیاد پیدا کرده اند.
شاید شما نیز در تاکسی، مترو، اتوبوس، پیاده روی خیابان، هنگام رانندگی، غذا خورن، خواب و یا حتی درس خواندن جوانان زیادی را دیده اید که هندزفری به گوش و در حال شنیدن موسیقی و ترانه هستند. متاسفانه غفلت از این مسئله و زیاده روی در مصرف موسیقی تبعات منفی زیادی را به دنبال داشته است.
گذشته از افراط در مصرف موسیقی، مضمون و محتوای آن نیز موضوعی است که نباید از آن غافل شد. قدرت باور و ضمیر ناخودآگاه موضوع پر اهمیتی است که پیوسته روانشناسان بر آن تاکید کرده و معتقدند باورهای انسان ها، خالق دنیای بیرون و زندگی آن ها است. در روانشناسی ذهن اصل مهمی وجود دارد که تاکید می کند:« یکی از راه های ایجاد باورها در ذهن تکرار جملات است.» و یکی از راههای ایجاد باورهای جدید، ضبط کردن جملات تاکیدی با صدای خودتان و گوش دادن به آن هاست.
سناریوی زیر برای درک ماجرا حائز اهمیت است:
پرستو دختری زیبا و با احساس است. او عاشق ترانه های عاشقانه و غمگین است. هر روز به آهنگ هایی از این دست از خوانندگان کشور از جمله (مرتضی پاشایی و …) گوش می دهد. به عنوان مثال عاشق این ترانه است:
«بهت پیله کردم نمی مونی پیشم نه میمیرم اینجا، نه پروانه میشم، از عشق ِ زیادی تورو خسته کردم، تو دورم زدی، خواستی دورت نگردم، نه راهی نداره گمونم قراره یکی دیگه دستام و، تنها بزاره»
مفهوم کلی این ترانه در مورد شکست عشقی و خیانت هست. ضمیر ناخودآگاه انسان با قدرت بسیار بالا محتوا و مضمون جملات منفی این ترانه را به مرور در ذهن ثبت می کند. با شنیدن این ترانه در ذهن دختر فرضی سناریوی ما یک تصویر ذهنی نسبت به عشق و شکست عشقی شکل می گیرد و چون به لحاظ سنی و جسمی در شرایط احساسی قرار دارد، این تصویر ذهنی با قدرت تمام در ضمیر ناخودآگاه او وارد می شود.
در اثر تکرار این روند. در نهایت تصویر ذهنی منفی و مخدوشی از عشق در عمق لایه های ذهنی پرستو شکل می گیرد. حالا شرایطی را در نظر بگیرید که پرستو قصد ازدواج و آغاز زندگی مشترک را دارد. ضمیر ناخودآگاه پرستو، تصویر مخدوش شده ای از عشق – همراه با شکست عشقی و درد و زجر کشیدن و غم و و اندوه- را به خاطر می آورد. متاسفانه همین باورهای ذهنی در ذهن پرستو متجلی می شود و او در مسیری قرار می گیرد که تصور می کند فقط افرادی به خواستگاری او خواهند آمد که او را دچار شکست عشقی و ناراحتی در زندگی کنند.
این سناریوی تلخ بسیاری از جوانان کشور است که بیشتر ساعات شبانه روز خود را به گوش دادن به موسیقی و ترانه هایی می گذرانند که محتوای درست و مناسبی ندارد. ترانه های غمگین و احساسی متاسفانه ۹۹ درصد دارای جملات و باورهای معیوب و منفی در مورد پدیده مقدس ازدواج است. گوش کردن به این ترانه ها باعث می شود که مرگ مغزی عشق در ذهن ایجاد شده و ناخودآگاه زندگی خود را دچار تباهی و درد و رنج کنید.
متاسفانه این روند تلخ هر روز در جامعه ما در حال رقم زدن است و تجارب نامطلوب از ازدواج ناموفق رو به افزایش است و آمار بالای طلاق کشورمان در سال های اخیر هم این موضوع را تایید می کند. جوانان کشور ما اگر به دنبال برون رفت از وضعیت موجودند باید کلیه ترانه ها و آهنگ ها و موسیقی های منفی را از زندگی خود حذف کرده و نقطه ی عطفی در روند زندگی خود ایجاد کنند. اما پاسخ به این پرسش که چرا برخی موسیقی ها از منظر دین مبین اسلام حرام اعلام شده است نیز لازم و ضرورری به نظر می رسد.
چرا برخی از موسیقی ها حرام شده است و مضرات آن چیست؟
علت تحریم موسیقى حرام واضح است، زیرا موسیقی‌های شهوت زا انسان را به لهو و لعب و عیّاشى و بى و بند و بارى سوق می‌دهد و باعث تزلزل اعتقادات مذهبی می شود و وقتی که اعتقادات مذهبی به تزلزل کشیده شد آنجاست که مانند بی دینان در امورات خود دنیایی خود عمل میکنیم، که این، سبب بدبختی انسان در دنیا و آخرت میشود.
واضح است که خداوند متعال هرآنچه را که برای ما در دنیا و آخرت ضرر داشته باشد را حرام نموده و آن چیزی که برای ما مفید است را واجب گردانیده است، محبت خداوند نسبت به مخلوقش آنچنان زیاد است که دوست ندارد هیچگونه آسیبی ببیند و گرفتار گناه و حرام شود. خداوند که خالق انسان است و قرآن را نیز برای هدایت انسان آفریده است و شایسته نیست که مخلوق از خالق خود در اموری که انسان را امر و نهی نموده پیشی بگیرد؟
مضرات موسیقی حرام:
از مضرات موسیقی اعتیاد به موسیقی آن است و این اعتیاد عواقب بدى را به دنبال دارد؛ گوش دادن به صدای بند موسیقی برای دستگاه شنوایى زیان آور است؛ تأثیر سر و صداى زیاد بر روح و روان انسان نیز یکى از آثار بد موسیقى قلمداد میشود، از ضررهای جسمی موسیقی آن است که سر و صدای زیاد حساسیت را نسبت به حمله ویروس‌ها زیاد میکند و ناراحتی‌های کلیوی، زخم معده و فساد دندان‌ها از آثار بد سر و صدا محسوب میشود. براساس آزمایش‌هایى که پرفسور «لودویگ دوملینگ» درباره موسیقی‌هاى شب‌کوتاه، موزارت، سمفونی، سرنوشت بتهون، موزیک بیت، آوازهاى پاپ یعنى موزیک مدرن نسل جوان انجام داده و آزمایش های مکرر انجام گرفته، ترشح عصاره گوارشى معده و اسید کلریدریک در کسانى که به موزیک پاپ گوش کرده بودند، بیش از سایرین تقلیل و کاهش یافته بود. موسیقی باعث کوتاهی عمر نیز می شود. در بررسی‌هایى که محققّان انجام داده اند، از بین ۴۶ نفر موسیقی‌دان و نوازندگان ایتالیایی، فرانسوی، انگلیسی، آلمانى و غیره، متوسط عمر آنان ۴۷ سال بوده است.
موسیقی حرام انسان را به سوی حرام سوق می دهد همانطور که قرآن کریم، مداحی، سخنرانی های مذهبی انسان را به سوی معنویات هدایت می کند؛ حرام ذلت و خواری است، و معنویات رسیدن به درجات عالی اخروی و زندگی درست و سالم در دنیا. انتخاب با شماست!
نظر قرآن در مورد موسیقی حرام:
در قرآن کریم این راهنمای بزرگ الهی در مورد موسیقی نیز اشاره شده است: در سوره مبارکه لقمان آیه ۶ چنین آمده است: «و بعضی مردم خریدار سخنان بیهوده و سرگرم کننده اند تا بی هیچ عملی دیگران را از راه خدا گمراه کنند و آن را به سخره گیرند؛ آنان برایشان عذابی خوارکننده است». و همچنین در سوره حج آیه ۳۰ به «واجتنبوا قول الزور/ از سخن باطل دوری کنید» اشاره شده است.
آیت الله مکارم شیرازی در تفسیر آیه شش سوره لقمان درباره جایگزین های موسیقی می نویسد: «برای برطرف کردن خستگی و ایجاد نشاط، راه های مناسب و سالمی وجود دارد، مانند سیروسفر، ورزش، دید و بازدید، گفت و گوهای علمی و انتقال تجربه و از همه مهم تر ارتباط با آفریدگار هستی که تنها آرام بخش دل هاست، چرا خود را سرگرم لذت هایی کنیم که پایانش ذلت و آتش است؟».
موسیقی حرام در احادیث:
رسول گرامی اسلام (ص) فرمودند: «غنا و آوازهاى لهوى (ترانه) باعث نفاق در قلب میشود». و فرمود: «از شنیدن‌چنگ و غنا دورى کنید. آن‌ها در قلب شما نفاق ایجاد میکند»؛ یعنى کم کم طورى می‌شوید که ظاهراً مسلمان‌هستید، ولى در عمل و کردار اسلام را قبول ندارید. «سه چیز قلب انسان را پر قساوت می‌گرداند: شنیدن و گوش دادن به‌صداها و گفتارهاى لهو؛ دنبال صید رفتن براى خوشگذرانی؛ به دربار شاهان رفت و آمد کردن.» همچنین فرمودند: «چهار چیز قلب را فاسد میکند و موجب نفاق قلبى میشود: گوش دادن به لهویات؛ فحّاشی‌کردن؛ به دربار سلاطین رفت و آمد کردن و دنبال صید رفتن».
حضرت امام علی(ع) فرمودند: «پولى که به آوازه خوان هرزه داده میشود، حرام است».
امام صادق (ع) فرمودند: خانه ای که در آن غناء و ساز و آواز نواخته شود، از مصیبت ها و بلاهای دردناک در امان نیست و دعا در آن خانه مستجاب نمی گردد و فرشتگان به آن خانه وارد نمی شوند. و باز به یکی از اصحاب خود که هنگام قضای حاجت بیشتر توقف می کرد فرمودند تا آواز و خوانندگی همسایه اش را بیشتر گوش کند، فرمود: «غسل توبه کن و هر چه می توانی نماز بخوان؛ چه بسیار بدحالتی بود اگر با این حال می مردی. کار زشت را به اهلش واگذار زیرا هر چیز، اهلی دارد». همچنین این حضرت فرمودند: «زن آوازه خوان (مغنیّه) ملعون است و هرکس او را به منزل دعوت کند و به او پول‌بدهد، ملعون است».
امام باقر (ع) فرمودند: غنا و آوازه خوانی از جمله گناهانی است که خداوند برای آن وعده آتش داده است، سپس این آیه را تلاوت فرمود: «برخی از مردم کسانی هستند که سخن بیهوده را می خرند تا دیگران را از روی نادانی از راه خدا گمراه کنند و آیات الهی را به استهزاء گیرند، برای آنان عذابی خوارکننده خواهد بود».
امام رضا (ع) فرمودند: گوش دادن به (صدای) تارهای موسیقی از گناهان کبیره است.
فتوای مراجع تقلید در مورد موسیقی:
آیت الله سیستانی: «اگر موسیقی مناسب مجالس لهو و عیاشی نباشد حرام نیست.»
آیت الله تبریزی: «گوش دادن به موسیقی لهوی که مناسب مجالس خوش گذارنی می باشد، جایز نیست و همچنین ساخت و تعلیم و خرید و فروش ابزار آلات موسیقی لهوی جایز نیست.»
مقام معظم رهبری: «هر گونه نوازندگی مطرب لهوی که متناسب با مجالس عیش و نوش باشد حرام است.»
آیت الله فاضل لنکرانی: «موسیقی اگر مطرب و مهیج و مناسب مجالس لهو و لعب باشد حرام است و در غیر این صورت مانعی ندارد و مرکز پخش تأثیری در حکم ندارد.»
آیت الله بهجت: «اگر موسیقی مطرب باشد، استماع و خرید و فروش آن حرام است.»
آیت الله صافی گلپایگانی: «آنچه را عرف مردم موسیقی می دانند، استماع آن و ساخت و تعلیم و تعلم و فروش آلات آن حرام است.»
آیت الله مکارم شیرازی: «کلیه صداها و آهنگ ها که مناسب لهو و فساد است، حرام و غیر آن حلال است و تشخیص آن با مراجعه به اهل عرف عام خواهد بود.»
آیت الله مظاهری: «اگر موسیقی لهوی و تحریک کننده باشد، حرام است.»
آیت الله گلپایگانی: «غنا کشیدن صدا و دور دادن آن به کیفیّت خاصه ی طرب آور است که مناسب با مجالس لهو و محافل انس و طرب و موافق با آلات لهو ولعب است و خواندن به نحو غنا و گوش دادن به آن و تکسب به آن حرام است و فرقی نمی کند که همراه با آلات لهو خوانده شود یا نه و در کلام باطل استعمال شود یا در قرآن یا دعا یا مرثیه یا شعر.»
علامه محمد تقی جعفری (ره) در مورد ضررهای موسیقی چنین گفته است:
۱- ایجاد عدم تعادل و توازن بین اعصاب سمپاتیک و پارا سمپاتیک
۲- عامل ایجاد مرض مانی (نوعی جنون است که درجات متعددی دارد)
۳- مرض سکلموتیمی
۴- کوتاهی عمر
۵- مرض پارانویا
۶- ضعف اعصاب
۷- اختلالات دماغی (اغتشاشات مغزی، هنجانات روحی-جنون)
۸- تاثیرات قلبی
۹- واسطه انتحار و خودکشی
۱۰- بیماری فشار خون
۱۱- عامل فحشا
۱۲- تضعیف و تضییع حس شنوایی
۱۳- تضعیف و تضییع حس بینایی
۱۴- هیجان
۱۵- سلب اراده و شکست شخصیت
۱۶- سلب غیرت
۱۷- عامل جنایت
۱۸- جلب توجه غیر طبیعی
۱۹- از دست دادن نیروی فکری
۲۰- تضییع نیروی قضاوت
۲۱- افسردگی و خمودگی
۲۲- تهییج عشق
۲۳- شکست عمر و جوانمردی
۲۴- زنجیر بردگی
۲۵- روش لغو
۲۶- اتلاف وقت
نظر دانشمندان در مورد موسیقی:
دکتر ولف آدلر (پروفسور دانشگاه کلمبیا) می گوید: موسیقی علاوه بر این که سلسله اعصاب ما را در اثر جلب دقت خارج از طبیعی آن، سخت خسته می کند. عمل ارتعاش صوتی که در موسیقی انجام می شود تولید تعرض خارج از حد طبیعی در جلد می نماید که بسیار زیانمند است.
کانت (فیلسوف مشهور آلمان) می گوید: موسیقی اگر از همه هنر ها مطبوعتر است ، ولی چون چیزی به بشر نمی آموزد از همه هنرها پست تر است.
دکتر آرنولد فریدمانی (پزشک بیمارستان نیویورک و رئیس کلینیک سردرد) او با کمک دستگاهای الکترونی تعیین امواج مغز و تجربیاتی که طی مراجعه هزاران بیمار به دست آورده است ثابت کرده است یکی از عوامل مهم خستگی های روحی و فکری و سردرد های عصبی، گوش دادن به موسیقی رادیو است مخصوصا برای کسانی که به موسیقی آن دقت و توجه می کنند.
دکتر رابرت (متخصص روانشناسی کودک در انگلیس) اطفال در رحم مادر تحت تاثیر موسیقی قرار می گیرند و اگر مادر حامله به موسیقی گوش دهد ضربان قلب طفل در رحم زیاد می شود. این حالت از شش ماهگی به بعد است.
دکتر اوریزن اسموت مارون: هیجان بزرگترین عامل سکته های قلبی است هنرمندان اغلب به علت سکته قلبی در گذشته اند. از این بیان معلوم می شود هیجان حاصله از موسیقی تا چه حد خطرناک است.
دکتر ولف ادلر پرفسور دانشگاه کلمبیا میگوید: بهترین و دلکش ترین نواهای موسیقی شوم ترین اثار را روی اعصاب انسان باقی میگذارد، اصولا شنیدن موسیقی و کنسرت در اعصاب یک نوع اثر تخدیری ایجاد میکند. گاهی آنچنان شدید است که شنونده را مانند افراد بهت زده میسازد (حتما تجربه کردید) و لذت فوق العاده ای که افراد از آن میبرند از همین اثر تخدیری است. واضح است که اینگونه تخدیر ها زیان های فراوانی دارند آمار جنایت هایی که نمودار این حقیقت است بسیار است.
همچنان بعضی دانشمندان گفته اند موسیقی مخصوصا آهنگ های تند باعث تحریکاتی در سمپاتیک و پاراسمپاتیک میشود که این موضوع باعث به هم خوردن تعادل اعصاب میشود و همین موضوع باعث ضعف اعصاب و خیلی از بیماری های دیگر مانند اختلال حواس، پریشانی، جنون، مشکل شنوایی، نا بینایی و…. میشود.
بنابراین موسیقى مخصوصاً موسیقی‌هاى هیجان آور باعث بروز مفاسدى در افراد و جامعه میشود که قابل‌چشم پوشى نیست و زمینه ساز مفاسدی از قبیل فسادهاى اخلاقی، بزهکاری، لاابالی‌گری، شهوت رانی‌های مضر و حتی همجنس بازى میشود.
موسیقی از نگاه اسلام، عقل و علم به صورت کامل رد است و اینکه میگویند موسیقی غذای روح است خطای بزرگی است. از احادیث و نظرات دانشمندان چنین استنباط میشود که موسیقی عذاب روح است. بوسیله موسیقی ما به آرامش نخواهیم رسید، خداوند در قرآن کریم می فرمایید: آگاه باشید که دل ها تنها به یاد خدا آرام می یابد.
انتهای پیام/